Deprem bölgesinde yer altı görüntülemesi çalışmaları yapan Ankara Üniversitesi (AÜ) Mühendislik Fakültesi Dekanı ve Yer Bilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yusuf Kağan Kadıoğlu, Tepehan Mahallesi’nde tehlikenin devam ettiğini belirtti.
Gaziantep ile Kahramanmaraş’ın Elbistan ve Pazarcık ilçeleri, Adıyaman’ın Gölbaşı, Hatay’ın Antakya ve Altınözü ilçesindeki Tepehan mahallesinde sarsıntının akabinde oluşan yer altı hareketlerini jeoloji mühendisliği bilgilerine nazaran incelediklerini söz eden Kadıoğlu, zelzelenin akabinde fay hareketlerini, fay çizgisi boyunca hareket eden kütlelerin kayma oranını gösteren atım ölçüsünü, su kaynaklarının durumunu da araştırdıklarını aktardı.
Kadıoğlu, kimi bölgelerde fay çizgilerine ait 1, birtakım bölgelerde ise 3-3,5 metre atım ölçüsü ölçtüklerini, bilhassa Pazarcık merkezli zelzele çizgisinin içerisinde ve Ekinözü’nde 8 metrenin üzerinde atım ölçüsü ölçtüklerini söyledi.
“GEVŞEK DOKULU TABAN SARSINTININ GÜCÜNÜ 10 KAT ARTIRMIŞ”
Kadıoğlu, Hatay’ın Antakya ilçesinde eski göl ve akarsu yataklarının bulunduğu gevşek dokulu yere ait şu değerlendirmelerde bulundu.
“Gevşek dokulu kumlu ve siltli üniteler, yıkma gücünü ve titreşim dönemini büyüttüğünden sarsıntının gücünün en az 10 kat artırmış. O yüzden ‘gevşek dokulu ünitelerin üzerine bina yapılmasın’ uyarısı veriyoruz. Yapılacaksa da yerin uygunlaştırılması gerekiyor. Böylelikle dikkatlice baktığımız vakit Antakya, Kahramanmaraş ve Elbistan’ın daima ova içerisinde olduğunu görüyoruz ve bu nedenle yıkılmışlar. Halbuki Kahramanmaraş’ı daha yüksek kaya temelli alanlara taşımış olsaydık, bu yıkım olmazdı.”
“BU OLUŞUM NE OBRUK NE DE BİR HEYELAN”
Prof. Dr. Kadıoğlu, Hatay’ın Altınözü ilçesindeki Tepehan Mahallesi’nde sarsıntının akabinde yaklaşık 200 metre genişliğinde, 400 metre uzunluğunda ve 50 metre derinliğinde oluşan fay yarıkları ile ilgili de araştırma yaptıklarını bildirdi.
Bu mahallede yarık nedeniyle ikiye bölünen zeytin bahçesinin, vadinin içine yanlışsız kaydığını anlatan Kadıoğlu, şöyle devam etti:
“Bunun obruk yahut heyelan olduğu söylendi. Bu oluşum, ne obruk ne de bir heyelan. Bu yapının nasıl gerçekleştiğini yer içi görüntülemeyle tespit ettik. Bölgenin yüzey jeolojisine baktığımızda 1,5 metre kalınlığında gevşek dokulu kilce varlıklı bir toprak yapısı gördük ve altındaki grimsi yeşil renkteki kaya yapısını tahlil ettik. Pazarcık merkezli zelzelenin akabinde düşey kırıklı kaya ünitesinin kitap yaprakları üzere tek tek eğim tarafına aşağı yanlışsız sulu tabandan itibaren kaymaya başladığını gördük. Derin görüntülemelerimiz ile yarığın 44 metreye gerçek hareket ettiğini sonrasında da durduğunu tespit ettik. Bunun nedeni, yarığın ıslak çamurumsu bir ortam olan yer altı su düzeyinin bulunduğu sondan itibaren kaymalar başlamıştır. Kayma, şimdilik durmuş görülmektedir. Lakin tarafımızca hazırlanan özel yazılım ile yerin muhakkak derinliklerinde bilhassa 25-27’nci metreden itibaren yeraltı su düzeyini çok net görebiliyoruz. Bu düzeyler taban kayma hududunu temsil etmektedir.”