İsmini 2006’da hikaye ve senaryosuna imza attığı “Sınav”, 2012’de senaryo müellifliğini üstlendiği “Uzun Hikaye” ve 2017’de yaratıcı yapımcılığını ve senaryo müellifliğini üstlendiği “Ayla” sinemalarıyla duyduğumuz senarist Yiğit Güralp, sinema seyircisinin akabinde birinci kitabı “İyi Hissettiren Yazılar” ile okuyucu karşısına çıkıyor. Çeşitli mecmua ve medya sitelerinde sinemaya ve hayata dair yazılar da kaleme alan Güralp, birinci kitabıyla okurlarını uygunların kazandığı, gülmek için çokça sebebimizin olduğu çok olduğu, eski keyifli vakitlere götürüyor.
Masa Kitap etiketiyle yayınlanan “İyi Hissettiren Yazılar” müellifin hayatının en renkli anlarından çıkardığı deneyimleri ve geleceğe dair kestirimlerini okurlarına sunuyor. Barış Manço’dan Zeki Müren’e Tarık Akan’dan Sadık Şendil’e uzanan anekdotlara kalemiyle yaptığı seyahatle bizi; uygunluğun, gülümsemenin, umudun ve olağanlığın sokaklarında ufak bir gezintiye çıkarıyor. Bazen bir müzikle, bazen bir şiirle ya da sinemayla, anılarımızda saklanmış olan hislerimizi satırlarına seriyor. “Biliyoruz ki yeterliliği, hoşluğu, bilimi ve aydınlığı yaymak, bunları etrafımızla paylaşarak pek çok duyguyu bir ortada yaşamak ve yaşatmak bizlerin elinde” diyen Güralp Düzgün Hissettiren Yazılar ile bu paylaşımın birinci fitilini ateşlediğini söylüyor.
BENDEN DAİMA GENÇLİK ÖYKÜSÜ BEKLEDİLER
Bir sinemacı, bir senaristten tahminen birinci kitabının roman olması beklenirdi. Fakat siz hür vuruş bir deneme kitabı ile okuyucu karşısına çıktınız. Nasıl oldu bu?
Ürettiklerime bakarsanız kendi içinde “Beklenenden daha diğerini vermek” üzere bir tutarlılık içerdiğini görürsünüz. Zira beklentiler bir manada başkalarının sizi içine hapsetmek istediği hudutlardır. Bir eser ortaya çıkaracaksak konuşacağımız en son şey hudutlar olmalı. Keza ben daima bekleneni verirsem farkı nerede yaratacağım, sanatçı olarak önderlik vasfım ne olacak? 17 yıl evvel Sınav’ı yaptığımda da hayat uzunluğu benden gençlik kıssaları beklediler. Buna uysaydım “Ayla” olmayacaktı. Daima yeni “Ayla”lar yaparsanız isminiz Ayla sinemalarının falancısına çıkar. Bu furyacı etiketlerden daima kaçındım. “İyi Hissettiren Yazılar”ın tipi ve içeriği de daima bu yeniliğe ve düzgüne yelken açma fikirlerinin içinden geçerek oluştu. Beni baştan beri sistemli takip edenleri de artık bu heyecanlandırıyor aslında. “Yine beklemediğimiz bir şey yapmıştır, sanki bu sefer ne?” sorusu beni de onları da canlı tutuyor. Heyecanlı kılıyor.
Kitap boyunca sık sık aklımızdan sinema kesitlerini, unutulmaz sahneleri canlandırmayı başardınız. Bir mevzuyu anlatırken, daima sinema kesitlerinden sevdiğiniz müelliflerden referans verir misiniz?
Biliyorsunuz, anlatıcılıkta betimlemek değerlidir. Okurun başında anlatınızı canlandırmak gerekir. Zihnine bir tıp sinema perdesi gerer ve imgeler yansıtırsınız yani. Ortak belleğimizden sinemalarla, müziklerle, dizelerle referanslar vermek de benim baş vurduğum bir cins betimleme tekniği. Şayet verdiğim örnek okurun hafızasında yoksa, o sineması, o ismi ya da şarkıyı not alıyor. Kendi araştırıyor. Böylelikle metin, kendi içinde kapılar açıp okuyucuyu kültür dünyasında bir keşfe de çıkarıyor.
FİLMLER HAYATIN KENDİSİNDEN DAHA TUTARLI
Günlük hayat ve sinema senaryoları sizce birbirine misal mi? Yoksa “Böyle şeyler sırf sinemalarda olur” diye düşünenlerden misiniz?
Hayat ile sinema ortasında kesinlikle benzeri yanlar var. Ancak personellik üzerinden baktığımızda sinemaları hayatın kendinden daha dengeli tasarlamak durumundayız. Bu tarafıyla de gerçek hayatla sinema muhakkak noktalarda birbirinden ayrışır. Örneğin yaşanmış bir kıssa uyarladığınızda bir araştırma sürecine girersiniz. Çok açık bir formda şunu görürsünüz: “Hayat bütün mantık yanlışları ile yaşanmıştır. Ve yaşarken mantık yanlışlarının kimse farkına varmamış yahut bunlara takılmamıştır.” Artık biz tıpkı olayı alıp sinemaya uyarladığımızda bunu birebir aynı mantıksızlığıyla kopyalayamayız. Zira seyirci, yaşarken üzerinde durmaz ancak izlerken mantık yanılgılarına takılır. Bu nedenle gerçeği onarmak, daha dengeli hâle getirmek gerekir. Bunu yapmazsanız anlatınız prestij görmez. Gerçek olmasına karşın seyirci, “Saçma sapan hikâye” der geçer.
Filmlerinizi düşününce hepsinde hüzün ve sevinç kol kola. Yazdığınız yazılarda da o denli. Bu birliktelik biraz da hayatın içinden geliyor, yaptığınız işlerin samimiyetini artırıyor diyebilir miyiz?
İlber Ortaylı’nın dünyada iz bırakmış büyük beşerlerle ilgili hoş bir tarifi vardır. “Büyük beşerler farklı kutupları sentezleme yüreği ve başarısı göstermiştir” der. Ben de mütevazı görünen lakin hem bütçe hem de yarattığı tesir alanıyla büyük sinemalar tasarlıyorum. Büyük bir dizaynın da büyük beşerler üzere zıt kutupları sentezleme başarısı göstermesi gerekir inancındayım. Elbette, dediğiniz üzere hayat da acı ve tatlının karışımıdır ve bu sentezde başarılı olmak sinemanızı gerçek hayata da daha çok yaklaştırır. Ertem Eğilmez ve Sadık Şendil beyin ekibi ve oyuncu arkadaşlarının Dilek Film’de yakaladığı muvaffakiyetin da altında misal bir itina yatar. Chaplin üzere bir dehanın sineması da böyledir.
Sizi ne güzel hissettirir, biraz bunlardan bahsedelim mi?
Medeniyete dair ne varsa bana âlâ hissettirir. Nedir medeniyet? Gelişmek, katkı sunmaktır, sorun çözmektir. Anlatabilmek, anlaşılabilmektir. Hakka emeğe saygılı olmaktır. Yardımcı olmaktır. Hürmettir, sevgidir, vefadır, kanundur, adalettir. Bunların olduğu yerde insan kendini düzgün hisseder. Huzursuzluk; medeniyetin tedavülden kalktığı iklimlerde kol gezer. Medeniyet beni huzurlu kılıyor.