17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin 23’ncü yıl dönümü nedeniyle açıklamada bulunan AKUT Genel Lideri Recep Şalcı, 2003’ten evvelki binaların riskli olduğunu belirtti.
2003’ten evvel yapılan binaların zelzeleye dayanıklılık testinin yapılması gerektiğini tabir eden Şalcı, “Deprem olduktan sonra nasıl kurtarma çalışmaları yaparız diye düşünürken bilhassa 2017 yılından sonra artık müdahaleci bir siyasetten risk azaltmaya ve önlemeye yönelik bir siyasete yöneldik. Bununla alakalı Vilayet Risk Azaltma Planı (İRAP) planları yapılmaya başlandı. Bu planlarla tüm Türkiye’deki afetlerin boyutlarını, ölçülerini ve bunun tesirlerini azaltabilecek çalışmaları kapsıyor.
“2018’DEN EVVELKİ BİNALAR RİSKLİ”
İstediğimiz, özlediğimiz devlet siyaseti da bu oluyor. Dünya artık buna gidiyor. Her vilayette tüm vilayette yaşayan paydaşlarla kamu, özel bölüm, sivil toplum kuruluşları, hepsi bir ortada bunların tesirlerini azaltmak için çalışmalarını sürdürüyor. Türkiye’de üzülerek söylüyoruz, 2018’den evvelki binalar riskli binalar. Bilhassa 2003- 2018 ortasındakiler kısmen biraz daha inançlı ancak 2003’den evvel yapılan binaların katiyetle zelzeleye dayanıklılık testi yapılması ve o denli oturulması gerekiyor. Bu binalarla ilgili yönetmelikler çok net değil ve 2003’den evvelki binaların riskli olduğunu çok rahatlıkla söyleyebiliriz” diye konuştu.
“İLK YAPMAMIZ GEREKEN…”
Olası bir sarsıntıya hazır olmak için yapılması gereken birinci şeyin yapı stokunu yenilemek olduğunu aktaran Şalcı, şu sözleri kullandı:
“Depremden evvel yapılması gerekenler planlanıyor. Biz, daima devletin yapması gerekenleri konuşuyoruz. Bireylerin de yapması gerekenleri de konuşmamız gerekiyor. Bizim bir sarsıntıya hazır olmamız için yapmamız gereken birinci şey yapı stoklarını yenilemek. Bu da kentsel dönüşümden geçiyor.
Kentsel dönüşümü çok âlâ planlayıp bir an evvel başlamak gerekiyor. Bu süreçlerde ziyan görmeyelim. Biz yıllarca sarsıntı sırasında ne yapacağımıza odaklandık. Zelzele sırasında ne yapacaklarımız çok sonlu fakat zelzeleden evvel yapacaklarımız çok net ve muhakkak. Hem yapı stoklarımızı yenilemek hem de sarsıntıdan evvel yaşadığımız binanın içerisindeki yapısal olmayan ögeler dediğimiz hareket edebilen, devrilen eşyaların sabitlenmesi ve bunların bir sarsıntı sırasında insanlara ziyan vermemesini sağlamamız gerekiyor.“
“İSTANBUL SARSINTISINA ‘HAZIRIZ’ DİYEMEYİZ”
Şalcı, İstanbul’da bir afet olursa en büyük problemlerden bir adedinin ulaşım ve tahliye olacağını lisana getirerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Beklenen İstanbul zelzelesi şayet beklediğimiz büyüklükte olursa hiçbir vakit hazır olamayız. Bunu söylemek gerekiyor. İstanbul dünyanın en büyük kentlerinden bir tanesi. Nüfus yoğunluğu çok fazla ve Türkiye’nin buna hazırlanması 20 yıl sürer. 99 sarsıntısından sonra 23 yıl geçti. Bunun çok âlâ planlanması gerekiyor.
Şu an baktığımız vakit herhalde en hazır olan yeniden kamu. Binaların güçlendirilmesi, yenilenmesi ve bu alanda çok süratli çalışmalar yapıldı. En son geçen yıl yüzde 94’dü, bu yıl yüzde 96’ya ulaştı kamu binalarının yenilenmesi ve hazırlığı ayrıyeten buna köprü ve yollar da eklenmeye başlandı.
İstanbul’da bir afet olursa en büyük sorunlardan bir tanesi ulaşım ve tahliye olacak. Bunun için de yolların ve köprülerin sağlamlaştırılması gerekliydi. Ancak bunun yüzde 1’i ya da binde 1’i eksik kalsa bile biz İstanbul sarsıntısına hazırız diyemeyiz. Bunun tamamının hazır olması gerekiyor. Hem devlet, kamu olarak hem mahallî yönetim hem de vatandaşın bu hazırlıkları tamamlaması gerekiyor.”