ABD’nin İran’a yaptırımlarının delinmesi davasına 2019’da sanık olarak giren Halkbank’ın temyiz müracaatına ait duruşma ABD Anayasa Mahkemesi’nde görüldü.
9 üyeden oluşan Yüksek Mahkeme tarafların kelamlı savunmalarını dinledi, taraflar heyetin sorularını cevapladı.
VOA Türkçe’nin haberine nazaran duruşmada Halkbank’ı temsil eden avukat Lisa Blatt, Hâkim Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası’nın (FSIA) yabancı devletler aleyhinde açılan davalarda Amerika’daki mahkemelerin yetkisini sonlandırdığını savundu.
Blatt, Anayasa Mahkemesi’nin Halkbank’ın bu yasaya dayanarak yaptığı itirazını haksız bulması halinde bunun milletlerarası alakalar ve diplomasi bakımından sonuçlarının olacağını tez etti.
Duruşmada ABD Adalet Bakanlığı’nı temsilen konuşan Başsavcı Yardımcısı Eric Feigin ise kelam konusu yasanın cezai kovuşturmalar için geçerli olmadığını ve bankanın adımlarının bu maddede yer alan ticari faaliyet istisnası kapsamına girdiğini savundu.
Duruşma sırasında eski ABD Lideri Donald Trump’ın atamış olduğu Anayasa Mahkemesi Yargıçları Brett Kavanaugh ve Amy Coney Barrett’ın taraflara yönelttiği sorular dikkat çekti.
HALKBANK TÜRKİYE DEVLETİYLE TIPKI STATÜYE Mİ SAHİP?
Anayasa Mahkemesi’nin muhafazakar yargıçlarından Brett Kavanaugh, “ABD Başkanı’na ‘ulusal güvenlik yetkinizi kullanmanızı mahkeme olarak yasaklıyoruz’ demek çok tuhaf ve büyük bir şey” dedi.
Duruşmada Anayasa Mahkemesi yargıçlarından kimilerinin, Halkbank’ın itirazına destek olan ABD yasasının milletlerarası hukuku ne derecede yansıttığı ve Halkbank’ın dokunulmazlık çerçevesinde Türkiye devletiyle birebir tüzel statüye sahip olup olmaması gerektiği konusunda soru işaretlerini gündeme getirmesi dikkat çekti.
Bu nedenle yargıçlardan kimilerinin davanın alt mahkemelere gönderilmesine sıcak baktıkları izlenimi de ortaya çıktı.
Anayasa Mahkemesi’nin liberal yargıçlarından Ketanji Brown Jackson, “Bu şartlarda karşımızda yabancı bir şirket mi var yoksa sav edildiği üzere bir devlet mi? Buna kim karar vermeli?” diye sordu.
Halkbank’ın itirazı konusunda Anayasa Mahkemesi’nin ne vakit karara varacağı büsbütün mahkemeye bağlı. Birtakım hukukçular gerekçeli kararın birkaç ay içinde açıklanabileceğini belirtse de kimilerine nazaran açıklama 2023 yılı sonuna sarkabilir.
HALKBANK REDDETMİŞTİ
Savcılar Halkbank’a ABD yaptırımlarının maksadı olan İran’ın saklı bir biçimde 20 milyar doları transfer etmesine yardımcı olmak, bankacılık dolandırıcılığı ve para aklama dahil olmak üzere altı farklı hata yöneltmişti.
Halkbank ise davada bankacılık dolandırıcılığı, para aklamanın yanı sıra İran, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki paravan şirketleri kullanarak yaptırımlardan kaçınma suçlamalarını reddetmişti. (HABER MERKEZİ)