Cumhurbaşkanı Erdoğan 12 Nisan 2022’de kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, Türkiye’nin zerzevat, meyve üretim kapasitesinin kâfi olduğunu belirterek, “Mevsim kaidelerinin zerzevat ve meyve fiyatlarının yükselmesi üzerindeki tesirini göz gerisi edemeyiz” demişti. Lakin sert geçen kış şartları nedeniyle arttığı belirtilen zerzevat ve meyve fiyatlarında, yaz mevsimi biterken önemli bir düşüş olmadı. Pazar tezgahlarında neredeyse 10 TL’nin altında eser bulunmuyor.
Domates 10 TL, salatalık 10 TL, patlıcan 12 TL, kabak 10 TL, yeşil fasulye 20 TL, barbunya 20 TL, sivri biber 15 TL, kırmızı biber 25 TL, bamya 35-40 TL, limon 25 TL, şeftali 15 TL, muz 25 TL, üzüm 20 TL, incir 30 TL, kayısı 30 TL, armut 20 TL, vişne 30 TL, maydanoz 4 TL. Yurttaşların neredeyse her yemekte kullandığı patates 7.5 TL, soğan 8.5 TL.
Yurttaşlar, pazar fiyatlarının düşmemesini çiftçinin desteklenmemesi ve üretimin kâfi olmamasına bağlıyor. Bir yurttaş, “Marketler geliyor köylere. Hiç üreten yok ki. Tüketici var tamamen” dedi.
Ankara Ergazi semt pazarından bahse ait konuşan esnaf ve yurttaşlar, şunları söyledi:
“Bir hafta evvel 40 liraya aldığımız bir şey bugün 50 lira olunca, 40 TL bize ucuz geliyor. Doğrusu fiyatlarla yarışıyoruz. Bir ülkede tarımı, hayvancılığı yok ederseniz bu türlü fiyatlarla karşılaşırsınız.”
“HER ŞEYDEN KISIYORUZ”
Bir diğer yurttaş ise, “Tabi kısıyoruz. Her şeyden kısıyoruz. Güz mevsimi kurutma yapacağım. Alamıyorum. 500 liraya alışveriş yapsam, öper başıma koyarım. Şimdiki vakitte bin lira fakat yetiyor pazara” diye yakındı.
“İNCİR HİÇ ALMADIM”
Geçen yıl pazar fiyatlarına bakmadan alışveriş yaptığını lakin bu yıl durumun tam karşıtı olduğunu söyleyen bir öteki yurttaş, “Fiyatlar değişmiyor. Bir iniyor bir çıkıyor. Yetiştirmeye çalışıyoruz. Azar azar alıyoruz. 1 kilo alacağımıza yarım kilo alıyoruz. Geçen hafta 100 lira karpuza verdim. Gerisini siz düşünün. Meyveler 200-250 TL’yi buluyor. Geçen sene daha rahat harcıyordum, hiç fiyata bakmıyordum. Artık fiyatına bakıyorum, sonra alıyorum. Bamyayı hala bekliyorum. Israrla almadım, düşecek diye. İncir hiç almadım” dedi.
“AYLIK ALIŞVERİŞİM BİN 200 LİRA”
Bir diğer yurttaş ise, “Oldukça değerli. Meyve zerzevatın daha ucuz olması gerekiyor. Her şeyi istediğimiz üzere alamıyoruz, gramla… Meyve bir iki çeşit… Evvelce 5-6 çeşit alabiliyorduk. Birinci sefer kavun aldım. Kilosu 10 lira. Bu mevsimde yemeyeceğiz, ne vakit yiyeceğiz? Haftalık alışverişimiz 300 lirayı buluyor. Artık dar gelirli insanlarız hepimiz. Kışlık hazırlayamayacağız bu sene. Domates çok yüksek, 10 liraya nasıl alsın beşerler? Aylık 300 liradan hesaplarsak bin 200 lira” diye yakındı.
Pazar fiyatlarının düşeceğine inanmadığını söyleyen bir yurttaş ise, “Hem insanın cebini yakıyor. Hem canını yakıyor. Her hafta biraz daha artıyor. Bir kilo bamyayı 50 liradan alırsak ne yiyip ne içeceğiz? Bakıp çıkıyoruz. Evvelce pazarlarda daha uygun olurdu artık marketlerle pazarın hiçbir farkı yok. Öykü yani ne düşer ne diğer bir şey…” dedi.
“BİR KARPUZLA BİR KİLO MEYVE ÇABUCAK HEMEN EŞ BEDEL DURUMDA”
Pazarcı esnafı Davut Araz ise meyvelerin yüksek fiyatları nedeniyle karpuzun daha fazla tercih edildiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Adana’da şu anda tarlada karpuzun kilosu 50 kuruş. Maliyet yüksek olduğu için buraya geldiğinde maliyet yansıyor. Buna karşın en ucuz meyve karpuz. Bir kilo meyvenin fiyatı 20-25 lira ortasında. Ona karşın karpuzun kilosu 2.5-3 lira. Bir karpuzla bir kilo meyve çabucak hemen eş bedel durumda.”
“TEMEL MUHTAÇLIK LAKİN BEŞERLER ALAMIYOR”
Patates ve soğan tezgahı açan esnaf Uğur Erol, “Çocukluğumdan beri pazardayım. İşlerimizden çok şikayetçiyiz. Soğanı 8,5 liraya satıyoruz. Patates de 8,5- 10 lira. Geçen sene 5-6 liraydı. Ekim az maliyetler yüksek. yurttaş kıymetli buluyor alamıyor. Üç kilo alacaksa bir kilo alıyor. Soğan, sarımsak, patates bir meskenin temel gereksinimi lakin beşerler alamıyor. Otomobilimin mazot parasını bile zorla çıkarıyorum. Sabah 5’te kalkıyoruz. Emeğimizin karşılığını alamıyoruz” diye konuştu.