AFAD, 17 Ağustos zelzelesinden sonra arama kurtarma çalışmalarında tesirli müdahale gayesiyle 2009 yılında kuruldu ve evvel Başbakanlığa daha sonra da İçişleri Bakanlığına bağlandı.
Ulusal ve memleketler arası yardım ve dayanak kampanyaları düzenleyen AFAD’ın uzun vakit kurumsal bir muhasebe sisteminin olmaması Sayıştay raporlarına yansıdı. Sayıştay 2012 raporunda “İnsani yardım faaliyetlerinin ve harcamalarının rastgele bir temel ve yol takip edilmeksizin yürütüldüğü tespit edilmiştir.” ifadesine yer verildi.
Cumhuriyet müellifi Barış Pehlivan, AFAD’ın denetleme raporlarından CHP milletvekili Gamze Taşçıer’in gündeme getirdiği denetimsiz harcamalar ve Sayıştay raporları üzerinde düzeltme yapıldığı tezlerini köşesine taşıdı. Pehlivan, “AFAD neden yetişemedi?” başlıklı yazısında şu argümanlara yer verdi:
“2013 ve 2014 raporlarında, ‘Kamu ziyanı argümanlarına ait konulara yargılamaya temel raporda yer verilecektir’ deniliyor. Fakat o kamu zararlarına dair rastgele bir yasal süreç başlatıldı mı, muamma olarak kalıyor.
Sayıştay, AFAD’ın vilayet özel yönetimlerine ve belediyelere gönderdiği paralara da dikkat çekiyor. Buna nazaran; 2015 yılında 210 milyon 742 bin 785 TL, 2016 yılında 119 milyon 716 bin TL ve 2017 yılında 328 milyon 449 bin 650 TL olmak üzere toplamda 658 milyon 908 bin 435 TL’nin aktarıldığı tespit ediliyor. Vahim olan ise AFAD’ın vilayet özel yönetimlerine ve belediyelere aktardığı kaynakların bu kurumlarca nerelere harcandığının takibinin yapılmadığı Sayıştay tarafından tespit ediliyor. Enflasyon artışını eklediğinizde o meblağın bugünkü pahasının ise 2.6 milyar TL’nin üzerinde olduğu hesaplanıyor.
İşte tam da burada CHP’li Gamze Taşcıer’e kulak veriyorum. Çok çarpıcı bir soru soruyor:
‘AFAD’ın bir belediyeye afet için gönderdiği paranın bir kısmının konser için harcandığı hakikat mudur?’
‘BAŞKANLIK’ O RAPORLARI PİRÜPAK YAPTI
Maalesef bitmiyor.
AFAD’ın resmi sitesine de baktığınızda, kurumun ulusal ve milletlerarası birçok yardım kampanyasını örgütlediği görülüyor. Hoş. Lakin, Sayıştay’ın 2016 raporuna nazaran bu kampanyalara ilişkin hesaplardan o vakte kadar yapılan harcamaların takibi için bir muhasebe sistemi kurulmuyor.
Geliyoruz 2017’ye… Sayıştay AFAD’ın, UNICEF (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu) tarafından aktarılan 15 milyon 492 bin 74 TL’yi, Memleketler arası İnsani Yardım kapsamında toplanan bağışlardan ise 64 milyon 430 bin 259 TL’yi kullandığını belirtiyor. Gelin görün ki AFAD bu paraları nasıl ve nerede kullandığını da muhasebeleştirmiyor.
2017 raporundaki tablo o kadar vahim ki; Sayıştay kalem kalem sayıyor ve özetle şunu diyor:
‘AFAD’a ilişkin 25 depoda bulunan çadırların, battaniyelerin, mutfak ve giysi gereçlerinin kaydı bulunamadı!’
Rapordan öğreniyoruz; AFAD Sayıştay’a ‘kaydı yapılmayan tüm konuları tamamlayacağız’ diye kelam veriyor. Sayıştay da ‘Bakalım, denetleyeceğiz’ diyor.
Lakin…
Bakın, CHP milletvekili Taşcıer neler diyor:
‘2018’de başlayan yeni sistemle birlikte, ne hikmetse sihirli bir değnek AFAD’ın bütün Sayıştay raporlarına dokunuyor. Ve 2018’den sonra AFAD pirüpak bir hale geliyor. Sizce bu sihirli değneği kim tutuyor?’
Sahiden de, başkanlık sistemine geçişle birlikte Sayıştay’ın AFAD raporlarının ‘hafiflediği’ görülüyor. Sayıştay evvelki eksiklerin fikri takibini yapmayı bile nedense unutuyor.” (HABER MERKEZİ)