2023’e sayılı saatler kala kutlamalar için hazırlıklar sürerken, uzmanlardan yılbaşı sofrası uyarısı geldi. Yeni yılın birinci sabahına, dinlenmiş, dinç ve sağlıklı uyanmanın püf noktası, gün uzunluğu aç kalmamaktan ve yılbaşı sofrası için seçtiğiniz menünün içeriğine dikkat etmekten geçiyor. Sıhhatsiz ve çok yemek tüketiminin yeni yıl için öncelikli dilek olan ‘sağlık’ için tehlike oluşturabileceğine dikkat çeken BUÜ Sıhhat Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Özge Yeşildemir, “İyi bir kahvaltı yılbaşı yemeğini dengeleyeceği için güne sağlıklı bir kahvaltı ile başlanmalıdır. Yumurta, beyaz peynir, zeytin, bol mevsim yeşillikleri ve tam buğday ekmeği ile sağlıklı bir kahvaltı tabağı hazırlanabilir. Öğlen yemeğinde hafif ve düşük kalorili besinler tercih edilmelidir” dedi.
‘Yılbaşı yemeğine çorba ile başlayın’
Tokluk hissini daha erken oluşturacağı için zerzevat çorbasıyla yılbaşı yemeğine başlanmasını tavsiye eden Dr. Yeşildemir, “Öncelikle yılbaşında akşam yemeğine zerzevat çorbasıyla başlayabilirsiniz. Çorba tüketimi daha erken tokluk hissi oluşturacaktır. Daha sonrasında soğuk başlangıçlarda, kızartılarak yapılan şakşuka yahut mayonezle yapılan Rus salatası üzere başlangıçlar yerine sebzelerle, yoğurtla, peynirle yapılan başlangıçların tercih edilmesini öneririm. Ana yemek için hindi yeterli bir tercihtir. Zira hindi eti, güzel kalitede protein, B kümesi vitaminler, fosfor ve demir açısından zengindir. Birebir vakitte kırmızı ete nazaran daha düşük yağ ve kolesterol içerir. Bu nedenle hindi tüketilebilir, öneriyoruz. Ama hindi tüketmek istemeyenler için de tavuk eti yahut balık etini öneriyoruz” diye konuştu.
Ana yemeğin yanında mevsim salatası
Peki ana yemeğin yanında ne tercih edilmeli? Türk mutfağının vazgeçilmezi pirinç pilavından uzak durulması gerektiğine dikkat çeken Dr. Yeşildemir, “Bizim olmazsa olmazımız, ana yemeğin yanında mevsim yeşilliklerinden hazırlanmış bir mevsim salatasının olması. Tıpkı vakitte karnabahar, brokoli, Brüksel lahanası üzere kış zerzevatları de fırınlanarak yahut haşlanarak ana yemeğin yanında servis edilebilir. Pirinç pilavı, iç pilav yahut kestaneli pilav çok fazla tercih ediliyor. Lakin biz pirinç pilavı yerine daha çok bulgur pilavının tercih edilmesini öneriyoruz. O da tıpkı halde kan şekerini daha yavaş yükselterek tokluk hissini arttıracaktır. Beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmeğin kullanılmasını, tüketilmesini tercih ediyoruz” dedi.
‘Şerbetli tatlılardan uzak durun, yemeği yavaş ve düzgün çiğneyin’
Yılbaşı gecesi hamurlu yahut şerbetli tatlılardan uzak durulmasını, gecenin devamında paketli atıştırmalıklar yerine kış meyveleri tüketilmesini, yemeğin yavaş ve âlâ çiğnenerek yenmesinin yararlı olacağını belirten Yeşildemir, şu tavsiyelerde bulundu:
“Şerbetli ya da hamurlu tatlılar yerine, sıklıkla meyve tatlılarının tüketilmesini tercih ediyoruz. Örneğin cevizli kabak tatlısı hoş bir alternatif olabilir. Kaymaksız ayva tatlısı hoş bir alternatif olabilir. Bunlar tüketilebilir yahut bunlar tüketilmek istenmiyorsa sütlü tatlılar uygun olabilir. Akşam yemeğini tamamladınız. Atıştırmalıklara geçmek için belirli bir müddet bırakmanız gerekiyor öncelikle. Bizim en âlâ atıştırmalığımız meyveler ve kuru yemişlerdir. Cips üzere, çikolata üzere daha yağlı atıştırmalıkların tüketilmesini katiyetle önermiyoruz. Meyve en yeterli atıştırmalığımız bizim. Kış meyveleri olan nar, portakal, mandalina, iki porsiyonu geçmeyecek formda tüketilebilir. Kuruyemişler ise en fazla bir avuç kadar tüketilmelidir. Kavrulmuş, soslu ya da tuzlu kuruyemişler yerine, çiğ ve taze olanlar tercih edilmelidir. Daha sağlıklı olacaktır.”
‘İçkilerde düşük alkollüler tercih edilmeli’
Yılbaşı sofraları için en kıymetli ikaz ise alkollü içecekler üzerine oldu. 1 gram yağın 9 kalori, 1 gram alkolün ise 7 kalori olduğuna dikkat çeken Dr. Özge Yeşildemir, “Bu da alkol tüketildiğinde neredeyse yağ kadar kalori alınması manasına gelir. Bu nedenle, alkol tüketiminden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. İçecek olarak biz daha sıklıkla taze sıkılmış meyve suyu üzere içecekleri öneriyoruz. Ama yılbaşı gecesinde alkollü içecek tüketimi de oluyor. Elbette sıhhat açısından alkollü içeceklerin tüketimini önermiyoruz. Lakin tüketilecekse de alkol oranı düşük olanlar tüketilebilir” dedi.
‘Hafif bir kahvaltı ile yeni yıla başlayın’
Yılbaşı yemeğinin uykudan en az 2 saat evvel sonlandırılmasını, yeni yılın birinci gününe ise hafif bir kahvaltı ve antrenmanla başlanmasını öneren Yeşildemir, “Akşam yemeği ve atıştırmalıklardan sonra, yatmadan 2 saat evvel de yemeği büsbütün sonlandırıyoruz. Sonraki gün de yılbaşının birinci gününde de sağlıklı ve zinde yeni yıla başlamak için hafif bir kahvaltı yapmanızı öneririz. Örneğin hafif bir tost, yanında bol yeşillikler yenilebilir. Yahut meyve, yoğurt ve yulaf ezmesinden hazırladığınız bir tabakla güne başlayabilirsiniz. Tıpkı vakitte bir gün öncesinden çok fazla alkol tüketilmişse fizikî aktivite ölçüsü da artırılabilir” diye konuştu.