Serkan Alan – Ceren Bayar
ADIYAMAN – Adıyaman’da sarsıntının 5’inci gününde tablo giderek ağırlaşıyor. Sarsıntının akabinde 100 saati geride bırakan kentte kurtarma çalışmalarının dağınık ilerlediği görülürken hâlâ hiç çalışma başlamayan binalardan yakınlarının çıkarılmasını bekleyen aileler yansılı.
Çok sayıda gönüllünün ve besin, battaniye, ilaç üzere yardımların ulaşmaya başladığı kentte barınma muhtaçlığı ise sağlıklı bir halde karşılanamıyor. Bilhassa kentin çeperlerinde bulunan mahalle ve orta sokaklarda depremzedeler kendi imkanlarıyla kurdukları derme çatma çadırlarda konaklamak zorunda kalıyor. Çeperlerdeki bu orta sokaklarda şimdi kurtarma çalışmalarına hiç başlanmamış onlarca bina bulunuyor.
Enkazlardan çıkan cenaze sayısı da her geçen saat artıyor. Pek çok depremzede 3 gün boyunca enkaz altından ses aldıklarını, telefonla bağlantı kurduklarını fakat dördüncü ve beşinci günde bu bağlantısı kaybettiklerini anlatıyor. Depremzedeler enkazlardan çıkan cenazeleri mezarlığa götürmek için bazen saatlerce beklerken bazen de kendi imkanlarıyla, kucaklarında taşıyarak ilerliyor.
Kentte istekli olarak kurtarma çalışması yürüten takımlardan biri Van Belediyesi’ne kayyım atandıktan sonra işten çıkarılan 50 taşeron emekçi. Zelzelenin ikinci günü kente gelen, üç gündür Ordu’dan istekli gelen iki vinç operatörüyle çalışma yürüttüklerini anlatan Hakim Abi, birinci gün çalışma yürüttükleri binadan 15 cenaze çıkardıklarını söyledi ve “En üzücü yanı; bulduğumuz tüm cenazelerin çabucak hemen hepsini birbirlerine sarılmış bir biçimde gördük. Bu bizi çok derinden yaralayan bir durum” dedi.
Çoğu kişinin cenazesini konutların çıkış noktalarında bulduklarını kaydeden Hakim Abi, insanların sarsıntı anında panik halinde kapıya yöneldiğini belirterek, “Yatak odalarında kalıp, çök – kapan – tutun tekniğini uygulasalardı hayatta kalma bahtları daha yüksek olurdu” tabirlerini kullandı.
‘KURTARMA ÇALIŞMALARINDA KARIŞIKLIK VAR, AFAD MERKEZİ’NE ULAŞILSIN’
Şehrin genelinde kurtarma çalışmalarında bir kaos hakim olduğunu tabir eden Hakim Abi, “Kente çok ağır istekli ve arama kurtarma takımı geliyor. Gelenlerin birçok nereye gideceğini bilemiyor. Burada AFAD uyum merkezi var. Orası nereye gidileceğini bildiriyor” dedi.
‘ARA SOKAKLARA YARDIM ULAŞMIYOR’
İnsani yardım konusundaki müşahedelerini de aktaran Hakim Abi, yardımların ana cadde üzerinde ağırlaştığını belirterek, “Ara sokaklarda beşerler cenazelerinin başında bekliyor. Suyu yok, battaniyesi yok, yemesi içmesi yok. Yardım getirenler oralara da ulaşmalı” diye konuştu.
DEPREMZEDELER CENAZELERİNİ KENDİ İMKANLARIYLA TAŞIYOR
Arama kurtarma çalışmalarının sistemli olarak yapılamadığı Adıyaman’da bir öbür sorun da enkaz altından kendi imkanlarıyla yakınlarının cansız vücudunu çıkaranlar yaşıyor. Tüm ikna gayretlerine karşın arama kurtarma gruplarını kendi binalarına getiremeyen ve yakınlarına cansız ulaşanlar saatlerce cenazeleri kaldırımda bekliyor. Ağıtlar içerisinde bir yakınına ulaşan aile kendi battaniyelerine sardıkları yakınlarını yüzlerce metre öteye taşıyarak araçlara ulaştırmaya çalıştı. Bu tablo kentin bilhassa orta sokaklarında epey sık yaşandı.
‘ÖLÜM OLDU YENİDEN Mİ TORPİL?’
Deprem enkazında kız kardeşini, onun eşi ve çocuklarını bekleyen Ali Yıldırım, “Herkes buraya geliyor fotoğraf çekiyor. Disiplin yok. Üç gündür kız enkaz altında, ‘Buradayım buradayım’ diye bağırıyor. Bizim binaya beş gündür gitmemişler. Binanın altında 50 kişi var binaya kepçe yaklaşmamış ya. Bu türlü vicdan mı olur, tekrar mi torpil? Vefat oldu yeniden mi torpil? Buramıza kadar geldi. Buramız yanıyor buramız. Beş gündür biz buradayız bir şey yapamıyoruz. Adamı olan kepçeyi götürmüş binasına bizimkiler o denli boş. Beş katlı bina çalışan yok. Bu türlü olmaz” dedi.
Yetkililere seslenen Yıldırım, “Adıyaman’da disiplin yok. Bir bakan gelmemiş, bu kadar olmaz. Olmaz acımız büyük. Adıyaman bitti bitti” diye konuştu.
‘CANLARIN DA SESİ KALMADI Kİ’
Depremzede Yıldırım’ın bir yakını bayan ise, “Bakıp takımlar gidiyor, yönlendiremiyorlar. ‘Biz karışamayız’ diyorlar. Beş dakika bakıp canlı yoksa bırakıp gidiyorlar. Canlıların da sesi kalmadı ki. Beş gündür bağırmaktan artık sesleri kalmadı. Kardeşim yüz kez haykırdı. Aradık kimse gelmiyor. Gelen de beş dakika duruyor. Bu türlü olmaz ki. Kardeşim beş gündür orada. İş makinaları sahip olanlara gidiyor” diye konuştu.
Bu sırada ortaya giren Yıldırım, “Bunların hepsini Cumhurreisimize şikayet edeceğim bu türlü olmaz” tabirlerini kullandı.
‘İKİ GÜN YANLIŞSIZ DÜRÜST MÜDAHALE EDİLMEDİ’
Bir başka depremzede bayan ise, “Hepsi altında cansız gitti. Birinci iki gün hakikat dürüst müdahale edilmedi” diye konuştu.
Depremin enkazında anne ve kardeşini bekleyen bir başka bayan ise, “Beş gündür bekliyoruz, çok yavaş. Hiç ses duymadık lakin umutluyum. Bodrum kat var altlarında geniş, inşallah oradalardır. Televizyonlarda Adıyaman hiç çıkmadı, anons edilmedi. Katiyen şikayetçiyiz bu durumdan” dedi.
KRONİK HASTALIĞI OLANLAR: İLAÇ BİTMİŞ, NEREDEN GETİRECEĞİZ BİLMİYORUZ
Depremden etkilenenlerin yaşadığı bir öbür sorun da ilaç. Bilhassa kronik rahatsızlığı olanların ilaçlarına ve bakım gereçlerine erişimde büyük zahmet yaşanıyor. Adıyaman’ın Mara Mahallesi’nde bir çadırda 15 kişi yaşayan böbrek hastası bir kişinin kızı Fatma da bu durumu anlattı. Babasına günde dört sefer diyaliz uygulamak zorunda olduklarını ilaçlarının bittiğini belirten Fatma, “İlaç bitmiş kalmamış. Nereden getireceğiz bilmiyoruz. Hekimle konuştuk vermedi. Eczaneyle konuştuk dedi ‘Ben vermem’. Sıcak su yapıyoruz lakin artık elektrik yok” dedi.