Avrupalı birtakım siyasetçiler, Avrupa’yı “bahçeye”, dünyanın geri kalan birçok yerini ise “ormana” benzeten AB Dış Bağlar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’i, ırkçılık yapmak ve sömürgeci lisan kullanmakla eleştirdi.
Avrupalı siyasetçilerin tenkitleri, Fransa’nın Strazburg kentinde toplanan Avrupa Parlamentosu Genel Konseyi sırasındaki oturumlara yansıdı.
Genel Kurul’da konuşma yapan AP milletvekillerinden Marc Botenga, bahçenin uygar insanların, ormanın ise yırtıcı hayvanların yaşadığı yerler olduğunu belirterek “Afrika’da, Asya’da, Latin Amerika’da birçok insan Avrupalı sömürgeciliğin medeniyet ismine kendilerine nasıl yırtıcı hayvanlar üzere davrandıklarını çok âlâ hatırlıyor.” dedi.
Bu insanların köleleştirildiğini, azap gördüğünü hatta “hayvanat bahçesindeki gibi” sergilendiğini lisana getiren Belçikalı milletvekili Botenga, AB’nin en üst seviye diplomatının bu çeşit benzetmesinin “Avrupa’nın hala yeni sömürgecilik tarafından yönetildiği” bildirisi verdiğini tabir etti.
Bir öteki AP milletvekili Hannah Neumann ise Borrell’in kullandığı lisanın sömürgeci Avrupa’nın kullandığı ve “beyaz adamın geri kalmışları eğitme ve medenileştirme” imajına atıf yaptığını söyledi.
Alman milletvekili Neumann, “Borrell’in bunları ırkçılık yahut sömürgecilik manasında söylediğini düşünmüyorum. Lakin sorun kullandığı güçlü sömürgeci terminoloji. Bu yüzden kusur yaptığını düşünüyorsa özür dilemeli.” tabirlerini kullandı.
Borrell’in sözleri memleketler arası basında da geniş yer buldu. Birçok medya kuruluşu haberlerinde Borrell’in tabirlerinin reaksiyon çektiğine dair değerlendirmeler yaptı.
İMZA KAMPANYASI BAŞLATILDI
Öte yandan Borrell’in istifası için imza kampanyası başlatıldı. Kampanyaya eski Yunanistan Maliye Bakanı Yannis Varufakis’in kurduğu siyasi hareket öncülük ediyor.
Varufakis’in kurucuları ortasında yer aldığı ve Avrupa genelinde faaliyet gösteren DiEM 25 isimli siyasi hareketin açıklamasında, Borrell’in benzetmesinin kabul edilemez olduğu, dünya genelinde milyarlarca insanı aşağıladığı, Avrupa’nın sömürgeci mirasının sonucu olduğu belirtildi.
Açıklamada, Borrell’in temsil ettiği kuruma yakışmadığı tabir edilerek AB Yüksek Temsilcisinin istifa etmesi talebiyle açılan imza kampanyasına dayanak istendi.
BORRELL ÖZÜR DİLEDİ LAKİN BENZETMESİNİN GERİSİNDE DURDU
Borrell ise günlerdir süren reaksiyonların akabinde bir blog yazısı yayımlayarak tartışma yaratan kelamları için özür diledi.
Borrell, “Bazıları benzetmeyi sömürgeci Avrupa merkeziyetçiliği biçiminde yanlış yorumladı. Bundan ötürü gücenmiş hisseden olduysa üzgünüm.” tabirlerini kullandı.
Konuşmasında yer verdiği orman benzetmesinin kanunsuzluğun ve düzensizliğin tasviri olduğunu söz eden Borrell, “Ormana yaptığım atıfta ırkçı, kültürel yahut coğrafik bir ima yoktur. Maalesef orman, bugün Ukrayna dahil her yerdedir.” sözüne yer verdi.
Borrell, orman ve bahçe metaforunun kendi icadı olmadığını, ABD’li yeni muhafazakarlar tarafından da kullanıldığını, kendisinin bu siyasi kanıdan uzak olduğunu kaydetti.
“Maalesef bugün yaşadığımız dünya bahçeye daha az, ormana daha çok benziyor.” diyen Borrell, dünyanın birçok yerinde “güçlünün kurallarının” üzerinde uzlaşılan milletlerarası normları aşındırdığını belirtti.
ELEŞTİRİLEN İFADELER
AB’nin yeni diplomatlarını yetiştirmek için 13 Ekim’de oluşturulan Diplomasi Akademisinin açılışında konuşan Borrell, “Avrupa bir bahçedir. Biz bir bahçe kurduk. Her şey işliyor. İnsanlığın inşa edebileceği, siyasi özgürlük, ekonomik refah ve toplumsal ahengin en yeterli birleşimidir. Dünyanın geri kalanı ise tam olarak bir bahçe değil. Dünyanın geri kalanının birden fazla bir orman ve orman bahçeyi istila edebilir.” sözlerini kullanmıştı.
Bunun üzerine toplumsal medyada pek çok kullanıcı, Avrupa’nın refahının sömürgecilikten geldiğini, Borrell’in tabirlerinin “ırkçı, sömürgeci, barbarca” mantığını ortaya koyduğunu vurgulayan paylaşımlar yapmıştı. (AA)