Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), Maraş’ta meydana gelen ve 10 kenti etkileyen 7,7 ve 7,6 şiddetindeki zelzeleden ötürü bölgede bulunan cezaevlerine yönelik yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, meclis tutanakları ve internet taramalarında elde edilen ve cezaevi kapasitelerinin temel alınmasıyla; Maraş Açık Cezaevi’nde 3 bin 830, Antep, İslahiye, Şehitkamil ve Cezaevi’nde 7 bin 600, Osmaniye ve Toprakkale Açık Cezaevi’nde bin 240, Hatay’da 3 bin 500, Adıyaman Açık Cezaevi’nde 60, Malatya Akçadağ Açık Cezaevi’nde bin 370, tutuklu olmak üzere zelzele bölgesinde açık ceza infaz kurumları hariç yaklaşık 17 bin 600 tutuklunun sarsıntıdan direkt olarak etkilendiği ve buna bağlı olarak yaklaşık 70 bin tutuklu yakınının da bu zelzeleden direkt olarak etkilendiğini bilgisi paylaşıldı.
‘CEZAEVLERİNE AİT BİLGİ VERİLMELİ’
Mezopotamya Haber Ajansı’nda yer alan habere nazaran, yaşanan sarsıntının tesir ve sonuçlarına ait 6 Şubat 2023’te bu yana Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü resmi internet sitesinde sadece üç basın duyurusu yayımlandığı belirtilen açıklamada, şu sözlere yer verildi: “6 Şubat 2023’te yayınlanan duyuruda sarsıntıdan etkilenen bölgedeki ceza infaz kurumlarında kalan mahpuslardan yaralanan ya da veya hayatını kaybeden bulunmadığı, mahpusların aileleri ile görüşmesi konusunda gerekli kolaylığın sağlandığı belirtilmiştir. Yapılan açıklamadan sonraki günlerde çeşitli toplumsal medya platformlarından Malatya E Tipi, Türkoğlu 1 No’lu L Tipi, Hatay T Tipi, Elbistan E Tipi Kapalı Hapishanelerinde mahpusların ailelerine ulaşamamaları sonrasında isyanlar çıktığına, kimi mahpusların firar ettiğine, kimilerinin da güvenlik güçleri tarafından yaralandığına ve öldürüldüğüne dair bilgiler paylaşılmıştır. Ayrıyeten birtakım hapishanelerin büsbütün tahliye edildiği, birtakım hapishanelerdeki mahpusların da bir kısmının öbür hapishanelere sevk edildiği belirtilmiştir.”
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü resmi internet sitesinde 9 Şubat’ta yapılan duyuruda toplumsal medya platformlarında Hatay T Tipi Kapalı Cezaevine ait paylaşılan imgelerin, Maraş Türkoğlu 1 No’lu L Tipi Kapalı Cezaevi’ne ilişkin olduğu belirtilen açıklamada, “Yaşanan olayda, Türkoğlu 1 No’lu L Tipi Kapalı Hapishanesi’ndeki mahpusların dışarıya çıkmaya çalıştığı, güvenlik güçlerinin mevzuat çerçevesindeki müdahalesiyle bunun engellendiği, müdahale esnasında vefat meydana gelmediği, olayla ilgili soruşturma yapılmak üzere görevlendirmelerin gerçekleştiği belirtilmiştir. Birebir tarihte yapılan ikinci duyuruda; olaylara müdahale esnasında yaralanan 12 mahpustan 3’ünün hastanede ömrünü yitirdiği, olaylar esnasında bayan mahpuslara yönelik tecavüz savlarının gerçek dışı olduğu, hapishanenin kullanılamaz duruma gelmiş olması sebebiyle mahpusların öbür hapishanelere sevk edildiği belirtilmiştir” denildi.
İDARİ VE YARGISAL SÜREÇ YÜRÜTÜLMELİ
Uluslararası insan hakları metinlerinde de düzenlendiği üzere, devletler şahısları özgürlüğünden yoksun bıraktığında bu şahısların hayatlarını, güvenliklerini ve sıhhatlerini korumakla yükümlü olduğu hatırlatılan açıklamada, “Dolayısıyla hapishane yetkilileri; güvenlikleri kendi sorumluluklarında bulunan mahpusların haklarının afet devirlerinde de korunması için riskleri öngörmeli ve bu riskleri ortadan kaldırmak için gerekli tedbirleri almalıdır. Mahpusların haklarına yönelik ihlallerin ise önüne geçmeli ve bu ihlallerin sorumlularının cezalandırılmasında tesirli idari ve yargısal süreçleri yürütmelidir” sözlerine yer verildi.
BAKANLIĞA ÇAĞRI
Söz konusu tezlerin açıklığa kavuşması için Adalet Bakanlığı’na şu davette bulunuldu:
“*Deprem sırasında ve sonrasında hapishanelerde alınan tedbirlere ait kamuoyunu bilgilendirmeye,
*Hapishanelerde yaşandığı argüman edilen isyanlara ve bu isyanlara müdahale edilmesi sürecinde yaşanan ömür hakkı ve azap yasağı ihlallerine ait kamuoyunu bilgilendirmeye,
*Hapishanelerin tahliyesi ve mahpusların öbür hapishanelere sevk edilmelerine ait kamuoyunu ve mahpus yakınlarını acilen bilgilendirmeye,
*Mahpusların sıhhat, ısınma, pak suya erişim, beslenme, irtibat üzere muhtaçlıklarını karşılamaya ve buna ait kamuoyu ile şeffaf ve tertipli bilgi paylaşmaya,
*Bu süreçte bilgi akışının aksamaması için hükümlü ve tutuklu ayrımı gözetmeksizin hapishanelere yapılacak avukat ziyaretlerinde, avukatlara vekaletname ve yetki evrakı zorunluluğunu kaldırmaya ve görüş hakkı sonu olmaksızın mahpuslarla görüşme hakkı vermeye çağırıyoruz.” (HABER MERKEZİ)