2023’te kurun yükseleceği ve fiyatların artacağı kaygısı ile ÖTV güncellemesi konusundaki belirsizliklerin ortadan kalkmasıyla otomotiv satışları hareketlendi. Bayilerde birçok araç tükenirken, markalar talepleri karşılamak için şimdi gümrükten geçmeyen araçları da satışa çıkarmaya başladı.
ekonomim’den Aysel Yücel’in haberine nazaran, araba ve hafif ticari araç pazarı, olağan devirde en yüksek satış adetlerini çoğunlukla yılın son ayı olan aralıkta gerçekleştiriyor. Zira bu periyotta bir yandan filo satışları hızlanırken, öbür yandan tüketiciler yeni model yılı artırımları gelmeden araba gereksinimini karşılama eğiliminde oluyor.
Talep beklentilerin üzerinde gerçekleşti
Son 10 yılın aralık ayı araba ve hafif ticari araç satış ortalaması 116 bin adet olarak gerçekleşmişti. Piyasanın yeterli olduğu yıllarda aralık ayında 150 bin adet satışın aşıldığı da oldu. Geçen yıl ise kurdaki süratli yükseliş nedeniyle aralıkta araba ve hafif ticari araç satışları 2020’in tıpkı periyoduna nazaran, nazaran yüzde 40,3 azalarak 62 bin 243 oldu. Aralığın birinci haftasında bu ay için 100 bine yakın bir satış kestirimi yapılıyordu.
Çünkü enflasyonist baskının yanı sıra krediye erişimde yaşanan zorluklar, talebi baskılamaya devam ediyor. Lakin geçen hafta talep beklentilerin de üzerinde hızlandı. Seçimlerin de olacağı 2023 için piyasada belirsizlik hakim. Kurun yükseleceği ve fiyatların artacağı kaygısı giderek büyüyor. Fiat Marka Yöneticisi Altan Aytaç, geçen hafta pazartesi markanın ticari araç lansmanında, ÖTV belirsizliğinin ortadan kalkmasıyla satışların çok hızlandığına dikkat çekerek, yılın son ayında pazarın 120 bin adete kadar çıkabileceğine işaret etti. Geçen haftanın son günlerinde beklenti daha da arttı. Birtakım bölüm temsilcilerine nazaran, araç bulunabilirliğine bağlı olarak pazar 120 bin adeti de geçebilir.
Gemideki araçlar da satılmaya başlandı
Renault ve Dacia markalarının bayiliğini yapan Günerler Otomotiv yetkilisi Oğuz Güner, “Talep çok yüksek. Bayideki tüm araçlarımızı sattık. Hatta birçok bayide olduğu üzere, Türkiye’ye gelmek üzere yola çıkan ve ay sonuna yetişecek olan gemideki araçları da satmaya başladık” dedi.
Talebin en ağır olduğu yerli modeller için de sıra yazılıyor. Nissan, Renault, Dacia, Fiat, Peugeot, Opel ve Citroen bayiliğini yapan Gülan Otomotiv İdare Heyeti Lideri Alp Gülan, talebin çok yüksek olduğunu belirtirken, aralık ayında satışların 120 bin adeti geçebileceğini söyledi. Alp Gülan da gemide olan araçların satılmaya başladığını tabir ederken, “Ötelenmiş talep matrah beklentisinin ortadan kalkmasıyla yine devreye girdi. Fiyatların artmasından kaygı eden tüketici alımı öne çekiyor. Bilhassa B segmenti araçlarda matrah güncellemesiyle gelen avantajın, kurdaki artış paralelinde ortadan kalkabileceği öngörülüyor. Münasebetiyle o segmentteki araçlara ağır ilgi var” dedi.
‘1 milyon adetlik potansiyel var’
Sektör temsilcileri, satış rekorlarının kırıldığı 2016 ve 2017 yıllarında 1 milyon adete yakın satışlar yapıldığını hatırlatarak, tedarik krizi ve finansmana erişimde yaşanan külfetler olmasa bu yıl da pazarın benzeri bir potansiyeli olduğuna dikkat çekiyor. Zira pazarda son yıllarda ötelenmiş yüzbinlerce araba talebinin olduğu söz ediliyor. 2022’nin birinci 11 ayında Türkiye’de 668 bin adet araba ve hafif ticari araç satıldı.
Piyasa müspete döndü
Sıfır araçların yanı sıra ikinci el araba piyasasında da talep geçen hafta hızlandı. İkinci el markası Otoshops’un Genel Müdürü Melih Mutlu, “ÖTV matrah güncellemesiyle alımını öteleyenler vardı. Bir yandan onlar pazarı hareketlendirirken, başka yandan artırım geleceği kaygısı ile alımını öne çekenler var. Sıfır araç bulamayan tüketiciler de ikinci ele yöneliyor” dedi. İkinci el araçlara talebin artması ile fiyatlar da yükselmeye devam ediyor. VavaCars Perakende Küme Lideri Serdıl Gözelekli de talepteki artışa dikkat çekerek, “Satışlarımız çok güzel. Talepte patlama yaşanıyor. Bilhassa ÖTV matrah güncellemesinin isminden belirsizliğin ortadan kalmasıyla piyasa çok müspete döndü” dedi.
Ocak stokları ön siparişte
Sektör yetkilileri, birçok markanın ocak ayında gelecek araçların da listesini vermeye başladığına dikkat çekti. Bayiler, fiyat garantisi vermeden ocak ayında gelecek araçlar için de liste yapmaya başladı. Kimilerinden kaparo alınırken, kimileri ise yalnızca merkeze müşterinin ismi bildiriliyor.
Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, çok güçlü bir taleple karşı karşıya olduklarını, yatırım gayeli alımların da devam ettiğini söz etti. Birçok kesim uzmanı ve ekonomist de arabanın cazip bir yatırım aracı olmaya devam ettiğinin altını çiziyor. Tüketici bir yandan mobilite gereksinimini karşılarken, başka yandan kullandığı arabadan kur ve enflasyona bağlı olarak birçok başka yatırım enstrümanına nazaran daha çok kar ediyor.