Küresel petrol talebinin 2045’te 2021’e nazaran günlük 13 milyon varil artışla 109,8 milyon varile ulaşması öngörülüyor.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) 2045 yılına kadar global iktisat, petrol ve güç talebi ile arzına ait orta ve uzun vadeli varsayımlarını içeren “2022 Dünya Petrol Görünümü” raporuna nazaran, salgının en sert hissedildiği 2020 yılı petrol sanayisinde talebin en çok düştüğü yıl olarak tarihe geçti.
Salgın sonrası ekonomik toparlanma ve aşılama oranlarındaki artışın tesiriyle talepte en büyük sıçramanın izlendiği yıl da 2021 oldu.
Küresel gayrisafi yurt içi hasıla geçen yıl yüzde 5,8 artarak petrol talebindeki toparlanmaya güçlü bir ivme kazandırdı. Global petrol talebi bu periyotta günlük 5,7 milyon varil arttı.
Hızla artan petrol, doğal gaz ve kömür talepleri karşısında fosil yakıt piyasaları şiddetli dalgalanmalara sahne olurken, emtia fiyatlarındaki bu yükseliş enflasyon ve ekonomik resesyon tasalarını tetikledi.
Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında ise zayıf ekonomik büyüme telaşları petrol talebi görünümüne olumsuz yansıdı. Dünyanın en büyük ikinci petrol tüketicisi Çin’de devam eden salgın kısıtlamaları da petrol talebine yönelik telaşları arttırdı.
Rapora nazaran, tüm bu faktörlerin tesiriyle petrol talebinin 2023’te salgın öncesi düzeylere ulaşacağı, jeopolitik tansiyonların sona ereceği ve güç güvenliğinin ön plana çıkacağı öngörülüyor.
Küresel petrol talebinin geçen yıla kıyasla 2027’de günlük 10 milyon varil artarak yaklaşık 107 milyon varile, uzun vadede ise günlük yaklaşık 13 milyon varil artarak 2045 yılında 109,8 milyon varile yükseleceği kestirim ediliyor.
Çin ve Hindistan petrol talebindeki artışta başı çekecek
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyesi olmayan ülkelerin güç talebi 2045’e kadar günlük 23,6 milyon varil artarken, OECD ülkelerinin talebi ise günlük yaklaşık 11 milyon varil azalacak.
Her ne kadar Çin 2027 yılına kadar artan petrol talebinde anahtar rol oynasa da 2027-2045 devrinde, Hindistan petrol talebinde öncü rolü üstlenecek. Çin’deki talep büyümesi ise kestirim periyodunun son beş yılında değerli ölçüde yavaşlayarak marjinal bir düşüş kaydedecek.
Rapora nazaran, salgın sonrası toparlanmanın en bariz gözlendiği bölüm ulaşım bölümü olacak. Salgın devrinde artan şahsî tasarruflar ve seyahat kısıtlamalarının, salgın sonrası periyotta bilhassa uzun ara seyahat eğiliminde bir artışa neden olduğu ve bunun da talep büyümesini desteklediği belirtildi.
Ulaşım kesimindeki büyümede başı havacılık bölümü çekiyor. Kesimin, 2021- 2045 yıllarında günlük 4,1 milyon varil talep artışı kaydetmesi bekleniyor.
Karayolu nakliyatında ise petrol talebinin orta vadede büyüme trendinde olacağı, lakin değişen tüketici sürüş alışkanlıkları ve tüketicilerin daha büyük araba satın alma istikametindeki eğilimi sebebiyle bu trendin uzun vadede yavaşlayacağı varsayım ediliyor.
En çok talep düşüşü kömürde
Petrolün 2045’e kadar global güç portföyünde en büyük hisseye sahip kaynak olarak kalmaya devam edeceği kestirim ediliyor.
Birincil yakıt olarak petrol talebinin 2021’de 88 milyon varil petrol eş pahası düzeyinde olduğu, 2045’te bu sayının 101 milyon varil petrol eş kıymeti düzeyine yükseleceği lakin petrolün güç karışımındaki hissesinin yüzde 31’den yaklaşık yüzde 29’a düşeceği öngörülüyor.
Yaklaşık 58,2 milyon varil petrol eş bedeli azalışla 2021-2045 periyodunda talep düşüşü görülen tek birincil yakıtın kömür olacağı iddia ediliyor. Ülkelerin kömür azaltımına ait siyasetleri bu düşüşte en tesirli rolü oynuyor.
Kısa vadeli dalgalanmalara karşın, doğal gaz talebinin, kömür ve klasik biyokütle kullanımının yerini alacağı, öbür kesimlerdeki talep artışıyla desteklenerek 2045 yılına kadar yaklaşık 19 milyon varil petrol eş kıymeti düzeyine ulaşacağı öngörülüyor. Doğal gazın 2030’a kadar kömürün yerini alarak güç karışımındaki en büyük ikinci yakıt olması bekleniyor.
Yenilenebilir güç kaynaklarına artan takviye ve maliyetlerin uzun vadede azalmasıyla kelam konusu periyotta global güç karışımında yenilenebilir gücün hissesi günlük yaklaşık 31 milyon varil petrol eş kıymeti artacağı, en süratli ve en çok büyüyen güç bölümü olacağı kestirim ediliyor.
Nükleer gücün ise 2021 düzeylerine nazaran yüzde 50’den fazla artması ve 2045’te 23,3 milyon varil petrol eş pahası düzeyine ulaşması bekleniyor. Bu artışta itici gücü nükleer güç kullanımına yönelik artan politik dayanak ve düşük karbonlu güç kaynaklarına yönelik artan gereksinim rol oynayacak. (AA)