Almanya’da son aylarda hudut müdafaadan sorumlu Federal Polis Teşkilatı’nın yaptığı basın açıklamalarında daha sık Türkiye kontağı dikkat çekiyor. Ya sığınmacıların ya da kaçakçıların Türk vatandaşı olduğu yahut yakalanan sığınmacıların çıkış ülkesinin Türkiye olduğu göze çarpıyor.
Münih Federal Polis Müdürlüğü de DW Türkçe’ye verdiği bilgide Ocak – Eylül 2022 tarihlerinde sonda 5 bin 362 Türk vatandaşının tespit edildiğini belirterek geçen yıl birebir tarihlerde bu sayının 2 bin 531, pandeminin damgasını vurduğu 2020’de de bin 629 olduğuna dikkat çekti. Bu, geçen yılın tıpkı periyoduna kıyasla Almanya’ya kaçak giriş yaptığı tespit edilen Türk vatandaşı sayısının yüzde 254 oranında arttığı manasına geliyor. 2020 yılının birebir devriyle karşılaştırıldığında ise artış yüzde 368 oluyor.
Federal Polis’in bilgilerine nazaran, yakalanan Türk vatandaşı kaçakçıların sayısında da artış var. Ocak – Eylül 2022’de 185 Türk vatandaşının insan kaçakçılığından yakalandığını kaydeden Münih polisi, bunun geçen sene 111, 2020’de de 56 olduğunu aktardı. Almanya’ya insan kaçakçılığından suçlanan Türk vatandaşı sayısında da 2021’in birebir periyoduna nazaran yüzde 362, pandemi nedeniyle seyahatlerin büyük ölçüde durduğu 2020’ye nazaran de yüzde 538 arttığı anlaşılıyor.
Resmi datalara göre Türkiye’den gelenler Balkan rotasını kullanarak Çekya yahut Avusturya hududu üzerinden Almanya’ya giriş yapyıor. Sığınmacıların beyanlara nazaran göçmenler kaçakçılara kişi başına 6 ile 8 bin euro ortasında para ödüyor. Türkler dışında Türkiye çıkışlı göçmenlerde de Suriyeliler, Afganlar ve Iraklılar öne çıkıyor. Avrupa Birliği (AB) Kurulu’nun bu ayın başında açıkladığı raporda da Avrupa’ya gelinen birinci üç ülke olarak Afganistan, Suriye ve Türkiye sıralanmış, bu göçmenlerin büyük kısmının da Türkiye, Kuzey Makedonya ve Sırbistan üzerinden ulaştığı not edilmişti.
Sığınmacılar kendi bahtına terkediliyor
Federal Polis açıklamasında evvelki yıllarda kaçakçıların daha organize hareket ettiklerine dikkat çekti. Buna nazaran son periyotta Türkiye’den kaçakçılar aracılığıyla Almanya’ya gelenler sona yakın bir noktada bırakılarak büsbütün kendi bahtına terk ediliyor.
Bunun son örneklerinden biri de Almanya – Avusturya hududundaki Kreuth’da yakalanan 11 kişilik kümenin durumu oldu. Almanya’nın tırmanış, yürüyüş sporları ve spa otelleriyle ünlü turistik beldelerinden biri Kreuth, 3 bin 600 nüfuslu küçük bir yerleşim yeri. 14 Eylül akşamı beşi yetişkin altısı çocuk, lisan bilmeyen 11 kişilik kümenin huzursuz halde bir lokantaya girdikleri, kısa bir sonra da polis tarafından emniyete götürüldükleri lokal basına yansıdı. Bu kümenin daha sonra Türkiye’den kaçak yollarda geldiği tespit edilen iki Kürt kökenli aile olduğu anlaşıldı. Ailelerin birinci basamakta Hırvatistan’da sığınmacı olarak kayda geçtiği, bu nedenle de tekrar Hırvatistan’a gönderilecekleri iddia ediliyor.
Federal Polis’in 15 Eylül akşamı Bavyera eyaletinin Rosenheim kentindeki tren garında yaptığı kimlik denetiminde yakalanan altı Türk gencin durumu da sığınmacıların kendi mukadderatına terk edildiklerine diğer bir örnek. Basına yansıyan bilgilere nazaran 18-25 yaşlarındaki genç erkekler, polise Avusturya’dan kamyonla kaçak geldiklerini, Türkiye’de ekonomik durumun makûs olduğunu, bu yüzden de Almanya’da çalışıp para kazanmak istediklerini anlattı. Bu gençlerin de insan kaçakçılarına 8 bin euro ödedikleri belirtiliyor.
Ancak Almanya’da ekonomik münasebetler iltica müracaatlarında geçerli bir sebep sayılmıyor. Bu gençlerin de büyük olasılıkla geri gönderilecekleri kestirim ediliyor.
Mülteci ve yabancılar hukuku konusunda uzman avukat Dündar Kelloğlu, DW Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, Türkiye’den yalnızca siyasi takibata uğradığını kanıtlayanların müracaatlarının kabul edildiğini vurgulayarak ekonomik sebeplerle gelenlerin birinci fırsatta geri gönderildiklerine işaret etti.
Türkiye’den iltica sayısında artış
Türkiye, Almanya’ya sığınma başvurusu yapanların geldiği ülkeler sıralamasında Suriye ve Afganistan’ın akabinde üçüncü sırada. Almanya Göç ve Mülteciler Dairesi’nin (BAMF) geçen ay açıkladığı son datalara bakıldığında, Ocak – Ağustos devrinde yaklaşık 135 bin iltica başvurusu yapıldığı, bunlarda da Suriye ve Afganistan’ın akabinde Türkiye’nin yaklaşık 12 bin müracaatla en çok iltica başvurusu yapılan üçüncü ülke olduğu görülüyor. Bu sayı Türk vatandaşlarının müracaatlarında geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 148 artış demek. Kelam konusu müracaatlar yalnızca birinci defa yapılan iltica müracaatlarını kapsıyor.
Aşağı Saksonya Mülteciler Kurulu isimli sivil toplum kuruluşunun idare heyetinde da yer alan avukat Dündar Kelloğlu, Almanya’da son yıllardaki iltica sürecini 90’larla karşılaştırıyor.
Kelloğlu, Türkiye’den iltica müracaatlarına muamelenin değiştiğini ve artık sığınma talebinde bulunanların Alman göç dairelerini makul münasebetlerle ikna etmekle değil, durumlarını kanıtlamakla yükümlü olduklarına işaret etti. Kelloğlu, 90’lı yıllarda muhaliflerin çoğunlukla “devletçe yönetilen devlet dışı oluşumlar” tarafından kaçırıldığını, azap gördüğünü yahut öldürüldüğünü, bunları kanıtlamanın güç olması sebebiyle de ilticanın inandırıcı olmasına bakıldığını belirtti. Şimdiyse muhaliflere yönelik takibatların çoğunlukla açıktan ve yargı yoluyla yürütüldüğünü, bireylerin hakaret yahut terör propagandası üzere münasebetlerle suçlandığını, münasebetiyle siyasi ilticalarda delil göstermenin Alman makamlarınca istendiğini tabir etti.
Resmi sayılara nazaran Almanya’da Türk vatandaşlarının siyasi sığınma müracaatlarına bu yılın birinci sekiz ayında aldıkları kabul oranı yüzde 30. Bu oran yılın birinci çeyreği olan Ocak – Mart periyodunda yüzde 34’tü. İltica müracaatları yapan Türk vatandaşı Kürtlerin kabul oranının ise Türk vatandaşlarının ortalamasının çok altında kaldığı ve yılın birinci çeyreğinde yüzde 11,5 olduğu açıklandı.
“Kürtlerin durumu tehlikeli bir hal alıyor”
Almanya’da muhalefetteki Sol Parti’nin göç siyasetleri sözcüsü Clara Bünger de Türkiye’nin sığınmacı gelen ülkelerde üst sıralarda yer almasını AKP hükümetinin muhaliflere yönelik tavrını daha da sertleştirmesine bağlıyor. “Baskılar artıyor, bilhassa de Kürtlerin durumu daha tehlikeli hal alıyor” diyen Bünger, Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Kurulu Lideri Şebnem Korur Fincancı’nın Türkiye’nin PKK’ya karşı kimyasal silah kullandığı savları hakkında görüş belirtmesinin çabucak akabinde hakkında soruşturma başlatıldığına işaret etti.
Bünger, DW Türkçe’ye verdiği demeçte, “Türkiye’den yalnızca Türk vatandaşları kaçmıyor, oradaki Suriyelilerin de ülkelerine hudut dışı edildiğini görüyoruz. Son olarak milletlerarası İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) bunu rapor etti” diye konuştu. Bunun da Türkiye’nin inançlı bir ülke olmadığını gözler önüne serdiğini savunan Bünger, “Bu cins olaylardan kaçınmanın tek yolu Türkiye ile mülteci mutabakatı üzere yakışıksız pazarlıklar yapmamak” dedi.
Almanya Sırbistan’ı suçluyor
Özellikle Türkiye üzerinden gelişte izlenen Balkan rotasındaki haretlilik Berlin’de tasa yaratırken AB Kurulu, bu rotadaki sığınmacı sayısının Ocak – Eylül periyodunda üç katına çıktığını açıklamıştı.
Avrupa’ya sığınmacı sayısının artmasında bu yıl Ukrayna’dan kaçanlar da değerli rol oynuyor. Almanya’daki Ukraynalı sığınmacı sayısı Şubat sonu ile 17 Ekim ortasında Almanya Yabancılar Kayıt Merkezi’nde 1 milyon 9 bin olarak tespit edildi. AB ülkelerinde kayıtlı Ukraynalı sığınmacı sayısı ise 4,4 milyon civarında. Kayıtlı olmayanlarla birlikte toplam Ukraynalı sayısının ise 7,7 milyonu bulduğu varsayım ediliyor.
Almanya, mülteci sayılarındaki artıştan ise Sırbistan’ı da sorumlu tutuyor. Almanya İçişleri Bakanı Nancy Faeser’e nazaran Sırbistan, Kosova’yı tanımayan ülkelerle vizesiz seyahat mutabakatları imzalıyor ve bu biçimde AB’ye kaçak göçü tetikliyor. Son haftalarda Sırbistan’ın Hindistan, Tunus, Burundi, Küba üzere ülkelerle imzaladığı vizesiz seyahat mutabakatları sıkça eleştiriliyor. AB, bu yılın birinci sekiz ayında 4 bin 500 kadar Hint’in Birliğe vizesiz girmeye çalıştığını, bu sayının geçen yıl yalnızca 550 olduğunu duyurdu.
Türkiye ile Sırbistan ortasında da vizesiz 90 gün seyahat edebilmeyi öngören mutabakat bulunuyor.
Elmas Topçu