Geçen ay Suudi Arabistan ve İran’dan heyetleri Pekin’de buluşturarak Ortadoğu’nun iki rakip ülkesi ortasında sürpriz bir uzlaşı sağlayan Çin, bu teşebbüsün devamı niteliğinde ikinci toplantıya mesken sahipliği yaptı. Dün, iki ülke dışişleri bakanları 7 yıl ortadan sonra birinci defa Pekin’de bir ortaya geldi. Görüşmeler öncesi Çin Dışişleri Bakanı Çin Gang, konukları İranlı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan ile Suudi Faysal bin Ferhan’ın ellerini kavuşturarak kameralara el ele poz vermelerini sağladı.
UÇUŞLAR BAŞLAYACAK
Abdullahiyan ve Ferhan ortasında bir saatten kısa süren bu birinci resmi görüşme sonrası yayımlanan ortak bildiride, mart ayında uzlaşıldığı üzere büyükelçiliklerin mayısa kadar açılmasıyla diplomatik bağların resmen tesis edileceği, buna ek olarak bir de Meşhed ve Cidde kentlerinde konsolosluk kurulacağı belirtildi. Ayrıyeten karşılıklı uçuşlara evvel resmi ve özel uçaklarla başlanacağı, vatandaşların ticari uçuşlara iştiraki için ise vizelerle ilgili çalışma yapılacağı kaydedildi.
ÇİNLİ BAKAN MEMNUN
Mart uzlaşısını bir adım öteye taşıyan dünkü buluşmadan sonra artık İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin ramazan bitmeden Riyad’ı ziyareti bekleniyor. Gelişmeler Çin için diplomatik zafer niteliğinde. Çin Dışişleri Bakanlığı, bakanların “katkılarından ötürü Çin’e şükranlarını tabir ettiklerini” söyleyerek oynadıkları rolden duydukları memnuniyeti lisana getirdi. Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın ülkesini “Washington güdümünden” uzaklaştırmaya çalışırken, dünyanın ikinci büyük iktisadı Pekin’in bölgedeki aktifliği artıyor.
10 YIL SONRA BİRİNCİ: RUS FIRKATEYNİ CİDDE’DE
Suudi Arabistan’ın ABD ekseninden uzaklaşarak Çin’le yakınlaştığı bir ortamda Rus donanmasına ilişkin iki gemi, 10 yıl sonra birinci sefer bu ülke limanlarına yanaştı. Zirkon hipersonik füzeleri taşıyan Amiral Gorshkov fırkateyni ile bir tanker gemi, besin ve su ikmalinin yanı sıra işçi için bir “kültür programına” katılmak üzere Cidde Limanı’na demirledi. Burada 24 saatten az kaldıktan sonra ayrıldı.
MACRON UMUDUNU Şİ’YE BAĞLADI
BİR müddettir Avrupalı önderlerin mekik diplomasisinin odağında yer alan Çin, bağlarda güzel polis rolüne soyunan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile makûs polisi oynayan Avrupa Birliği Komitesi Lideri Ursula von der Leyen’i ağırladı. Çin Devlet Lideri Şi Cinping, konuklarıyla hem ikili hem de üçlü formatta görüştü.
‘SİZE GÜVENEBİLİRİM’
Şi-Macron görüşmesinde yük Ukrayna’ydı. Taraflar çatışmaların sona erdirilmesi için bir an evvel barış görüşmelerine başlanması davetinde bulunurken nükleer silah kullanılmasını reddettiler. Macron, Şi Cinping’e, “Rusya’nın aklını başına getirme ve herkesi müzakere masasına oturtma konusunda size güvenebileceğimi biliyorum” dedi. Macron, Rusya önderi Vladimir Putin’i müzakere masasına oturtma konusunda umudunu Çin’e bağlamış görünürken Moskova, daha şimdiden Çin’in muhtemel arabuluculuğuna kapıyı kapattı.
BRÜKSEL-PEKİN MÜNASEBETLERİ DE MASADA
Çin’in “harika ve tesirli bir arabuluculuk potansiyeline” sahip olduğunu söyleyen Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, “Ukrayna’daki durum karmaşık. Siyasi bir tahlil ihtimali yok ve şu an için özel askeri operasyona devam etmekten diğer bir yol yok” diye konuştu. Geçtiğimiz günlerde Çin konusundaki sert açıklamalarıyla dikkat çeken Von der Leyen ise iletilerinin odağına, değişken jeopolitik ortamda karmaşık hal alan AB-Çin ilgilerinin tüm taraflarını birlikte tartışmanın değerini yerleştirdi. Bilhassa Ukrayna savaşı sonrasında giderek artan ABD-AB yakınlaşmasından rahatsız olan Çin ise Brüksel’in düzgünce Washington’un yörüngesine girmesini engelleme çabasında.