İYİ Parti İktisat Siyasetleri Lideri Bilge Yılmaz, partisinin Ekonomik İstikrar Ve Kapsayıcı Büyüme İçin Hareket Planı’nı tanıttığı toplantıda iktisatta altı temel siyaset alanıyla ilgili sıkıntıları ve iktidara gelinmesinden sonraki birkaç aylık devri kapsayan tahlil tekliflerini açıkladı.
İYİ Parti’nin saptamaları ve tekliflerinin ana çizgileri şu formda:
PARA POLİTİKASI
*”Vatandaş, iş dünyası ve yabancı yatırımcı 2011’den itibaren birikim teveccühlerini TL’den çekti, dolarizasyon ile gayret edilmeli.
*Enflasyon 2018’de ve son bir yılda enflasyonda emsal gelişen ülkelerden çok önemli ayrıştı, enflasyon tüm dünyada yükseldi demek hakikat değil, yüksek enflasyonun sebebi makûs para siyaseti…
*TCMB’nin rezervlerinin ekside olması utanç verici bir durum…
*Enflasyon çok yüksek ve enflasyon beklentileriyle çaba edilmiyor; kapsamlı enflasyon hedeflemesine geçilecek, üçer aylık dezenflasyon patikası kamuyla paylaşılacak.
*Dünyada kabul görmüş makul siyasetlere döneceğiz.
*Özel bankalar üzerinde baskı kurulmasına son verilecek, kamu bankaları para siyasetine müdahale edemeyecek.
*Merkez Bankası yalnızca kendi yasal misyonu çerçevesinde çalışacak; kendi sorumluluğunda olmayan cari açığı düşürmek üzere görevlerden çekilecek.
*PPK üyelerinin oy dağılımı açıklanacak, PPK üyeleri ile paylaşılan bilgi notunu kamuoyu ile paylaşacağız.
*TCMB sermaye yapısı ve Hazine’ye kâr transferi gözden geçirilecek, fiktif kârlar Hazine’ye transfer edildi, bu önlenecek ve geriye dönük araştırma yapılacak.
*TCMB’nin son yıllardaki tatsız tecrübelerini tekrar yaşamamak için tarihe not düşmek lazım, büyük fedakarlıklarla biriktirilen rezerv eritildi, bunu araştırıp tarihe not düşmek çok kıymetli…
*Bankacılık bölümünde berbat para siyasetinin sonucu olarak sorunlar birikti, varlık kalitesi gözden geçirme programı başlatacağız.
*Kamu bankalarının, uyguladıkları programlar sonucu sıkıntı durumda olduğu tescil edilebilir, gerekirse sermaye artırımı yapılacak, idare konseyine liyakatli takımlar getirilecek.
*Kamu bankaları asıl vazifelerine geri dönecekler, Halkbank KOBİ, Ziraat Bankası tarıma dönecek, kamu bankalarının agresif büyüme siyaseti son bulacak.
*Seçim vakti kamu bankalarında agresif büyüdüklerini görürsünüz; bu, Türkiye’nin kaynaklarının yanlış kullanılmasına yol açıyor.
*BDDK, SPK, TMSF’nin bağımsızlığı güçlendirilecek; milletlerarası standartlarda yetişmiş takımlar misyona getirilecek.
KAMU MALİYESİ HAREKET PLANI
*Burada toparlanma süreci para siyaseti ve TCMB’ye nazaran biraz daha uzun olacak.
*Son yılarda bütçe açığı ve kamu borcunun GSYH’ye oranı artıyor, ayrıyeten bütçe dışında borç taşıyoruz, bu ölçüler tekrar de yönetilemez değil.
*Fakat artan borca karşın bir çivi çakılmıyor, KKM’nin mali yükü GSYH’nin yüzde 2-3’üne varıyor fakat karşılığında bir çivi çakmıyoruz.
*Borç stratejisi yanlış, 2018’de döviz borçlanmaya başladık, sonra karar değiştirip TL’yi değersizleştirdik, karşılığında bir çivi çakmadan borcumuzu katladık.
*Varlık fonu lağvedilecek.
*(En kısa sürede) Altın ve gibisi endeksli borçlanma sonlandırılacak, TL cinsi borçlanma tercih edilecek.
*Birkaç ay içerisinde Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ, PPP) projeleri incelemeye alınacak, kamuoyuna bilgi verilecek.
*Devlet yükümlülüklerine sadık kalır lakin KÖİ’de yolsuzluk varsa, kanunsuz hak edinimi varsa bununla gayret vazifedir.
*KÖİ’de oluşan ziyanlar sorumlulardan tahsil edilecek.
*Yetki 2010’dan itibaren Hazine’den öteki bakanlıklara verildi, garanti üst hudutları yükseltildi; şu an içinde bulunduğumuz KÖİ faciasının sebebi budur; bundan sonra devlet ismine (projelere) garanti verme yetkisi tekrar Hazine’ye devredilecek.
VERGİ SİSTEMİ
*Vergi sistemi gelir kaynağı değil, birey ve şirketleri gerçek işlere yönlendirecek bir özendirme sistemi olarak kurguluyoruz.
*Sistemdeki problemler adaletsizlik, yıkıcı vergi toplanması.
*Tüm paydaşlar ve vergi kuruluyla birlikte vergi ıslahatı çalışması başlatılacak.
*İlk iki ayda vergi adaleti sağlamak için birtakım acil düzenlemeler yapılacak.
*Vergi aflarına son verilecek.
*Gelir Yönetimi Başkanlığı ve Vergi Kontrol Kurumu’nın evvel uyum içinde çalışması sağlanacak, ileride birleştirilecek.
İSTİHDAM
*Türkiye’de çok az kişi çalışıyor, zenginleşme için insanlarımıza çalışacak alanlar yaratmamız lazım.
*Benzer ülkelere nazaran bu açıdan gerideyiz, ancak fotoğraf görünenden makûs, çalışanlardan dörtte biri devlette çalışıyor.
*Kadın istihdamı gelişmiş ülkelerin gerisinde, gençlerde ise çok önemli bir sorunumuz var; gelir ve servet dağılımında benzerlerimziden çok daha kötüyüz.
*Beceri envanteri oluşturulacak, işgücü data tabanı yenilenecek.
*Okullarda “Rüzgar Gülü” projesi uygulanacak, her çocuğa sabah kahvaltısı ve öğlen yemeği verilecek.
*İşsizlik fonu gayesinin dışında kullanılıyor, merkezi idarenin istediği yere harcanır hali var, buna son verilecek.
*Asgari fiyat siyasi gereç olamaz, minimum fiyat enflasyon üzere tek sayı yerine makro bilgilere daylı bir formülle getirilecek.
*Mesleki eğitime değer vereceğiz; çok sayıda üniversite var fakat birden fazla işsizliği öteleme kurumları görevi görüyorlar, mezunlar yüksek gelirli iş bulamıyorlar.
SANAYİ POLİTİKALARI
*Sorunlarımız: Teşvik harcamaları çok yüksek fakat alınan sonuçlar yetersiz, şirketlerimiz orta ölçeği geçip gereken büyük ölçeğe ulaşamıyor, teknoloji yüklü ihracat artmıyor.
*Türkiye’de şu anda data ile hengame eden bir sistem var. Dataları sağlıklı toplamak ve tek çatı altında birleştirmek için yeni bir enstitü, Kamu Siyasetleri Tesir Tahlili Ensitüsü kurulacak.
*TÜİK bağımsız olacak lakin sanayi siyasetleri bu enstitünün dataları etrafında örülecek.
*Teşvik programlarında verimlilik hedeflenecek.
DIŞ TİCARET POLİTİKASI
*Mevcut dış ticaret siyasetinin Türkiye’nin yapısal dönüşümüne hizmet eden bir vizyonu bulunmuyor.
*İhracatçı birliklerinin yapısı revize edilecek, siyasi baskı üzerinden rant dağıtma sistemleri olması önlenecek.
*Ticaret Bakanlığı üç müsteşarlığa ayrılacak, dış ticaret müsteşarlığı ihracatı tehdit eden muhafazacı tedbirlerle ve haksız rekabete yol açan ithalatla gayret edecek.
*AB Gümrük Birliği modernizasyon müzakereleri başlatılacak.”