BBCGüney Kore üretimi Parazit sineması 2019 ve 2020’de büyük bir gişe başarısı yakalamış ve Oskar mükafatları kazanmıştı. Sinemada, küçük, karanlık bir yarı bodrum katında yaşayan fakir bir Güney Koreli ailenin öyküsü anlatılıyordu.
Filmdeki kıssa hayal eseri olsa da, yaşadıkları daire değildi. Güney Kore’de bu çeşit meskenlere banjiha deniyor ve Güney Kore’nin başşehri Seul’de binlerce kişi buralarda yaşıyor.
Başkentte yaşanan sel felaketinde iki bayan ve bir gencin bu bu cins dairelerde hayatlarını kaybetmesinin akabinde, Güney Kore makamları bu cins dairelerin evreli olarak yasaklanacağını belirtti. Banjihalar genelde düşük gelirli beşerler tarafından kiralanıyor.
BBC Korece Servisi’nden Julie Yoon, 2020’de banjihalarda yaşayan insarlarla konuşup, buradaki hayatın nasıl olduğunu araştırmıştı.
BBCOh ke-cheol’un konutu, Parazit sinemasını andırıyor.
Oh’un banjihası güneş ışığı almıyor. Konutu o kadar az ışık alıyor ki, Oh’un bitkisi bile hayatta kalamamış.
BBC Oh-kee-cheol’un konutunun içi sokaktan direkt görülüyor Parazit sinemasının sanat direktörü olan Lee Ha-Jun için de güneş ışığı çekimler sırasında çok değerliydi. Setin yeri, güneşin geldiği açıya nazaran değiştirildi. Lee Ha-Jun’un hususla ilgili titizliği de bu sebeple açıklanabilir.
Yoldan geçen beşerler, rahatlıkla Oh ke-cheol’un pencerelerinden meskene bakabiliyor. Dairesinin dışında sigara içip, yere tükürüyorlar.
Oh ke-cheol yaz aylarında dayanılmaz nemden ve süratle büyüyen küften muzdarip.
Evin küçük banyosunda lavabo bulunmuyor.
BBC Oh-kee-cheol yüksek basamağı yüzünden banyoda tam manasıyla ayakta duramıyor Banyonun tavanı o kadar alçak ki, Oh’un başını vurmaması için banyoda bacaklarını açarak durması gerekiyor.
Lojistik bölümünde çalışan 31 yaşındaki Oh ke-cheol, meskendeki birinci günlerinde bazen kendisini yaraladığını lakin artık burada yaşamaya alıştığını söylüyor, “Tüm tümseklerin ve ışıkların nerede olduğunu biliyorum” diyor.
Efsanevi direktör Bong Joon-ho’nun başyapıtı olan Parazit sinemasında, sahip olmaya ve sahip olamamaya dair çarpıcı bir öykü anlatılıyor.
İki aile ortasındaki eşitsizlik ve sınıf farkı, varlıklı ve fakir iki meskenin ortasındaki büyük uçurum üzerinden anlatılıyor.
Evlerden biri Seul kentinin zirvelerde parıldayan bir konak, başkası ise bir bodrum katı.
Seul’deki banjihalarda binlerce kişi yaşıyor. Kendilerine daha güzel bir gelecek inşa etmek için çok çalışıyorlar, hayallerinin gerçekleşmesi için umutlarını kaybetmiş değiller.
CJENM/BBC Parazit sinemasında Kim ailesinin banyosu (solda) ve Oh ke-cheol’un banyosu (sağda) 
CJENM Sinemada Park ailesinin ışık alan lüks konutu Seul’de banjihaların tarihi, Kuzey ve Güney Kore’nin çatıştığı periyoda uzanıyor.
1968 yılında Kuzey Kore komandaları, Güney Kore Devlet Lideri Park Chung-hee’i suikast sonucu öldürmek istedi. Atak engellendi fakat iki ülke ortasındaki tansiyon arttı.
BBCAynı yıl Kuzey Kore, Amerikan casus gemisi USS Pueblo’ya saldırdı ve gemiyi ele geçirdi.
Silahlı Kuzey Kore casusları da Güney Kore’ye sızdı ve ülkede bir dizi “terör saldırısı” düzenlendi.
Bu tansiyon sonucu Güney Kore’de önlem olarak binalar güncelledi.
Yeni inşa edilen düşük katlı apartmanlar, ulusal acil durumlarda sığınak olarak hizmet verebilecek bodrumlar haline getirildi.
BBC Kalabalık kent Seul’da kiralar yüksek Başlangıçta, bu çeşit banjihaları kiralamak yasa dışıydı.
Ancak 1980’lerde yaşanan konut krizi sırasında, başşehir Seul’de yer yetersizliğinden ötürü Güney Kore hükümeti yeraltındaki bu alanların kiralanmasını yasallaştırmak zorunda kaldı.
Birleşmiş Milletler’in (BM) 2018 yılı bilgilerine nazaran Güney Kore’nin hala dünyanın 11. büyük iktisadına sahip lakin uygun fiyatlı konut eksikliği bilhassa gençleri ve fakirleri olumsuz etkiliyor.
Güney Kore’de son 10 yılda, 35 yaş altı gençler için kira/gelir oranı yaklaşık yüzde 50.
BBC Oh kee-cheol yarı bodrum meskenlerden birinde büyüdüğünü söylüyor Kiralar süratle artarken, yarı bodrum daireleri beşerler için hesaplı bir tahlil haline geldi.
Güney Kore’de 20’li yaşlardaki gençlerin ortalama aylık maaşı 1.679, bodrum dairelerinin aylık kirası ise 453 dolar.
Bazı Banjiha sakinleri kendilerini toplumsal baskı altında hissediyor ve bunun üstesinden gelmek için çaba ediyor.
Oh ise “Biliyor musun, ben apartmanımda pek iyiyim” diyor ve ekliyor:
“Bu konutu para biriktirmek için seçtim. Burada yaşayarak para biriktirebiliyorum. Lakin beşerler bana acıyor. Bunu engelleyemiyorum.
“Kore’de beşerler, hoş bir otomobile yahut konuta sahip olmanın kıymetli olduğunu düşünüyor. Bence, banjiha konutları ülkenin yoksul tarafını temsil ediyor.
BBC Park Young-jun’un (sağda) ilgisini düşük kira ve meskenin büyüklüğü çekmişti “Herhalde bu nedenle nerede yaşadığım kim olduğumu tanımlıyor.”
Parazit sinemasının ortalarında, yoksul Kim ailesi varlıklı Park ailesinin hayatına sızmaya çalışırken; ailenin en genç üyesi Da-song, Kim ailesinden gelen bir kokuyu fark ediyor.
Baba Kim-taek kokudan kurtulmaya çalıştığında, kızı itidalli bir halde şöyle diyor:
“Bu, bodrum kat kokusu. Buradan taşınmadığımız sürece bu koku üstümüzden gitmeyecek.”
26 yaşındaki fotoğrafçı Park Young-ju da bir banjihaya taşındıktan çabucak sonra Parazit sinemasını izlemiş.
Başlangıçta, Park’ın banjihaya taşınmasının nedeni açıktı: Uygun fiyat ve hayat için uygun bir alan.
BBC Park Young-jun ve Shim Min konutlarını birlikte renove ettiler Filmi izledikten sonra ise “koku” korkusu peşini bırakmadı. Park, “Kim ailesi üzere kokmak istemedim” diyor.
Park banjihada yaşadığı yaz, kokuyu gidermek için devayı tütsü yakmakta ve nem makinesini açık tutmakta buldu.
Filmin kendisini dairesini düzeltmek ve dekore etmek için motive ettiğini söylüyor, “İnsanların yalnızca yer altında yaşadığım için bana acımalarını istemedim” diyor.
Park ve kız arkadaşı Shim Min, banjiha apartmanlarını düzenlerken çektikleri bir görüntüyü YouTube kanallarında paylaştı.
Halen yaşadıkları yerden çok mutlular lakin daireyi mevcut haline getirmek aylar sürmüş.
Park “Ailem apartmanımı birinci sefer gördüğünde dehşete düştü. Benden evvelki kiracı ağır bir sigara tiryakisiydi. Sigara kokusu konutun tamamını sarmıştı” diyor.
BBC24 yaşında YouTuber olan Shim, erkek arkadaşı Park’ın banjiha apartmanında yaşama fikrine evvel önemli bir halde karşı çıkmış:
“Banjihalara olumsuz bakıyordum. İnançlı gözükmüyorlardı. Bana kentin karanlık tarafını hatırlatıyorlardı. Hayatım boyunca yüksek katlı apartman dairelerinde yaşadım. Bu sebeple erkek arkadaşım için endişelenmiştim.
“YouTube’da konutun yeni halini gösterdiğimiz görüntüleri yükleyince, takipçilerimizden olumlu geri dönüşler aldık. Hatta kimi takipçilerimiz meskenin ne kadar şık olduğunu görünce kıskandı.”
Shim ise “Evimizi seviyoruz ve burada yaptığımız işten gurur duyuyoruz. Bu durum, sonsuza kadar banjihalarda yaşayacağımız manasına gelmiyor. İleride yukardaki konutlarda yaşayacağız” diyor ve ekliyor:
“Erkek arkadaşım, banhijada yaşayarak kendi meskenini almak için para biriktirdi. Yarı bodrum katında yaşayarak, konut alma hayalini daha erken müddette gerçekleştirmeyi umuyor.
“Tek kederim kedim April’ın pencereden gelen ışığın keyfini çıkaramaması.”
- Oscar adayları belirli oldu
BBC Oh ke-cheol’un kedisi April Fotoğraflar: Julie Yoon