Ticaret Bakanlığı bilgilerine nazaran, yurt dışı müteahhitlik kesimi 1972’den şubat ayı sonuna kadar 133 ülkede 474,5 milyar dolar bedelinde 11 bin 662 proje üstlendi.
Sektör, 2020’de amaç ülkelerde yaşanan önemli siyasi istikrarsızlıklar, konjonktürel problemler ve COVID-19 salgınının tesirlerine karşın 16,2 milyar dolar bedelinde 371 iş aldı.
2021’de ise salgının dünya iktisadında yarattığı olumsuz tesirin azalmasına paralel olarak Türk firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerin toplam bedeli 30,7 milyar dolara ulaştı. Bu periyotta üstlenilen proje sayısı 443 olarak kayıtlara geçti.
Yurt dışı müteahhitlik kesimi, geçen yılı da global ekonomik sıkıntılar ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın gölgesinde geçirdi. Bu periyotta dalın üstlendiği proje sayısı 481, toplam proje bedeli yaklaşık 18,7 milyar dolar oldu. Geçen yıl içinde üstlenilen projelerin ortalama bedeli 39 milyon 45 bin dolar olarak hesaplandı.
Sektör, bu yılın birinci 2 aylık periyodunda ise 26 proje üstlendi. Bu periyotta üstlenilen projelerin bedeli 1 milyar 850 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Yılın birinci iki aylık devrinde üstlenilen projelerin ortalama bedeli ise 71,1 milyon dolar olarak hesaplandı.
RUSYA VE TÜRKMENİSTAN BİRİNCİ İKİ SIRADA
Müteahhitlik firmalarınca 1972 yılından bugüne kadar yurt dışında üstlenilen projelerin ülkelere nazaran dağılımında Rusya yüzde 20,6’lık hisseyle birinci sırada yer aldı. Kelam konusu ülkede bugüne kadar yaklaşık 98 milyar dolarlık proje gerçekleştirildi.
Rusya’yı yüzde 10,7’lik hisseyle Türkmenistan takip etti. Bu ülkede üstlenilen projelerin fiyatı 50,8 milyar dolar oldu. Irak yüzde 7’lik hisse ve üstlenilen 33 milyar dolarlık projeyle üçüncü sırada yer aldı. Bu ülkeleri, Libya ve Kazakistan izledi.
Müteahhitlik dalının daha fazla hisse almak için odaklandığı Suudi Arabistan pazarı da yüzde 5,2’lik hisse ve 24,8 milyar dolarlık proje bedeliyle bu ülkelerin akabinde öne çıktı.
Bugüne kadar en çok proje üstlenilen alanlara bakıldığında ise konut projelerinin yüzde 14’lük hisseyle birinci sırada yer aldığı görüldü. Konut projelerinin bedeli 66,6 milyar dolar oldu.
Konut projelerini yüzde 13,4’lük hisse ve 63,8 milyar dolarlık proje bedeliyle kara yolları, tünel ve köprüler takip etti.
Enerji dalı yüzde 8,3’lük hisseyle yurt dışında üstlenilen işlerde üçüncü sırada yer aldı. Bu kesimin bugüne kadar üstlendiği proje meblağı 39,3 doları buldu.
Türk müteahhitler, bugüne kadar yurt dışında 34,7 milyar dolarlık ticaret merkezi ve 30,5 milyar dolarlık havalimanı projesi üstlendi.
ULUSLARARASI REKABET
Öte yandan, ENR mecmuasının geçen bir yılda üstlenilen memleketler arası projelerin toplam bedeli üzerinden her yıl belirlediği dünyanın en büyük 250 müteahhitlik firmasını gösteren listede Türkiye, 2003 yılında yalnızca 8 müteahhitlik firmasıyla yer alırken 2022’de 42 firmayla uzunluk gösterdi. Mecmuanın 2022 yılı sayısında yer alan bu firmalardan 8’i kelam konusu listede birinci 100 firma ortasında yer buldu, 2 Türk firması ise birinci 50’ye girdi. Türkiye listede firma sayısı prestijiyle Çin’den sonra ikinci sırada bulunuyor.