Erdoğan DEMİR / EDİRNE (İGFA) – Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması için TBMM Başkanlığı’na bir soru önergesi veren CHP Edirne Milletvekili Ediz Ün, depoların ithal buğdaylarla doldurulduğunu, artık ise çiftçiye randevu sıralarında mağdur ettiklerini belirterek, “TMO çiftçinin kara gün dostu olmaktan çıktı, yabancı çiftçilerin deposu oldu” yorumunda bulundu.
Milletvekili Ün, bahisle ilgili hazırladığı soru önergesini Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle Meclis Başkanlığı’na sundu.
Milletvekili Ün, anavatanı Türkiye olan buğdayın topraklarında üretilmek yerine ithal edilmesi ülkemiz ismine utanç verici bir durum olduğunun altını çizerek, “İşte bu ithalatın azaltılması ve çiftçinin desteklenmesi için 1938’de kurulan Toprak Mahsulleri Ofisi son yıllarda ithalat ajansına dönmüştür. Fakat TMO’nun buğday alımında yetersiz kalması, randevu sisteminin uzun tarih vermesi ve teknik kapasitesinin bugün ülkedeki üretilen buğdayı tek başına almak isterse 128 gün, arpayı tek başına almak isterse 54 gün ve her ikisini de almak isterse en az 182 gün süreceği iddia edilmektedir.” diyerek şu soruları yöneltti:
1.Türkiye’nin kıymetli bir buğday ithalatçısı pozisyonunda olması ve üretimin yıllar içinde sabit kalması ile ekim alanlarının her yıl daralması sonucu oluşan arz açığının ithalatla kapatılmasına karşı Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hangi tedbirler alınmaktadır?
2.TMO’nun buğday alımında yetersiz kalması, randevu sisteminin uzun tarih vermesi ve teknik kapasitesinin düşük olması nedeniyle ülkede üretilen hububat eserlerine müdahale talihinin olmadığı belirtilmektedir. Bu mevzuda Tarım ve Orman Bakanlığı olarak neler yapmayı planlamaktasınız?
3.Serbest piyasa alıcılarının yurt dışından ithal edilen buğdayların TMO ve Lisanslı Depolarının stoklarının dolu olması nedeniyle yurt içinde düşük fiyat verildiği bilinmektedir. Bu durum, çiftçilerin mağdur olmasına ve üretimden uzaklaşmasına karşı çiftçimizi muhafazaya yönelik neler yapacaksınız?
4.TMO’nun buğday alım siyasetleri, üreticilerin korunması ve besin güvenliğinin sağlanması gayesiyle yapılmaktadır. Lakin, TMO’nun yetersizlikleri nedeniyle ülkede üretilen buğdayın özgür piyasada düşük fiyatla satılmasının önüne geçmek için hangi tedbirleri alacaksınız?
5.Tarım ve Orman Bakanlığı olarak, ülkemizde üretilen hububat eserlerinin üretimini artırmak ve bu eserlerin ihracatına yönelik olarak neler yapmayı planlamaktasınız?
6.Ürünün lisanslı depolara yahut TMO’nun kendi depolarına teslim edilmesi durumunda çiftçiye yapılan ödemede yapılan kesintiler nelerdir? Bu kesintiler ortasında fark var mıdır? Varsa bunu çiftçi lehine düzeltmeyi düşünüyor musunuz?
7.Ülkemizde Lisanslı Depoculuk öngörülen kapasitesinin 20 milyon 153 bin ton olması beklenmektedir. Lakin mevcut kullanılabilir kapasite 9 milyon 226 bin tondur. Buna nazaran lisanslı depoların 23 Haziran 2023 öncesi depo dolum kapasitesi ne kadardır?
8.Toprak Mahsulleri Ofisi 40 vilayet ve 110 ilçede bulunan lisanslı depolarla mutabakat yaparak üreticinin eserlerini bu depolarda depolayacaktır. Bu depoların TMO’ya çiftçi ismine getirilen eserlerden ne kadar eser alma kapasitesi vardır yahut TMO ne kadarlık bir kabul muahedesi imzalamıştır?
9.TMO’nun 23 Haziran 2023 alım fiyatları açıkladığında mevcut depolarındaki eserlere nazaran doluluk oranı nedir? Vilayetlere nazaran toplam depolama kapasitesi ne kadardır? Bugüne kadar depolarına ne kadar hububat eseri almıştır?
10.TMO’nun 23 Haziran 2023 alım fiyatları açıkladığında mevcut depolarındaki eserlerden ürün cinslerine nazaran ne kadar ithal eser bulunmaktadır?