İş dünyası yüksek faiz oranı ve krediye ulaşamamaktan yakınırken batık kredi ölçüsü da süratle artıyor.
5 Ağustos prestijiyle toplam krediler 6.5 trilyon TL hacme ulaşırken bunun 4 trilyon TL’lik kısmı yani yüzde 61’i TL kredilerden oluşuyor. Türel süreçlerin başladığı takipteki krediler ise 162.2 milyar TL’ye yükseldi. Takipteki kredilerin toplam kredilere oranı teknik olarak yüzde 2.49’a denk geliyor. Burada varlık şirketlerine bankaların satışını yaptığı takip belgeleri dahil değil. Ekonomist Erol Taşdelen, bu sayıların buzdağının görünen yüzü olduğunu söyledi.
EN ÇOK RİSK İNŞAATTA
Kullandığı krediyi en fazla batıran bölüm inşaat oldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 2022 Haziran ayı datalarına nazaran inşaat kesimi haziran ayı prestijiyle bankalardan kullandığı kredinin 29 milyar 559 milyon lirasını batırdı. Geçen yıl toplam 344 milyar 664 milyon lira kredi alan inşaat dalının bu yıl kullandığı kredi ölçüsü ise 520 milyar 303 milyon liraya yükseldi.
Haziran 2022 prestijiyle batık kredi ölçüsünü en süratli artıran bölüm ise güç oldu. Dalın kullandığı kredi ölçüsü da 288 milyar 566 milyon liradan 468 milyar 791 milyon liraya yükseldi. İmalat sanayi dalında ise 2021 Haziran’da 23 milyar 904 milyon TL olan takipteki kredi ölçüsü bu yılın birebir devrinde 20 milyar 954 milyon TL’ye düştü.
TAKİP İÇİN DİRENİYORLAR
Ekonomist Erol Taşdelen, kamu bankalarının kredileri takibe atmamak için çok direndiğini vurgulayarak “BDDK birden fazla sıkıntılı kredileri yapılandırmak için bankalara müsaade verdi, onlar da genelde bir yıl ödemesiz periyot koyup kredileri birikmiş faiziyle birlikte yapılandırıp canlı kredi içinde gösteriyor. O nedenle bu tip ‘yüzdürülen krediler’ dediğimiz kredi hacmi ne kadar? Banka genel müdürleri dahi bilmiyor” dedi.
Kredi Garanti Fonu kredilerinde de müşteri “yapılandırın” demediği sürece bankaların takibe atmadığına dikkat çeken Taşdelen, bu kredilerin takibe gitmesinin neredeyse müşteri onayına bağlı olduğunu anlattı.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) aylık yapılandırılan kredi hacimlerini yayımlıyor. En son 2022 Mayıs ayı prestijiyle aylık yapılandırılan kredi ölçüsünü yayımladığını anımsatan Taşdelen, “Tasfiye olunacak alacaklar 2022 Mayıs ayı prestijiyle 203 milyar TL oldu. Tasfiye olunacak alacakların 192 milyar TL’si bankalara, 8 milyar TL’si finansal kiralama şirketlerine. Kişisel krediler 30.5 milyar TL ve yüzde 15.9 oran ile ikinci sırada. Toptan perakende ve güç kesimi 27.3 milyar TL ve yüzde 14.3’lük oranlar ile üçüncü sırada yer alıyor” diye konuştu.