Güney Amerika’da sol görüşlü iktidarların başa gelmesiyle, sular ısınmaya başladı. Demokratik yollarla seçilen sol görüşlü başkanlar ve hükümetlerine birbiri gerisinde darbe teşebbüsünde bulunuldu. Son olarak Brezilya’da sol görüşlü Luiz İnacio Lula da Silva, çok sağcı rakibi Jair Bolsanaro’ya karşı sandıktan üstün çıkmıştı. Çok sağcı önderin yenilgi sonrası ABD’ye kaçmasından günler sonra, Bolsonaro sempatizanı binlerce kişi başkentte Kongre Binası ve Yüksek Mahkeme’ye baskın düzenledi ve orduya “Yönetime el koy” davetinde bulundu. Olay denetim altına alınırken, yapılan soruşturmada, Bolsonaro’ya yakınlığıyla bilinen başşehir valisi Ibaneis Rocha’ya bağlı bölgesel askeri polis gücünün, hareketlerin ilerleyişini durdurmak için hiçbir şey yapmadığı ortaya çıktı. Vali misyondan alınırken, uzmanlar, sol idarelere karşı kirli bir sicile sahip olan Washington idaresinin, Latin Amerika’yı tekrar darbelerle yapılandırmaya çalıştığı yorumunda bulundu.
BREZİLYA’DA BİN 500 KİŞİ GÖZALTINDA
Baskın sonrası olaylar denetim altına alınırken, bin 500 kişinin gözaltına alındığı açıklandı. Brezilya Devlet Lideri ve kimi yöneticiler “Demokrasiyi Savunmak” isimli ortak bildiriye imza attı. Lula, Twitter hesabından ortak bildiriyi paylaşarak, eski Devlet Lideri Jair Bolsonaro yanlılarının Ulusal Kongre, Devlet Başkanlığı Sarayı ve Yüksek Mahkeme’ye baskınını bir sefer daha kınadı. Lula, darbe teşebbüsünden, ABD’ye kaçan selefi Bolsonaro’yu sorumlu tutmuştu
AŞIRI SAĞ DEMOKRASİYİ İSTEMİYOR
PERU’DA CASTILLO TUTUKLANDI
Brezilya’da sivil darbe teşebbüsü bastırılırken, yakın vakitte Peru’da demokratik yollarla seçilen solcu Devlet Lideri Pedro Castillo’ya düzenlenen darbenin altından ABD çıkmıştı. Ülkenin 63. Devlet Lideri Castillo, sağ yüklü Kongre ile ihtilafa düştü ve tutuklanarak cezaevine gönderildi. Sonrasında açığa çıkan gelişmeler ise, darbenin art planında ABD olduğunu ispatlar nitelikteydi. Eski bir CIA casusu olan Peru’nun ABD Büyükelçisi Lisa Kenna, darbeden bir gün evvel Castillo hükümetinin Savunma Bakanı Gustavo Bobbio Rosas ile görüştü. Darbe günü Rosas, orduyu Peru önderine karşı misyona çağırmıştı. Darbe sonrası ülke savaş alanına döndü. Castillo destekçileri ile güvenlik güçleri ortasında yaşanan çatışmalarda 43 kişi hayatını yitirdi.
POMPEO’DAN VENEZUELA İTİRAFI
Sol hükümetlere karşı açıktan durum alan Washington idaresi, geçtiğimiz yıllarda çarpıcı bir itirafta bulundu. 2017 yılında ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Yöneticiliği yapan Michael Pompeo, ABD’nin Nicholas Maduro liderliğindeki Venezuela hükümetini devirmek üzere çalıştığını itiraf etmişti. Aspen Enstitüsü isimli niyet kuruluşu tarafından düzenlenen güvenlik konferansında iştirakçilerden birinin sorusu üzerine hususa değinen Pompeo, Venezuela’daki hükümeti devirmek için bölgedeki Meksika ve Kolombiya ile işbirliği yaptıklarını da söylemişti.
BOLİVYA’DA LİTYUM İÇİN DARBE
CIA’in Condor Planı
Yer altı kaynakları ve fosil yakıt bakımından güçlü olan Güney Amerika, ABD için her vakit bir cazibe merkezi olmuştur. Başta ABD olmak üzere milletlerarası şirketlerin oluşturduğu hegemonyadan rahatsız olan sol görüşlü siyasetçiler ve hükümetlere karşı Washington idaresi sayısız darbe gerçekleştirdi. Bu kapsamda 1970’lerde uygulanan Condor Planı, kıtada sol siyasete karşı düzenlenen en kapsamlı çalışmalardan biridir. Paraguay’da 1954, Brezilya’da 1964, Arjantin’de 1966, Uruguay’da 1971, Bolivya ve Şili’de 1973 yıllarında askerî darbeler olmuş, ordu idareye el koymuştu. 1975 yılında bu ülkelerin temsilcileri Santiago’da toplanıp komünist ve muhalif örgütlenmeleri yok etmek için birlikte hareket etme kararı aldılar. Condor Planı yüzünden ölenlerin tam sayısı bilinmemekle birlikte, uzmanlar kıta genelinde en az 60 bin kişinin plan kapsamında öldürüldüğünü, 400 bin kişinin tutuklandığını tabir ediyor.