6 Şubat’ta merkez üssü Maraş olan 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki sarsıntının akabinde can kaybı sayısı artmaya devam ederken, enkaz altında kalanlar için yapılan yardım davetleri da sürüyor.
Prof. Dr. Naci Görür de, 10 ilin etkilendiği zelzelelere ait olarak, “En büyük tehlike bu saatten sonra artçılar. Şimdiden uyarıyorum Adana ve Hatay daha riskli hale geldi” dedi.
Hürriyet müellifi Hande Fırat’a konuşan Görür, “1999 zelzelesinden sonra süratle, istekle, durmadan işe başlasaydık, 23 senede tüm Türkiye’yi sarsıntıya dirençli kentler haline getirirdik. Sarsıntı, hava, su, ekmek kadar gerçektir. Fay jenerasyonlarında bulunan yerleşim alanlarını dirençli hale getirmeliydik ve getirmeliyizdir” dedi.
Görür yaptığı açıklamada şu tabirleri kullandı:
“Fark ettim ki Elazığ bir sarsıntı kentinde yaşadığını bilmiyor. Sarsıntının geleceği belirli. 2003 yılında kolları sıvadım, Vali, Kaymakam hepsiyle konuştum, konferanslar verdim. Bingöl, Adıyaman ve Malatya’nın da tehlikede olduğunu anlattım. Devlet Planlama Teşkilatı’na proje hazırladım. Kıvrandım, dilimde tüy bitti, 7 yıl uğraştım. 2010’da Elazığ zelzelesi oldu.
‘İÇİME DOĞMADI, BİLİM VAR’
Gelelim Erkenek-Maraş ortasına… Bağırdık, çağırdık, lokal idarelerle konuştum. Düne kadar konuştum. 04:17’de sarsıntısı duydum, 75 yaşındayım, bir buçuk saat ağladım. İçime doğmadı zelzele olacağı, bilim var. Bilim, bu fay sınırının kırılacağını zati söylüyordu. Elazığ’da kırılan fay sınırındaki gücün bir kısmının şu an kırılan hatta transfer edileceğini söyledik.
Deprem büyük, hem kırıklar oluşturur hem kayalar hareket eder. Yerden giden dalgalar yayılır, Mısır’a kadar da hissedilir ancak şiddeti daha azdır.
Asıl sarsıntının odak noktası yıkılır. En büyük tehlike bu saatten sonra artçılar. Şimdiden uyarıyorum Adana ve Hatay daha riskli hale geldi. 1999 sarsıntısından sonra süratle, istekle, durmadan işe başlasaydık, 23 senede tüm Türkiye’yi sarsıntıya dirençli kentler haline getirirdik. Zelzele, hava, su, ekmek kadar gerçektir. Fay jenerasyonlarında bulunan yerleşim alanlarını dirençli hale getirmeliydik ve getirmeliyizdir. Bir kent mikro bölgelere ayrılır. Fay sistemi, derinliği, uzunluğu tahlil edilir.
Tehlike-risk tahlili ortaya çıkarılır. Yani mümkün büyüklüklere nazaran sarsıntıda kaç mahalle yıkılır, kaç kişi ölür, ne ziyan verir, rapor edilir. Vali, belediye ve hükümet her kent için tehlike ve risk tahlillerine nazaran kenti tekrar yapılandırır. ‘Şurada bina olmaz’ der, yeşil alana çevirir, ‘şurada çok katlı bina olmaz’ der, ‘Bu alan güçlendirilmeli’ der.
Afet Bakanlığı kurulmalı ve çok önemli bütçe ayrılmalı. Birinci yıl 5 yıllık plan hazırlanmalı, acil devreye alınmalı Gerekli önlemler uygulanırsa 20 senede Japonya üzere oluruz.
İSTANBUL’A UYARI
Herkes biliyor ki İstanbul’da bir zelzele olursa en az 50-60 bin bina hasar alacak. Uyarmaktan lisanımızda tüy bitti. Japonya bunu bu türlü yaptı, 7 üzerinde zelzele oluyor, tesadüfen 1 ya da 2 kişi ölüyor. Japonya’nın yaptığını el ele verirsek biz de yaparız.”