Ogün Akkaya
ANKARA – Geçen yıl kurdaki yükseliş ve artan maliyetler nedeniyle birçok otomobil markası, banttan indirdikleri araçlarının fiyatlarını neredeyse her ay güncelleyerek artırımlı olarak piyasaya sundu. Markaların artırım mesaisi yeni yılda da devam etti ve birden fazla marka 2023’te sattığı araçların fiyatlarında güncelleme yaptı. Art geriye gelen bu artırımlar yalnızca sıfır otomobilleri değil ikinci el araçları da kapsadı. Bir yandan araba fiyatları artarken bir yandan da araç kesimleri ve tamir fiyatları de bu artırımlardan etkilendi. Bu durum araç sahiplerinin oto endüstriye gitme alışkanlıklarını da değiştirdi.
‘FRENİ KOPANA KADAR GİDİYOR NE YAPSIN?’
Ankara’da çok sayıda tamirhanenin bulunduğu İskitler Oto Sanayi Sitesi’nde uzun yıllardır araç tamiri ve bakımı yapan Özcan Bey’e nazaran arabalardan sonra kesim fiyatlarının fiyatı de arttı. Bu durumu kesimlerin yurt dışından gelmesine ve yüksek kura bağlayan Özcan Beyefendi, aracını tamire getiren bireylerin sayısında da azalma olduğunu söyledi. “Her şeye artırım geldi. Tamir fiyatını duyan müşteri dükkândan kaçıyor” diyen Özcan Beyefendi dalda yaşanan ekonomik sıkıntıları ve müşterilerle yaşadıkları diyalogları şu biçimde anlattı:
“Yeri geliyor satmamız gerekenin altında fiyat veriyoruz lakin dükkândan geri çıkıyorlar. İş yok güç yok. Müşterilere alt fiyattan tamir yaptığımızı söylüyoruz lakin tekrar de pazarlık yapıyorlar. Öteki dükkanlarda fiyatlar ya 50 TL yükseliyor ya da azalıyor. Modül fiyatları, akaryakıt, mazot fiyatları artmadan evvel herkesin işi düzgündü. Bu kalemler artınca otomatik olarak modül fiyatları da arttı. Bu türlü olunca alt fiyattan da veremiyorsun. Müşteriler dükkâna gelince pazarlık yapıyor lakin akaryakıt alırken yapmıyor. İnsanların parası yok araçlarını tamir etmeye. Fren kopana kadar gidiyor ne yapsın? Beşerler kirasını ödeyemiyor ki sıra araçlarını tamir etmeye gelsin.”
. ‘BEŞ LİRA İÇİN DÜKKÂNDAN ÇIKAN DA VAR’
Aynı sanayi sitesi içerisinde araç lastiği satışı yapan Gazanfer Bey’e nazaran sıfır lastik satışları dönemin altında kalsa da büyük kasvet yaratmadı. Geçen sene sattıkları eserin fiyatına yüzde yüz artırım geldiğini söyleyen Gazanfer Beyefendi, dükkâna gelen müşterilerin sıfır araç lastiği yerine ikinci el lastiğe yöneldiğini şu sözlerle anlattı:
“İkinci elde yapılan al-satlar lastik bölümünü çok etkilemiyor. Kıymetli olan sıfır araçlar. Bizim bölümümüz için sıfır araç satışı lazım. İnsanların düşük fiyatlara alabileceği araç kalmadı. Dört kış lastiğini 5 bin 500 liradan satıyoruz. Sıfır araç lastiği alamayıp, ikinci el lastik satın alan çok kişi var. Beşerler pazarlık yapmaya geliyor fakat fiyatları duyunca dükkândan geri çıkıyor. Beş lira için dükkândan çıkan da var, fiyat sormadan alışveriş yapan da. Havalar soğumaya başladığı için kış lastiği çok değerli. Fakat ikinci el lastiğe pek güvenemiyoruz. Beşerler artık sıfır lastiğin fiyatını bile sormuyor. Çok berbat bir dönem geçirmedik lakin gereğince hareket yok. İktisat o denli bir hale geldi ki artık elimizde eser kalması makûs bir şey değil. Beşerler artık elindeki malları satamadığında ‘Fırsat’ diyor.”
. ‘İNSANLAR ARAÇLARINDAKİ SORUNU ANLATMADAN EVVEL FİYAT ALMAK İÇİN DÜKKAN DÜKKAN GEZİYOR’
Ankara’nın bir öteki büyük tamirhanelerinin olduğu Ostim Oto Sanayi’nde araç tamiriyle uğraşan Volkan Bey’e nazaran ise eskiye nazaran işler yavaşladı. Artırımlardan evvel dükkânın önünde araç kuyruğu olduğunu söyleyen Volkan Beyefendi, “Aracın çalışmasını engelleyen bir sorun olmadığı sürece beşerler oto sanayine gelmeyi erteliyor” diye konuştu. Yurt dışından gelen araba modüllerinde kura bağlı olarak artırım yapmak zorunda kaldıklarını anlatan Volkan Beyefendi bu durumun aracını tamire getirenleri de etkilediği belirterek şunları kaydetti:
“İnsanlar artık araç muayenesi gününe kadar bir formda araçlarını kullanmaya devam ediyorlar. ‘Araç çalıştığı sürece meşakkat yok’ diye düşünüyorlar. Ancak küçük üzere görünen bir sorun vakit geçtikçe aracın tamamını etkiliyor. Beşerler araçlarındaki sorunu anlatmadan evvel fiyat almak için dükkân dükkân geziyor. Fiyatları duyan geri çıkıyor. İndirimi de bir noktaya kadar yapıyorsun. Yurt dışından gelen kesimleri satın almak kur yüzünden zorlaşıyor. Kimse kârını hesaplamadan işe başlamıyor. Beşerler nasıl geçim kaygısıyla uğraşıyorsa, biz de dükkânın kirası, çalışanların maaşları için bir halde paramızı çıkarmaya çalışıyoruz.”