Çin, son 6 yıldır Almanya’nın en büyük ticaret ortağı olarak kayıtlara geçerken, Alman kamuoyu, son devirde Rusya’ya güç bağımlılığının “enerji kriziyle” sonuçlanmasının akabinde Çin’e olan ekonomik bağımlılığı tartışıyor.
Alman basınına yansıya haberlere nazaran, Almanya İktisat ve İklim Müdafaa Bakanlığı, ülkenin ekonomik olarak Çin stratejisini değiştirmek için çalışmalar yürütüyor. Almanya’da hükümet, Çin’in ham hususlarına, bataryalarına ve yarı iletkenlerine olan bağımlılığı azaltmak için Çin ile yeni bir ticaret siyaseti üzerinde çalışıyor.
Bakanlık çalışanlarının hazırladığı 100 sayfalık taslak raporda, Alman-Çin bağlantılarındaki ekonomik bağımlılığa dikkati çekilerek, Çin’e olan bağımlılığın azaltılması ve tedarik yollarının genişletilmesine yer veriliyor.
“180 DERECELİK BİR DÖNÜŞ YAPMAMALIYIZ”
Almanya Sanayi ve Ticaret Odaları Birliği (DHIK) Lideri Peter Adrian, Alman Haber Ajansı’na (DPA) yaptığı açıklamada, Çin’e yönelik strateji değişikliğinin Alman şirketleri için olumsuz sonuçları olacağı konusunda ikazda bulundu.
Adrian, Çin’in Almanya için hala çok değerli bir “ekonomik alan” olduğuna işaret ederek, “Rusya ile olan tecrübelerimizden muhakkak safça bağımlılıklara koşmamamız gerektiğini öğrendik. Lakin bu farkındalığa dayanarak 180 derecelik bir dönüş yapmamalıyız.” tabirlerini kullandı.
Çin’de faaliyet gösteren birçok Alman şirketinin Çin’deki lokal pazar için üretim yaptığını hatırlatan Adrian, “Buradaki tartışmalarda bu çoklukla göz arkası ediliyor. Natürel ki son birkaç yılın krizlerinden öğrenilen derslerden biri de iş risklerinizi daha eşit bir biçimde dağıtmaktır. Şirketler, şu anda bunu çok güçlü bir biçimde yapıyor. Lakin Çin’den büsbütün uzaklaşma fikri gerçekçi değil. Federal hükümetten daha fazla pragmatizm ve daha az ideoloji görmek istiyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Adrian, dünyanın öbür bölgelerinde rekabet ederken her şeyi Çinlilere bırakmamaya daha fazla odaklanılmasını istediğini tabir ederek, “Herkesin bizim bedel sistemimizi takip etmesi gerektiğini düşünmemeliyiz. Bir yerde iş yapmak ve kontaklar kurmak istiyorsanız kendinizi her şeyi bilen biri olarak sunmamalısınız.” dedi.
Alman Sanayi Federasyonu (BDI) Lideri Siegfried Russwurm da Almanya’nın Çin stratejisinin üç boyutu ele alması gerektiğini belirterek, “Küresel zorlukları çözmede bir ortak olarak Çin, sistemik bir rakip olarak Çin ve Alman endüstrisi için merkezi bir pazar olan ve olmaya devam edecek olan Çin… (Almanya’nın gereksinimi olan şey) Çin’den ham unsurlar üzere kaynak sağlamaya gerçek alternatifler ve Çin dışındaki başka pazarların açılması. Her ikisi de bağımlılığımızı azaltmak için gerekli.” tabirlerini kullandı.
“SİYAH BEYAZ DÜŞÜNÜRSENİZ BİRTAKIM ÜLKELERLE BAĞLARINIZI ÖNEMLİ BİÇİMDE KESMEK ZORUNDA KALACAKSINIZ”
Alman Toptancılık ve Dış Ticaret Derneği Lideri (BGA) Dirk Jandura ise Çin’in çok büyük bir pazar olduğunu, bu nedenle Almanya’nın Çin stratejisinde bir istikrar olması gerekeceğini belirtti.
Jandura, “Alman şirketleri şimdiden tedarik zincirini çeşitlendirmek için tüm gücüyle çalışıyor. Fakat bu vakit alır. Avrupa’nın Çin ile bağını eleştirel bir halde sorgulamak hakikat. Lakin federal hükümetin, bebeği banyo suyuyla birlikte dışarı atıp çok reaksiyon vermemesini isterdim. Bu, dahil olan herkes için en makûs tedbir olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
İnsan hakları savunucuları olduklarını belirten Jandura, siyasetçilerin Alman şirketlere çok daha fazla güvenmelerini istedi.
Jandura, global ticaretin dünyadaki birçok insanı yoksulluktan kurtardığını sav ederek, “Siyah beyaz düşünürseniz kimi ülkelerle bağlarınızı önemli formda kesmek zorunda kalacaksınız lakin o vakit bizim ve onların refahı risk altında. Gayesi gözden kaçırmadan daha pragmatik bir halde yaklaşmalısınız.” sözlerini kullandı.
ALMANYA-ÇİN İLİŞKİLERİ
Başta ABD, Kanada ve Avustralya olmak üzere Batılı ülkeler, iktisadını ve tesirini genişleten Çin karşısında daha sert tavır sergilemeye başlarken, Almanya’nın, ticari bağlarını siyasetten önde tutarak buna yanaşmadığı gözleniyor.
Çin’in Avrupa Birliği (AB) ülkeleri dahil olmak üzere, altyapı ve teknoloji üzere kritik bölümlerde de yatırım ve satın alma yoluyla Avrupa’da aktifliğini artırması, kamuoyunda uzun müddettir tartışma konusu oluyor.
Avrupa’nın en büyük iktisadına sahip Almanya’nın Çin ile ekonomik ilgilerinin siyasi ilgiler üzerinde belirleyici bir rol oynaması da kıtada tenkitlere yol açıyor.
Eski Almanya Başbakanı Angela Merkel, 16 yıllık iktidarı devrinde Çin’i 12 kere ziyaret etti. Hükümet, insan haklarından çok ekonomik ilgilere öncelik veriyordu. Merkel periyodu Çin siyaseti muhalifler tarafından sıkça eleştirilirken, Başbakan Olaf Scholz’un da Merkel’e emsal bir yaklaşımla ticari istikrarları göz önünde bulundurarak Çin ile ekonomik iş birliğine devam etmesi dikkati çekiyor.
ALMANYA, ÇİN’İN GLOBAL İKTİSADA AÇILMASINDAN EN ÇOK YARARLANAN ÜLKELERDEN
AB, Çin’i birlik için müzakere ortağı olmakla birlikte ekonomik ve sistemik bir rakip olarak görürken, ihracat yüklü bir iktisada sahip olan Almanya, yıllardır Çin’in global iktisada açılmasından en çok yararlanan ülkelerden biri pozisyonunda bulunuyordu.
Alman otomobilleri ve makineleri Çin’de ağır talep görüyor. Çin’e yapılan ihracat, son 10 yılda Almanya’nın 2. Dünya Savaşı sonrası en uzun ekonomik büyümesini desteklerken, Çin, 2016 yılında Almanya’nın en büyük ticaret ortağı oldu.
Almanya’nın Çin’e bağımlılığı dış ticaret, tedarik zincirleri yahut büyük pazar konusunda dikkati çekiyor. Almanya’nın elektrikli arabalar için değeri giderek artan lityum bataryalar ve az toprak elementleri üzere ham hususlarda bile Çin’e “güçlü bir ithalat bağımlılığı” olduğu görülüyor.
ALMANYA İLE ÇİN ORTASINDAKİ TİCARET HACMİ GEÇEN YIL 245 MİLYAR AVROYU AŞTI
Geçen aylarda dünya çapında tedarik zincirlerini önemli formda bozan Şanghay’daki Kovid-19 karantinası, Alman iktisadının Çin’den gelen birincil ve orta eserlere ne kadar bağımlı olduğunu da ortaya koydu.
Alman Dış Ticaret Odası (AHK) datalarına nazaran, Çin’de yaklaşık 5 bin Alman şirketi faaliyet gösteriyor. Almanya’da 1,1 milyon kişilik istihdam, Çin ile ticarete bağlı durumda.
Çin pazarı, başta Alman araba üreticileri olmak üzere Alman şirketleri için hem satış hem de büyüme açısından büyük ehemmiyet taşıyor. Alman şirketleri, global pazar için Çin’deki en son teknolojileri geliştiriyor ve test ediyor.
Çin, son 6 yıldır Almanya’nın en büyük ticaret ortağı olurken, iki ülke ortasındaki ticaret hacmi geçen yıl 245 milyar avroyu (246 milyar dolar) aştı.