CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer‘in soru önergesine cevap veren Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, son 3 yılda 19 şirkete ilişkin 25 ruhsat alanı kapsamında 120,39 ton metal altın üretimi yapıldığını açıkladı.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkiye’de çıkarılan altın ve gümüş madenleri ile bu madenlerden elde edilen devlet hakkının ne kadar olduğunun açıklaması için Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in yanıtlaması istemiyle TBMM’ye iki başka soru önergesi verdi.
Bakan Dönmez, Gürer’in soru önergelerine verdiği karşılıklarda, son 5 yılda altın üretimi yapan ruhsatlara 2 milyar 529,5 milyon TL devlet hakkı tahakkuk ettirilerek tahsil edildiğini bildirdi. Dönmez, Türkiye’de bin 890 ton metal altın rezervine ulaşıldığını, 2021 yılı işletme faaliyet raporlarındaki gümüş üretim beyanları üzerinden yapılan hesaplamalarda yaklaşık 36 bin 500 ton metal gümüş rezervine ulaşıldığını belirtti.
Fatih Dönmez, “Türkiye’de son 3 yılda 19 şirkete ilişkin 25 ruhsat alanı kapsamında 120,39 ton metal altın üretimi gerçekleştirilmiş olup kelam konusu altın üretimini yapan 19 şirketin 14’ü yerli, 3’ü yabancı ve 2’si yabancı ortaklı özel hukuk hükmî kişiliğidir” karşılığını verdi.
Gelir arttı
Tüm madenlerden devlet hakkı olarak 2021 yılında tahakkuk eden gelir toplamının 2.396.099.705,22 TL olduğunu açıklayan Bakan Dönmez, bu fiyatın 2022 yılında (31.07.2022 tarihi itibarıyla) 3.421.384.723,89 TL olarak gerçekleştiğini tabir etti.
Bakan Dönmez, 2021 yılında devlet hakkı dışında ruhsat bedeli, ihale bedeli, idari para cezası üzere bedellerden elde edilen gelirler toplamının ise 1.845.527.877,34 TL olduğunu kaydetti.
3213 sayılı Maden Kanunu ve Maden Yönetmeliği’nde yabancı şirketlere uygulanan özel muafiyet bulunmadığını da açıklayan Dönmez, “Son beş yılda altın üretimi yapan ruhsatlara 2.529.532.120,78 TL devlet hakkı tahakkuk ettirilerek tahsil edilmiş olup, birebir devirde altının yer aldığı IV. Küme madenlerden 1.034.211.615,66 TL işletme ruhsat bedeli tahsil edilmiştir” dedi.
En çok mermer rezervine yatırım
Ruhsat sahiplerince beyan edilen rezervler ile kamu kurumlarının keşfettiği rezervler birlikte hesaplandığında toplam bin 890 ton metal altın rezervine ulaşıldığını kaydeden Bakan Dönmez, “Aynı halde 2021 yılı işletme faaliyet raporlarındaki gümüş üretim beyanları üzerinden yapılan hesaplamalarda yaklaşık 36 bin 500 ton metal gümüş rezervine ulaşılmaktadır” bilgisini verdi.
Maden Kanunu’nun 6’ncı hususu mucibince Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayanların direkt maden ruhsatı sahibi olamadıklarına dikkat çeken Bakan Dönmez, “Bununla birlikte altın ve/veya gümüş üretimi yapılan ruhsatlardan 5 adedini mezkûr düzenlemedeki kaideleri sağlayan 4 yabancı yatırımcı uhdesinde bulundurmaktadır. Türkiye’de yabancı yatırımcılar tarafından en çok alınan maden ruhsatlarının ise mermer (doğal taş), kalker ve krom olduğu tespit edilmiştir” açıklamasında bulundu.
Bakan Dönmez; Artvin, Balıkesir, Çanakkale, Gümüşhane ve Rize’de 1’er, Ankara’da 2, Erzurum ve Uşak’ta 3’er ve Manisa’da 8 olmak üzere, 25.08.2022 tarihinde 21 adet altın işletme talepli arama ruhsat alanı bulunduğunu da söz etti.