Özlem Özgüt Yörekli – abdpost / ABD (İGFA) – Ahıska Türkleri 14 Kasım 1944’te eski Sovyetler Birliği (SSCB) Lideri Stalin’in buyruğuyla zalimce topraklarından sürüldüler. Tam 79 yıl evvel gerçekleşen bu olay tarihe Ahıska Sürgünü ismiyle kara bir leke olarak geçti.
Gürcistan’ın Türkiye hududuna yakın bir bölgesinde bulunan Ahıska, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nın akabinde imzalanan antlaşmayla Rusya’ya bırakılarak Çarlık Rusyası’nın hakimiyetine girdi.
Ahıska Türklerine Çarlık Rusyası periyodunda yapılan baskı ve zulümler, SSCB devrinde de devam etti. Türk ve Müslüman olarak Gürcistan’da yaşamak onlar için artık zordu.
Özellikle Stalin devrinde, bu baskılar son derece arttı. Ahıska Türklerinin önde gelen aydınları, türlü mazeretlerle tutuklanıp ya öldürüldü ya da sürgün edildi. Türklerin soyadları değiştirildi, Ahıska ve etrafına “sınır koruması” gerekçesiyle binlerce asker yerleştirildi.
O güne kadar askere alınmayan Ahıska Türkleri, 2. Dünya Savaşı’na başlayınca askere alındı. 40 bin kadar Ahıska Türkü Almanlarla savaşmak üzere cepheye gönderildi. Geride kalan bayanlar ve yaşlılar da demir yolu inşaatında çalıştırıldı. Lakin bu çizginin kendilerini sürgüne gönderecek bir yol olduğundan haberleri bile yoktu.
Stalin, 2. Dünya Savaşı’nda Rus ordusunda savaşmalarına karşın tıpkı öteki tüm Türk topluluklarına yaptığı üzere Ahıska Türkleri için de sürgün kararı imzaladı. 200’den fazla köy ve kasabada yaşayan binlerce insan, yük ve hayvan vagonlarıyla kışın ortasında bir gece yarısı birdenbire taşındı. Yanlarına eşyalarını almalarına bile müsaade verilmeden yokluğa sürüldüler.
Yolculuk sırasında 86 bin Ahıska Türkünden yaklaşık 17 bini açlık, soğuk ve hastalık nedenleriyle hayatını kaybetti. Hayatta kalan Ahıskalılar; Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan hudutlarına bırakıldı. Ama onlardan 30 bini daha tıpkı nedenlerle hayatını kaybetti. Zira tıpkı kökenden gelmelerine rağmen bu topraklarda da eziyet görmüşlerdi.
Sovyet idaresi, oluşturduğu çalışma kamplarında bayan, yaşlı, çocuk ayrımı yapmadan Ahıskalıları en ağır işlerde çalıştırdı, eziyete maruz bıraktı. Ahıska Türklerinin kentlere yerleşmelerine yasak getirildi. Bulundukları yerlerden müsaade almadan ayrılmamaları için kural konuldu. Bu kuralı ihlal eden Ahıskalılar, yakınlarıyla birlikte Sibirya’ya 25 yıllık sürgüne gönderilerek cezalandırıldı.
Stalin idaresi, sürgünün münasebetini “Tüm erkekleri Ruslarla cephede olan Ahıskalı Türklerin, 2. Dünya Savaşı’nda Nazilerle iş birliği yapması” olarak gösterdi. Sovyetlerin dağılmasıyla bu argümanın yanlışsız olmadığı ve gerçek hedefin öteki olduğu ortaya çıktı. SSCB kayıtlarına nazaran, Kırım ve Ahıskalı Türklerin sürgünü, Karadeniz etrafını Türklerden temizlemek maksadıyla yapıldı…
Üzerinden tam 79 yıl geçti. Acı hala hafızalarda ve yüreklerde taze… 600 bine yakın Ahıskalı Türk, dünyanın çeşitli yerlerinde vatanlarına hasret olarak yaşıyor. Bu ülkelerden biri de Amerika Birleşik Devletleri. Ahıska Türkleri birbirlerine dayanak olmak, asimile olmamak için dayanışma içinde ABD’nin en çok Ohio eyaletindeki Dayton kentinde yaşıyor.