Zonguldak’ta Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ilişkin olan 25 rödovans alanının işletmecisi, bölgedeki sanayi kuruluşlarının daha çok teşvik verildiği için ithal kömür tercih etmesi nedeniyle kömür ocaklarını kapatmamak için çaba veriyor. Bu ocaklarda kömür çıkarmak için çalışan yaklaşık 3 bin madenci ise işsiz kalma korkusu yaşıyor.
‘YERLİ ÜRETİCİYİ DURMA DÜZEYİNE GETİRMİŞTİR’
ANKA’nın haberine nazaran TTK’ya ilişkin Gelik rödovans alanını işleten Akkurt Madencilik’in idare konseyi lideri Alaattin Kurnaz, şunları söyledi:
“Cumhurbaşkanımız ‘yerli ve milli’ diyor. Maalesef biz de yılbaşından sonra, EPDK kararından sonra, biliyorsunuz hem pandemi hem savaşlardan sonra gelen maliyetlerle ilgili burada rödovanslı işletmeciler olarak bayağı zahmete düştük. Bunun yanında EPDK, aldığı kararla ithal kömüre 3 bin 250, bizim kömüre de 2 bin 50 teşvik vererek yerli üreticiyi durma düzeyine getirmiştir. Bizim maksadımız, ithal kömüre değil de burada yerli kömüre teşvik verilmesi. Burada yaklaşık, benim firmamda, Akkurt Madencilik’te 250 kişi çalışmaktadır. Havzada da 25 tane rödovansçı arkadaşlarımız var. Bunlarda da yaklaşık çalışan emekçi sayısı 2 bin 800 ila 3 bindir.
’15 MİLYON TON YURT DIŞINDAN KÖMÜR ALIYORLAR’
Burada şunu söylemek istiyorum. Biz, burada yoktan var eden firmalarız. Burada Türkiye Taşkömürü, 1951’de benim ocağımı açmış, 1970’e kadar üretim yapmış, büsbütün çekilmiş. Uygun damarları almış. Katma kıymeti, ekonomik kıymeti olmayan damarlarla biz burada üretim yapıyoruz. Katma kıymet sağlıyoruz burada. Emekçilere, işçilere istihdam sağlıyoruz. Burada bilindiği üzere dev sanayi kuruluşları var; KARDEMİR, ERDEMİR, Eren Güç, ÇATES. Bunların yılda tüketimi yaklaşık 15 milyon ton. Yurt dışından kömür alıyorlar, maalesef bizden şu anda bir ton kömür almıyorlar. Burada güç santrallerinin dedikleri şu, özellikle Eren Enerji’nin dediği şu; ‘Ben büsbütün ithal kömürden teşvik alıyorum’. ÇATES’in de dediği bu; ‘Sizden bu kaidelerde kömür alamayız’. Artık ben de size soruyorum; 2022’de gelen maliyetler bize, yüzde 100’ün üzerine çıkmış. Personellik, SSK maliyetleri artı yan eserler dediğimiz direkti, çelikti yüzde 300’ü bulan maliyetlerimiz var. Güç santrallerine gittiğimizde bize şunu diyorlar, özellikle ÇATES şunu dedi; ‘Biz, 2022 yılında size biz artırım yapamayız, 2022 kaidelerinde veriyorsanız biz sizlerden kömür alırız’.
‘BURALAR KAPANDIĞI VAKİT EKONOMİK OLARAK KÜLFET OLACAK’
Şimdi, Zonguldak’ın varoluşu büsbütün kömür. Artık, buradaki hepsi dışarıya bağımlı olmuş. Buradaki diyor ki ‘Sen işletmeni kapat. Burada da 2 bin 800-3 bin kişi var, bunlar da işsiz kalsın.’ Bunları düşündüğünüz vakit, 10 bin bireye, ailesi ile birlikte burada biz ekmek veriyoruz. Yarın buralar kapandığı vakit, Zonguldak havzası büsbütün kömür ile var olmuş, yarın burada ekonomik olarak bir toplumsal bir kasvet olacak. Onun için buradan ben, öncelikle Sayın Cumhurbaşkanıma seslenmek istiyorum. Biz, burada sayın bakanımıza, bakan yardımcısına, buradaki milletvekillerine, vilayet liderine, sivil toplum örgütlerine… Hepsi mevzuyu güzel biliyor. Maalesef buradaki siyasi iktidar bu işe sağır yatıyor. Bakanlarımızın, çabucak acil planı yapıp bu ithal kömüre değil, kesinlikle yerli kömüre teşvik vermesi lazım. Zonguldak kömür madenciliği, sıkıntı bir madencilik. Bizim burası Soma üzere değil. Linyit ve Soma kümelerinden bizi farklı tutmaları lazım. Büsbütün taşkömürüne bir yasa çıkarmaları lazım, acil buraya bir düzenleme yapıp. Yoksa bu yasa çıkmazsa bu husus her yıl gelecek. Bugün bir çalışanın maliyeti bana 30 bin lira ise seneye 50 bin lira olacak. Biz, bu kaidelerde ile birebir bedelde kömürü satamayız, bizim yaşama bahtımız yok. Her seferinde bizim Cumhurbaşkanımız ‘Yerli milli’ diyor. Maalesef buradaki büyük endüstriler, büsbütün ithale dönmüş durumda. Buradaki milletvekillerimiz de maalesef bu işe sağır bakıyor, geçiştiriyorlar işi. İşi biliyorlar lakin maalesef birtakım kurumlar da art bahçeleri olmuş, bunlar artık yani oralardan bir şeyler elde ediyorlar ki bu kadar yerli üreticinin yanında olmuyorlar.”
‘YERLİ ÜRETİME GEÇİLSE TAHMİNEN İŞSİZLİK ORANI DAHA DA DÜŞECEK’
Maden emekçisi Savaş Demirtaş ise şunları söyledi:
“2006’dan beri Akkurt Madencilik’teyim, emekli oldum. Şu an artan maliyetler ve bu rödovans olayı ile ilgili artışlar yüzünden ileriyi göremiyoruz. Ocakta çalışan aşağı üst 250 arkadaşımız var. Tamam, ben emekli oldum ancak bir de onları düşünmek lazım. Bir kişi, aşağı üst 4 kişi demek. Burada aşağı üst bin kişi demek, zira aileleri falan. İthal kömür yerine yerli üretime geçilse tahminen işsizlik oranı daha da düşecek, tahminen de hepimiz rahat edeceğiz fakat şu an şu kaidelerde ilerimizi göremiyoruz. Aslında dışa bağımlı olmak yerine yerli üretim bence daha yeterli. ‘İstihdamı artıralım’ diyorlar, istihdamı artıracaksak şayet ocaklar mesela kapanmasın ya da karşı karşıya kalmasın. Zira yerin altına girdiği vakit yerüstü ile ilişkini kopuyor, artı kelle koltukta, Allah’a emanet. Mesela meskenden çıkarken ‘Allah’a ısmarladık, kendinize güzel bakın’ diyoruz.”
‘BU BAŞTA SORU İŞARETLERİ YARATAN BİR DURUM’
Maden mühendisi Uğur Akkurt da şöyle konuştu:
“İthal kömüre getirilen bir kota yok şu anda. Santrallere verilen bir teşvik var lakin yerli kömür alırsa daha az, ithal kömür alırsa daha fazla. Bu başta soru işaretleri yaratan bir durum. Bize bu hususta devletin de yardımcı olması lazım. ‘Yerli kömür üretilirse teşvik vereyim.’ Santrallere takviye vermesi lazım, bunlar güç üretiyor sonuçta. Enerjiyi dışardan almaktansa kendimiz üretmemiz daha az maliyetli olur. İthal kömüre aşikâr kısıtlamalar gelirse, bizim bu bahiste önümüzü açarlarsa yer altı kömür madenciliğinin de önü açılır.” (HABER MERKEZİ)