İran‘ın başşehri Tahran’da 13 Eylül’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyelerince gözaltına alındıktan sonra kötüleşerek hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Emini’nin 16 Eylül’de hayatını yitirmesi, ülke idaresine karşı protestolara yol açmıştı. Dünyanın gözü buradayken dün dikkat çeken bir gelişme yaşandı.
“NEREDE KURULDUYSA ORADA KAPATILMIŞTIR”
İran Başsavcısı Muhammed Cafer Muntazeri, ülkede iki aydan uzun süren Mahsa Emini şovlarıyla ilgili tenkitlerin odağındaki “ahlak polisi” ünitesinin kapatıldığını duyurdu. Yargı Erki’nin ülkede meydana gelen son şovları tüm taraflarıyla değerlendirdiğini lisana getiren Muntazeri, Ahlak Polisi ünitesinin kapatılmasına ait bir soru üzerine, “Ahlak polisinin Yargı Erki ile hiçbir münasebeti yoktur. Ahlak polisi, geçmişte nerede kurulduysa orada kapatılmıştır.” dedi. Emniyet Teşkilatından ise şimdi mevzuyla ilgili açıklama yapılmadı.
“İRAN-IRAK SAVAŞI İLE KIYASLANAMAYACAK BİR HİBRİT SAVAŞ”
Ülkenin geneline yayılan ve rejim aykırılığına dönüşen şovları “hibrit savaş” halinde niteleyen Muntazeri, 8 yıl süren İran- Irak Savaşı’ndan daha kapsamlı bir savaşla karşı karşıya kaldıklarını söyledi. Muntazeri, “İran-Irak Savaşı ile kıyaslanamayacak boyuttaki hibrit savaşın, siyaset, uydurma ve palavra haber yayma, siber, kültürel ve diplomatik savaş, öteki ülkelerle ilgileri bozma, dini ve etnik azınlıkların ortasını açma ve ekonomik yaptırımları artırma üzere birçok tarafı var.” sözlerini kullandı. Ülkede “isyan” hareketine sebebiyet verenlerin üzerine kararlılıkla gidileceğini kaydeden Muntazeri, İran aleyhine teşebbüslerden ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, İsrail ve kimi Arap ülkelerini sorumlu tuttu.
2006 YILINDA KURULDU, YALNIZCA BAYANLARI UYARACAKLARDI
Peki, koskoca bir devleti neredeyse yıkılmanın eşiğine getiren olaylar zincirini başlatan ahlak polisleri kimler? Bu ünite neden ve ne vakit kuruldu? İran’da 1983’te kamusal alanda saçlarını büsbütün kapatmayan bir bayanın 74 kırbaç darbesiyle cezalandırılması kararlaştırıldı. Yakın vakitte buna bir de 60 ünlük mahpus cezası eklendi. İran Emniyet Teşkilatına bağlı olarak kurulan ahlak polisi de birinci olarak 2006 yılında vazifesine başladı. Bu polisler başlangıçta yalnızca sokakta kılık kıyafet kurallarına nazaran “uygunsuz” giyinen, başlarını gereğince örtmeyen ya da uzun ve bol kıyafetler giyinmeyen bayanları uyaracaktı.
BİR MÜDDET SONRA GÖZALTINA ALMAYA BAŞLADILAR
Ancak ünite, daha sonra kelam konusu bayanları gözaltına almaya da başladı. Bunu yaparken vakit zaman sert formüller uygulandı, akılalmaz imajlar ve gözaltına alınan bayanların gözyaşları dünya kamuoyunda da kendine geniş yer buldu. Fakat ahlak polislerinin uygulamalarına hiçbir kısıtlama getirilmedi. Damla damla akan su, Mahsa Amini’nin ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybetmesiyle taştı. İran, bayanları tabiri caizse hizaya getirmek için kurduğu ahlak polisi ünitesinin faturasını, bugün çok daha ağır bir biçimde ödüyor.
BİR AHLAK POLİSİNİN İTİRAFI: RESMEN AVA GÖNDERİLİYORUZ