Türkiye Tabiatını Müdafaa Derneği (TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, Eğirdir Gölü’ne 1970’lerde bırakılan istilacı balık çeşitleri nedeniyle göldeki 10 doğal cinsten 4’ünü büsbütün yok olduğunu, 6’sının da önemli tehlike altında bulunduğunu açıkladı. Kesici, kavinne, eğrez, sıraz ve gökçe balıklarının yok olduğu süreci ‘ekokırım’ diye nitelendirdi.
Süleyman Demirel Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi’nden emekli öğretim üyesi, hidrobiyolog Dr. Erol Kesici, Eğirdir ve Beyşehir göllerinin bir vakitler hem yörenin hem ülkenin doğal su ve su eserleri kaynağı olduğunu lakin son yıllarda doğal balık çeşitlerini bulmanın imkansız hale geldiğini söyledi. Bu göllerin doğal ekosisteminde 10’dan fazla otçul tatlısu balığı yaşadığı yıllarda balıkçı sayısının da 8 bini bulduğunu lisana getiren Dr. Kesici, “Otçul balıklar kalmayınca göllerde çok bitki artışı, kirlilik ve kurumalar da yaşandı. Günümüzde bu göllerimizde gerçek balıkçı sayısı 100 civarında. Yıllar evvel adeta balıkların kaynadığı göllerin içi adeta boşaldı. Artık doğal balık avlamak mümkün değil” dedi.
‘Tavuk kümesine bırakılan tilki gibi’
1970’lerden evvel başlatılan ve hala devam eden balıklandırma çalışmalarıyla göllere bırakılan tiplerin istilacı olduğunu kaydeden Dr. Kesici, dişli Alman balığı, İsrail sazanı, kadife balığı, gümüş balığı üzere etçil cinslerin tavuk kümesine bırakılan tilki üzere göldeki doğal balık tiplerinin jenerasyonunun tükenmesine neden olduğunu söyledi. Kesici, “Etçil olan dişli Alman balığı gölde besin bulamayınca bu defa kendi yavrularını yiyerek (kanibalizm) kendi popülasyonunun da yok olma düzeyine gelmesine neden olmuştur” dedi.
4 balık cinsinin jenerasyonu tükendi
İstilacı etçil cinslerin Eğirdir ve Beyşehir göllerinde ‘ekokırım‘a neden olduğunu belirten Kesici, “İstilacı cinsler yerleştikleri ortamın ekolojik özelliklerini değiştirir. Eğirdir ve Beyşehir göllerine aşılanan etçil balık cinsleri de yerli sazangiller üzerinde baskı kurarak 10 tıbbın en az 4’ünün jenerasyonunun tükenmesine, öteki tiplerin popülasyonunun da çok oranda azalmasına neden oldu. Doğal göllerimizin biyolojik olarak yok edilmesine neden olmuştur. Eğirdir’de doğal tipler kavinne, eğrez, sıraz ve gökçe balıklarının cinslerinin jenerasyonu büsbütün tükenmiştir. Çapak (sazan), sivrisinek, çöpçü, dişli sazancık, tatlısu kolyozu ve kaya balığı cinslerinin de kuşakları önemli seviyede tükenme riski altında” diye konuştu.
‘Kavinne avcılığı evvelden çok kolaydı’
İlk kere 1933’te tespit edilen, ‘Eğirdir yöresinin hamsisi’ niteliğindeki kavinnenin avcılığının eski yıllarda çok kolay olduğunu anlatan Dr. Kesici, “Çapari gibisi oltaların göle atılıp çekilmesi adeta tıpkı vakitte olurdu. Oltalarda salkım biçiminde kavinneler tutulurdu. O nedenle yörede ‘atıve çekive’ tabiri balık avcılığında yer almaktaydı. Kavinneler birebir vakitte son yıllarda bölgede turizmi ve hayatı olumsuz etkileyen gün sinekleriyle beslenirdi. Kavinnelerin kuşağı tükenince yörede gün sineği popülasyonu giderek arttı. Balıklandırma yapılmadan evvel o kadar çok fazlaydı ki göl kıyısında, göle daldırılan ilistir kapla bile tutmak mümkündü” dedi.