ABD’nin Oregon eyaletinin Portland kentinde yaşayan 34 yaşındaki Vito Oliveri ve 30 yaşındaki nişanlısı Emily Shuford sık sık kayak yapıyor ya da göllerde seyahatlere çıkıyordu. Bu seyahatlerden birinde, Noel için yeni bir şeyler denemek isteyen çift, yaptıkları küçük kaçamağın onları yıllar sonra süreksiz olarak felç etmesini ve köpeklerini bile gezdiremeyecek hale getirmesini beklemiyordu.
Son yıllarda Avrupalı gençlerin şenlik, konser ve partilerde kullanmaya başladığı ‘gülme gazı’nı deneyen çift hiç bir ziyanı olmadığını düşündükleri unsura kısa mühlet içinde bağımlı hale geldi.
GÜLME GAZI OLARAK DA BİLİNEN NİTROZ OKSİT
‘Gülme gazı’ olarak da bilinen nitröz oksit (N2O) aslında anestezide kullanılan bir gaz. Çoğunlukla doğum sırasında ağrı kesici ya da krem şanti püskürtücülerinde kullanılan hususun son yıllarda cümbüş aracı olarak popülaritesi arttı.
YASAKLAR PEŞ PEŞE GELDİ
Kullananlarda kısa periyodik coşku ve rahatlama yaratan, gençlerin rahatça ve ucuza ulaşabildikleri nitröz oksiti bulundurmak birden fazla ülkede yasal. Fakat kimi ülkelerde gazın cümbüş emelli kullanımı yasaklandı. Bunlardan biri de Hollanda.
Hollanda hükümeti, gençler ortasında yaygın biçimde kullanılan ve çeşitli sıhhat problemlerine neden olan gülme gazının 1 Ocak 2023’ten itibaren yasaklanmasını kararlaştırdı. Bağımlılık bahislerinde uzman olan Hollanda Trimbos Enstitüsü’ne nazaran, çoğunluğu genç olan şenlik müdavimlerinin yüzde 37’si nizamlı olarak gülme gazı kullanıyor.
Hollanda polisinin bilgilerine nazaran, son yıllarda gülme gazına bağlı olarak onlarca ölümlü ve yaralanmalı trafik kazası meydana geldi. Kamu yayıncısı NOS’un elde ettiği datalara nazaran, son 3 yılda nitröz oksit bağlı toplam 1800 trafik kazası yaşandı.
ABD’nin New York eyaleti 2021 yılında gazın satışını yasaklarken Kaliforniya eyaleti de gazın cümbüş hedefli kullanımın bir kabahat olduğunu duyurdu. Bu sene emsal bir kararın İngiltere’den de gelmesi bekleniyor.
PSİKOLOJİK BAĞIMLILIK İHTİMALİ YÜKSEK
“Alkol şişelerinin üzerinde bir ihtar var, sigaraların üzerinde size ne olacağını söyleyen bir ikaz var fakat gülme gazının üzerinde hiçbir şey yok” diyen Oliveri, Insider’a yaptığı açıklamada gazın kendisinde vakitle bağımlılık yaptığını ve 2021 yılının Haziran ayına kadar ağır bir biçimde kullanmaya devam ettiğini belirtti.
Uzmanlara nazaran gülme gazı öbür uyuşturucular üzere fizyolojik bağımlılık yapmasa da ruhsal bağımlılık yapma ihtimali yüksek.
BİR SABAH UYANDIĞINDA KENDİNİ YÜRÜYEMEZ HALDE BULDU
Oliveri bir şeylerin zıt gittiğini birinci olarak Nisan 2022’de bacakları denetimsiz bir halde titremeye başladığında fark etti. Bu onun nitröz oksitten kaynaklanan hudut hasarının bir işaretiydi.
İlerleyen vakitlerde da ayakta durmakta zorlanan adam bir sabah kalktığında belden aşağısını büsbütün uyuşmuş olarak buldu. Yürüyemiyordu, kendisine yardım etmesi için arkadaşlarını aradı.
HALA TAM OLARAK YÜRÜYEMİYOR
Doktorlar, nitröz oksidin genç adamın hudutlarına ziyan verdiğini keşfetti ve B12 vitamini enjeksiyonları yaptı.
Evin içinde bastonla dolaşabilmesinin sekiz hafta sürdüğünü anlatan Oliveri’nin ayak bilekleri hala tam olarak çalışmıyor, bu nedenle de topallayarak yürüyor. Nişanlısı Emilyise lakin bir baston yardımı ile yürüyebiliyor.
B12 tedavisinden sonra nişanlısı ile gazı bırakmaya çalıştığını lakin bunu başaramadığını anlatan Oliveri, 2022 yılının Kasım ayında tam 17 gün hastanede yattı.
Çift artık uyuşturucu olmadığını ve rastgele bir ziyanının olmadığını düşündükleri gülme gazı nedeni ile yaşadıklarını anlatıp gençlerde bir farkındalık yaratmayı umuyor.
UZMANLAR UYARIYOR: FELÇ EDEBİLİR
Nörolog Alistair Noyce, Insider’a verdiği demeçte, gülme gazının hudutların iç yüzeyini korumak için gerekli olan B12 vitaminini etkisiz hale getirerek omurilik içindeki hudut hücrelerini yok ettiğini belirtti ve bu durumun insanları felç edebileceği konusunda ikazda bulundu.
Noyce, uyuşukluk, açıklanamayan idrar kaçırma üzere semptomlar geliştiren kullanıcıların gazı kullanmayı bırakmalarını ve çabucak yardım istemelerini istedi.
Hastaların gittikleri doktora gülme gazı kullandıklarını söylemelerinin kıymetli olduğunu vurgulayan Noyce, B12 vitamini enjeksiyonlarının tedavide büyük ehemmiyete sahip olduğunu vurguladı.