Türkiye’de maaş konusunda en büyük gösterge asgari ücret. Özellikle son yıllarda artan hayat pahalılığı ile son dönemde yükselişe geçen enflasyonun etkisi, bu bağlamda çalışanların ücretlerini asgari ücrete yakınsıyor. Yakınsamaktan kasıt, Türkiye’de çalışanların çoğu asgari ücret ve çevresinde bir oranda maaş alıyor. Bu da hükümet, ekonomi yetkilileri, işveren ve çalışan temsilcilerinin yılsonlarında yaptıkları görüşmeleri gündemde ilk maddeye taşıyor. Bu yıl ise Türkiye’de resmi olarak yüzde 702in üzerinde bir enflasyon var. Bu da yılın ilk yarısında eriyen maaşlarda zam beklentisini artırıyor.
2021 biterken asgari ücret açıklaması
Aralık ayında yapılan asgari ücret görüşmelerinin sonucu Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından bizzat açıklandı. Asgari ücret 2.825 TL’den 4.253 TL’ye çıkarılmıştı. Yaklaşık yüzde 50 oranında zam yapıldı.
2019 yılı verilerine göre düzenlenen Uluslararası Çalışma Örgütü verilerinde 1. sıradaki İsviçre’de 3 bin 800 dolar olan asgari ücret bazı ülkelerde yok hükmünde neredeyse
Kaynak: ILO
ILO’nun 2019 yılı verilerine göre Türkiye’de asgari ücret 451 dolar görünüyor
Gelelim bizim derlediğimiz verilere????
Önce tablonun ne anlattığını açıklayalım sonra da verinin içeriğini. Tabloda yeşim sütunlar 2000 yılından bu yana Türkiye’de asgari ücretin yılın ilk günü dolar karşılığını, mavi çizgi de yılın son günü dolar karşılığını veriyor. 2003-2004-2007-2009 ve 2012 yılları hariç tüm yıllarda asgari ücret yıl sonuna kadar dolar bazında değer kaybediyor. Asgari ücret kaynak: Çalışma Bakanlığı
Uyarı notu olarak belirtelim Türkiye’de son 6 yıl hariç genel olarak asgari ücret yıl içinde 2 ve daha fazla değişmiş bu veride de yıl bazında aritmetik ortalama alınmış olup, döviz kuru ise Merkez Bankası verilerinde yılın ilk günü ve son günü açıklanan seviyelerdir.
Bugün Disk Araştırma Merkezi haziran Asgari Ücret Araştırma Raporunu yayımladı
arastirma.disk.org.tr
İlk grafikte asgari ücretin enflasyon karşısında kaybını yılbaşından bu yana gösterirken, mayıs ayında bin 515 liraya ulaştığı görülüyor.
Raporda asgari ücretlinin gıda enflasyonu karşısında kaybının yüzde 120-135 arasında olduğu da hesaplandı
arastirma.disk.org.tr
2022’nin ilk beş ayında asgari ücretlinin alım gücünde 5 bin liradan fazla bir erime görüldüğü belirtildi ve yılsonuna kadar projeksiyonu da görüldü
arastirma.disk.org.tr
Yılın yarısında zam yapılmadığı takdirde toplam kaybın 50 bin lirayı aşacağı hesaplandı
arastirma.disk.org.tr
Asgari ücretin gıda enflasyonunun üzerinde bir ay bile kalmadığı belirtildi
arastirma.disk.org.tr
Son olarak da asgari ücretin GSYH’den aldığı payın bu yıl yüzde 50’nin altına düştüğü belirtildi
arastirma.disk.org.tr
Raporda, asgari ücretin yüksek enflasyon süreçlerinde enflasyon yüzde 10’dan az olmadığı sürece yılda 4 kez belirlenmesi gerektiği önerisi sunuldu
Bu yıl için ise asgari ücretin temmuz ve ekim aylarında yeniden belirlenmesinin gerekli olduğu, ücret tespitinde ise resmi enflasyon yerine kişi başına gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) artışı (büyüme) ve yoksulluk sınırının esas alınması gerektiği iletildi.
Ayrıca asgari ücret üzerinde sigorta pirim yükünün azaltılması, işverenlere sağlanan 5 puanlık SGK prim indiriminin işçiler için de sağlanması, paralel olarak diğer tüm ücret ve maaşlar ile emekli aylıklarının da yılda dört kez gözden geçirilmesi ve emekli aylıklarının asgari ücret düzeyine çekilmesi gibi öneriler sunuldu.
Ara zam yapan şirketler: Türkiye’de bankalar başladı, dünyada teknoloji devleri
Sözcü’nün haberine göre, ilk ara zam hamlesi bu yıl karlarını katlayan bankalar tarafından geldi. Garanti Bankası’nın nisan ayında zam yaptığı öğrenilirken, Akbank zam yapılacağını duyurdu. QNB Finansbank ve TEB de ara zam duyurusunu yapmıştı.
ABD’de bizim yaklaşık 10’da birimiz olan enflasyona karşın dev şirketler de ara zam yapıyor. Apple, Amazon, Google ve Microsoft tarafında gelen zam haberlerini Starbucks takip ederken, yüzde 2 oranında enflasyona sahip olan Japonya’da ise Toyota, Hitachi, Toshiba gibi dev şirketler de maaş zammı yapmıştı.
İngiltere’nin en büyük bankası Lloyds, çalışanlarının artan yaşam maliyetleri karşısında ezilmemesi için harekete geçerek tek seferlik olmak üzere çalışan başına 1000 GBP dağıtacak.