Nur Kaplan
ANKARA – Maraş’ın Pazarcık ilçesinde 7,7 büyüklüğünde meydana gelen zelzele bölgede pek çok kentte hissedildi, yüzlerce insan hayatını kaybetti, çok sayıda kişi enkaz altında kaldı. Birebir gün içerisinde ilerleyen saatlerde gerçekleşen 7,6’lık sarsıntı ise Türkiye’de pek çok kentte kaygı yarattı.
Türkiye’de son yüzyılın en yıkıcı sarsıntılarından birinin yaşandığı bugünlerde, enkaz altında kalanları ve yaralıları kurtarma çalışmaları sürat kesmeden sürüyor. Sarsıntı Uzmanı Prof. Dr. Bülent Oruç, yaşanan afete ait değerlendirmelerde bulundu.
‘AFETİN BOYUTUNU HAYAL BİLE EDEMEZDİM’
Deprem Uzmanı Oruç, Maraş’ta art geriye yaşanan zelzelelerin birbirinden bağımsız fakat ‘ana şok’ olarak gerçekleştiğini, artçıların adeta ‘yağmur gibi’ yağdığını tabir etti. Bölgede yaşanan iki sarsıntının yıkılmayan konutlarda önemli hasarlara yol açtığını söyleyen Oruç, artçıların 5-6 büyüklüğünde devam edebileceğini ve dikkatli olunması gerektiğini belirtti. Oruç, şunları kaydetti:
“35 yıllık bir akademisyen olarak söylüyorum ben bu türlü bir felaket gördüm, bu afetin boyutunu hayal bile edemezdim, çok üzgünüm. Bir yandan enkaz altında kalan beşerler, başka yandan soğuktan donma tehlikesi var, kurtarılmayı bekliyorlar. Yaşanabilir rastgele bir artçı kurtarma takımlarının üzerinde düşebilir, enkaz üzerine enkaz yaşanabilir. Sahiden sözlerle tabir edilemeyecek kadar sıkıntı bir durumdayız. Bu kadar kısa müddet içinde iki büyük ana şok görülmüş şey değil. O bölgede çok fazla fay var. Sürgü Fayı, Çelikhan-Erkenek Fay Sınırı buralardaki yerleşim yerleri tehlike altında. O kadar yıkıcı bir zelzele gerilme transferi var ki ne vakit ve ne büyüklükte olacağını söylememiz mümkün değil.”
‘ŞU AN KİMSENİN KONUTUNA GİRME ÜZERE BİR LÜKSÜ OLAMAZ’
Doğu Anadolu Fay Çizgisi üzerinde uzun vakittir büyük bir ‘yamulma enerjisi’ biriktiğini tabir eden Oruç, son yaşanan sarsıntıyla bu gücün büyük ölçekte açığa çıktığını söyledi. “Depremin ana şoku çok büyük olduğu için bunların artçıları da yakın vakitte ortaya çıkacaktır. Şu anda fay sınırları çok hareketli bir daha yıkıcı bir zelzelenin olup olmayacağını bilmiyoruz. İnsanların konutlarına girmemesi lazım” diyen Oruç, şöyle devam etti:
“Şu an kimsenin konutuna girme üzere bir lüksü olamaz. Her şey çok taze. Toplanma alanları, mescitler, çadır kentler, konteynırlar kısa müddette tahlil yaratır. Ulusal Medikal Kurtarma Takımı (UMKE) son derece değerli, acil tıp tabiplerinin devreye girmesi lazım. Arama kurtarma grupları canla başla gayret ediyor. Enkazların tabanında hasarlı yapılar var. Yeni bir artçı kurtarma grubunun üzerine düşmeden can güvenliği sağlanmalı. Birçok vilayette hissedilen sarsıntının Marmara’da hissedilmesi kelam konusu değil. İki fay sınırı da çok farklı kuşaktalar, birbirlerinden bağımsız çalışıyorlar.”