‘3Y’ vaadiyle 2002 yılında iktidara gelen AKP devrinde Türkiye’nin yolsuzlukla uğraşta notu 18 puan geriledi, Tanzanya’nın bile gerisine düştü. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise bu bilgilere karşın, “Yolsuzlukların, rüşvetin, yoksulluğun olmadığı Türkiye’yi biz hallederiz” açıklamasını tekrarlıyor. Vatandaş ise “Elinde bir sihirli değnek var da 20 yıldır yapamadığını artık mi yapacak?” diye soruyor.
Dünya Bankası tüm dünyada ülkeleri, hükümetlerin aktifliği, güvenilirliği, yolsuzlukla gayreti üzere temel kategorilerde ölçümlediği raporunu güncelledi. Raporda Türkiye’nin notu kırıklarla dolu.
Güvenilirlikte 2011’de Türkiye’de hükümetin notu 44.13 iken, 2021’de not 23.67’ye geriledi. Hala bu not örneğin bir Batı Afrika ülkesi olan Togo’da 26.57, yani Türkiye’den yüksek. En kıymetli düşüşlerden biri yolsuzlukların denetiminde. 2011’de 58.77 üzere çok da makûs olmayan bir notu olan Türkiye’de hükümetin 2021’de yolsuzlukla uğraş notu 40.38’e kadar geriledi.
Örneğin rapora nazaran, Tanzanya’da hükümetin yolsuzlukla gayret notu 2011 yılında 33.65 iken, 2021’de bu not 42.79’a çıktı. Böylelikle Tanzanya, yolsuzlukla uğraşta Türkiye’deki idaresi geride bırakan çok sayıda ülkeden biri oldu. Bu not “bizi kıskanan” Almanya’da ise 94.71.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan ise bu bilgilere karşın, “Yolsuzlukların, rüşvetin, yoksulluğun olmadığı Türkiye’yi biz hallederiz” açıklamasını tekrarlıyor.
Biz de İstanbul Mecdiyeköy’de halka mikrofon uzattık “Sizce yolsuzlukla uğraş ediliyor mu?” diye sorduk.
Verilen cevaplar şöyle oldu:
“20 YILDIR DOLANDIRICILIK İDARESİ VAR”
Sedat Karadayı: “Yaklaşık 20 yıldır Türkiye’de büsbütün bir dolandırıcılık idaresi hakim. ‘Daha çok nasıl artırabiliriz’ konusunda çalışıyorlar. Yolsuzlukla çaba edilmiyor, yolsuzluğu artırmak için gayret ediliyor.”
Sedat Karadayı
“ELİNDE SİHİRLİ DEĞNEK Mİ VAR?”
Sezgin Açıkgöz: “Bu iktidar 2002’de ülkeyi ‘3Y’ ile yönetmeye gelmişti değil mi? Ortadan 20 yıl geçti, Sayın Cumhurbaşkanı diyor ki, ‘Yolsuzluğu, yoksulluğu, yasakları bitireceğiz’ Elinde bir sihirli değnek var da 20 yıldır yapamadığını artık mi yapacak? Bu türlü bir şey yok, ülkeyi makus yönettiler. Ülkenin ne hale geldiğini biz görüyoruz. Lakin kimilerinin güya gözleri, lisanları, kulakları yok, suskunluk içerisindeler.”
“YUKARIDAKİ İNSANLARIN İŞİNE GELİYOR”
Tuğba Özkan: “Müdahale edemediğimiz ve kendi içinde dönen bir çark var. Ben Türkiye’de yolsuzluğun bitebileceğini düşünmüyorum. Burada bunu yapmazsan garip ya da farklı oluyor… Üstteki insanların işine geliyor, orada bizim bilmediğimiz bir çark var ve o çarkın dönmesi için bunların olması gerekiyor.”
Tuğba Özkan
“GEÇMİŞ GELECEĞİN AYNASIDIR…”
Nevzat Güvenç: “20 yıldır bu ülkeyi kim yönetiyor? 20 yıldan beri neden düşürmediler? Geçmiş geleceğin aynasıdır, yapamayacakları aşikar. Mevcut iktidar ‘3Y’ ile geldi. Üçünün de zıttını yaptı.”
“NE VAKİT BİTİRECEK? KİMSE İNANMASIN”
Hacı Poyraz: “İktidar 20 yıldır yolsuzluğu bitirmemiş artık ‘Bitireceğiz’ diyor. Ne vakit bitirecek? İş rayından çıktı, kimse inanmasın.”
“YOLSUZLUKLA ÇABA EDİLMİYOR”
Melek Aydın: “Ülkece bir yolsuzluk kelam konusu, iktisat gün geçtikçe tabana çöküyor. Yolsuzlukla şu an uğraş edilmiyor. İktisadın başına düzgün birisini koyarsanız yolsuzlukla uğraş edilebilir.”
Melek Aydın
“BALIK BAŞTAN KOKAR”
Fırat Turan: “Yıllardan beri bu ülke yolsuzluklarla uğraşıyor, gelen hükümet giden hükümetleri aratmıyor. Bu sistem bu türlü devam ettikçe, bu ülke hiçbir halde iflah olmaz. Balık baştan kokar, baştaki beşerler değişmeyecekse, zihniyet değişmeyecekse bu ülke kendine gelemez.”
“BU SİSTEMLE HİÇBİR ŞEY DÜZELMEZ”
Leyli Yaman: “Ben iktidarı da muhalefeti de bu mevzuda son derece yetersiz buluyorum. Yolsuzlukların nasıl geliştiğini hepimiz biliyoruz… Ben çocuktum ve muhalefet daima birebir şeyi söylerdi, ‘İktidara gelince şunu yapacağız, bunu yapacağız…’ Geldiklerinde de hiçbir şeyi değiştirmezler, birebir sistemde onlar da devam eder. Bu sistemle bu yolsuzlukların hiçbiri düzelmez. Sistemin değişip, genç bir neslin gelmesi lazım. Bu sistem gençlerin önünü kapatıyor. Burası kurtlar sofrası hepsi de bu sofradan nemalanıyor…”
Leyli Yaman
“ÇÖZMEK İÇİN İNSAN OLMAK LAZIM”
Hüseyin Yıldız: “Yolsuzluk oldum muhtemel var, her gelen hükümet ‘Biz çözeceğiz’ diyor. Çözülecek bir şey değil. Evvel insan olmak lazım, merhametli olmak lazım. Yoksa mümkün değil bunu çözmek.”
“SİYASİ PARTİLER YASASI DEĞİŞMELİ”
İsmini vermek istemeyen vatandaş: “Bir çelişki olarak değerlendiriyorum, yalnızca şahıslar ve partilerle alakalı bir sorun değil. Gelişmiş ülkelerde siyaset bir pasta olmaktan çıkmış. Türkiye’de ise durum çok farklı, siyasetle ilgilenmek bir ekmek kapısı, geçim kaynağı olarak algılanıyor. Ülke pasta halinde ortada ve hepimiz saldırıyoruz. Aracımız da siyasi düzenekler. Türkiye’de siyasi partiler yasası, Avrupa’daki siyasi partiler yasasının düzeyine gelirse o vakit yolsuzluklar biter.”