Fehmi Koru*
Şimdilerde pek hatırlayan yok fakat bütün dünyada bizim mesleğimiz için genel kullanımda olan kabullerin başında ‘4. Kuvvet’ sıfatı gelir.
Yasama, yürütme ve yargı birinci üç kuvvettir, basın da onların çabucak yanında ‘4. Kuvvet’ olarak yerini alır.
Zaten o denli kabul edildiği içindir ki, basını özgür kılan hususlar anayasamızda da bulunur; hem de öteki üç kuvvetle ilgili unsurlardan de evvel.
Anayasanın VII. başlığı olan ‘Düşünce ve kanaat hürriyeti’ altında yer alan 25-32 ortasındaki hususlar basınla ilgilidir.
İlk unsur (25) herkesin fikir ve kanaat hürriyetine sahip olduğunu, çabucak gerisindeki unsur (26) tekrar herkesin niyet ve kanaatlerini kelam, yazı ve öbür yollarla, tek başına yahut toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahip olduğunu belirtir; 28. husus ise açık ve seçik olarak “Basın hürdür, sansür edilemez” der.
Dezenformasyonla gayret gayesiyle AK Parti ve MHP tarafından hazırlanıp TBMM’den tekrar onların milletvekillerinin oylarıyla geçirilen yasa ise, yürürlükte olan anayasanın basın özgürlüğünü düzenleyen unsurlarının hilafına, birtakım mevzuların basın-yayın organları tarafından ele alınıp haber ve yorum konusu yapılmasını yasaklamakta.
“Halk ortasında telaş, endişe yahut panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu nizamı ve genel sıhhati ile ilgili gerçeğe karşıt bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli formda alenen yaymak” Meclis’ten geçen yasaya nazaran ‘suç’ sayılıyor.
Hem de bir yıldan üç yıla kadar mahpus cezası gerektiren bir cürüm.
Reklam
Ülkenin iç ve dış güvenliği, genel sıhhati, kamu barışı…
Ne kadar ürkütücü başlıklar değil mi?
İç ve dış güvenlik ve genel sıhhat ile ilgili gerçeğe ters bilgi, kamu barışını bozmaya yönelik haber…
Bu genel başlıklar altına her bahis rahatlıkla sokulabilir.
Peki de, tekraren halk oyuna sunulmuş ve hala yürürlükte olan anayasanın basın özgürlüğünü vurgulayan unsurları bu durumda geçersiz hale gelmiyor mu?
Geliyor elbette.
Konu önüne giderse, Anayasa Mahkemesi, herhalde bu karşıtlığı görecek ve iptal kararı vermekte fazla zorlanmayacaktır, lakin neden sonra…
Bugün kimi gazetelerde Anayasa Mahkemesi’nin son kararlarından biriyle ilgili habere rastlayabilirsiniz.
CHP önderinin iktidar partisi milletvekillerini suçlayıcı bir açıklamasında sarf ettiği kelamları tabir özgürlüğü kapsamında kıymetlendirmiş Anayasa Mahkemesi…
Tam yedi yıl sonra.
Çıkan kanunla ilgili bahis Anayasa Mahkemesi önüne gitse bile, oradan karar çıkana kadar, kim bilir kaç gazeteci mağduriyet yaşayabilecek.
En son, Türkiye’nin üyesi olduğu Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi’nin raportörleri de, Türkiye’de yasaya itiraz eden birden fazla yorumcu üzere, bu düzenlemenin önümüzdeki genel seçim ile cumhurbaşkanlığı seçimini etkileme gayeli olduğu görüşünü lisana getirmişler.
Atı alan Üsküdar’a ulaşmış olmaz mı Anayasa Mahkemesi mevzuyu ele alana kadar?
Yasanın kapsayacağı bahislere bir örnek olması bakımından şu sıralarda gündeme gelen Putin’in Türkiye’yi Rus doğalgazının dağıtım santrali yapma teklifine bakabiliriz.
Ülkenin hem iç hem de dış güvenliğiyle ilgili bir bahis bu.
Şimdi hususa vakıf olan uzmanlar bu teklifin ülke çıkarına görünse bile, pek çok istikametten sakıncalar içerdiğine dair görüş açıklamaktalar. Savaş halinde ve geniş yaptırımlara muhatap Rusya’nın o yaptırımlar yüzünden alıcısı kalmamış doğalgazının büyük masraflar yapılarak inşa edilecek borularla ülkemize getirildiğini düşünelim.
Kime satılacak o doğalgaz?
Boru döşeme masrafı kimden çıkacak?
Rusya’ya karşı sıkı biçimde uygulanan yaptırımları delme emelli olduğu kuşku götürmez bu türlü bir teşebbüs yüzünden Türkiye de yaptırımlara muhatap hale gelirse ne olacak?
Uzmanların bu açıklamaları basında yer bulabiliyor.
Şimdilik.
Yasa onaylanıp yürürlüğe girdikten sonra da uzmanların bu taraftaki açıklamalarına medya yer verebilecek mi?
Diyelim yer verildi; sanki görüş açıklayanlar ile açıklamaları haberleştirenler yasanın duvarına çarpmayacaklar mı?
Konuyu şimdilerde ele alan yerli-yabancı gazeteler, Putin’in bu teklifinin Türkiye’yi ittifaklarından koparma hedefli bir teşebbüs olduğunu gündeme getirmekte. Türkiye gelir elde edebileceği fikriyle teklife sahip çıktığı takdirde bu türlü bir tuzağa düşülebilirmiş.
[Yabancı medyadan bir örnek, İngiliz Daily Telegraph gazetesinin James Crisp imzalı dünkü haberi. Muhabir, Putin’in bu teklifini Tayyip Erdoğan ile Batı ortasına bir kama sokma teşebbüsü olarak pahalandırıyor. Sanıyorum, yasa yürürlüğe girdikten sonra bu cins haberleri sadece yabancı basında görebileceğiz.]
Tuzak üzere görünen yoksa çoktandır istenen bir şey mi?
Çıkan yasanın bir benzerine sahip basını özgür olmayan birkaç ülke var ve onların en başında Rusya geliyor.
Rusya üzere bir ülke mi olmak isteniyor?
Doğalgazı bile bulunmayan lakin basını özgürlükten yoksun bir Rusya üzere?
Bugün bu cins kuşkular yazılıp söylenebiliyor, ya yarın?
Yasa fiili olarak Türkiye’de basını ‘4. Kuvvet’ olmaktan çıkartacak.
Şu birkaç günün değerini bilelim.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.