Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi’nde Mustafa Kemal Atatürk’ün 107 yıl evvel Çanakkale Savaşları sırasında el yazısıyla kaleme alıp imzaladığı 19’uncu Fırka Buyruğu deşifre edildi.
Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi geçen ay düzenlenen merasimle hizmete açıldı. Merkezde Çanakkale Savaşları’na ilişkin birçok özel evrak, arşiv, koleksiyon kitaplar yer alıyor. Merkezin dikkat çeken evrakları ortasında, bir koleksiyonerin bağışladığı 19’uncu Fırka Buyruğu de bulunuyor.
Mustafa Kemal Atatürk’ün 107 yıl evvel Çanakkale Savaşları sırasında yarbay rütbesi ile kendi el yazısıyla yazdığı Kemalyeri Karargahı’ndan; Kuzey Kümesi Kumandanlığı, 16’ncı Fırka Kumandanlığı, Sağ, Sol, Merkez ve Kabatepe Kümesi kumandanlıkları, Topçu Kumandanlığı, Süvari 25’inci Alay Komutanlığı, 13’üncü Alay Kumandanlığı ve Baştabipliğe gönderdiği 19’uncu Fırka Buyruğu uzmanlarca deşifre edildi.
İŞTE 19’UNCU FIRKA EMRİ’NİN DETAYLARI
Mustafa Kemal Atatürk’ün 11 Mayıs 1915 tarihli 19’uncu Fırka Emri’nde şu tabirler yer alıyor:
“Bütün cephelerdeki vaziyetlerde değişiklik yoktur. Düşmanın bütün harp çizgimiz üzerinde geceleri yakından keşif yapmakta olduğu anlaşılmakta ve hep önlemli bulunarak, dikkatli ve mert keşif kolları oluşturularak düşmanın durumu keşfedilecek, düşmanın keşif kollarımızı esir etmemesine dikkat edilecek ve keşfine pürüz olunacaktır. Düşman yakınında bulunan siperler, fazla askerle işgal edilecek biçimde bir an evvel uzatılıp genişletilecektir. Sabahleyin, Kabatepe civarındaki topçularımızın yaptığı atışta mermilerin, Arıburnu İskelesi’ne ve civarındaki kayıklara isabet ettiği ve öğlenden sonra düşmanın Arıburnu İskelesi’nden 2 duba ve 6 istimbotla yaralılarını taşıdığı ve Kemikli Jandarma gözetleme postasından bildirilmiştir. Bugün Kemalyeri’ndeki karargahı teşrif buyuran Başkomutan Vekili Paşa Hazretleri, muharebe vaziyetimiz hakkında takdir buyurmuşlar ve hepimizi göstermiş ve göstermekte olduğumuz kararlılık, sabır ve hamasetten ötürü tebrik etmiştir.”
Arıburnu Kuvvetleri Kumandanı olduğu devirde Mustafa Kemal Atatürk’ün kendi el yazısı ve ıslak imzası ile kaleme aldığı evrakla ilgili bilgi veren Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi Teknik Uzman Elerki Özgün Fidan, “Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi’nde Mustafa Kemal Atatürk’e ilişkin çok özel imzalı evraklar var, buyruklar yer alıyor. Bu evraklardan birinde dört ana başlıktan bahsedebiliriz. Bunlar içindeki en değerlilerinden biri; Enver Paşa’nın harp alanını ziyaret etmesi ve buradaki tertipten çok mutlu olduğunu bildirmesi. Bir oburu de kolluk kuvvetlerinin siperlerde almış olduğu güvenlik tedbirlerin artırılmasına ve siperlerinin uzatılmasına ait verdiği emirler” dedi.
“BÜTÜN DOKÜMANLAR DİJİTAL ORTAMDA”
Merkezdeki tüm evrak ve kitapların dijitalleştirildiğini söyleyen Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Lideri İsmail Kaşdemir, “Şu an dijital çağdayız. Biz de buradaki bütün dokümanları dijital ortama aktardık. İsteyen gelip burada araştırmasını yapabiliyor, isteyen de oturduğu yerden bu dokümanlara erişim imkanına sahip oluyor. Tarihi Alan Başkanlığı olarak Çanakkale Savaşları’nı daha uygun anlatmak, daha çok beşere aktarmak, Çanakkale ruhunu gelecek nesillere aktarmak üzere sorumluluğun şuuruyla çalışmalarımıza devam ediyoruz” diye konuştu. (DHA)