Bursa Kent Müzesi koleksiyonunda yer alan lakin vakitle yıpranan üç tarihi harita, konservasyon sürecinden geçirilerek kent belleğine kazandırıldı.
Bursa merkezini gösteren 1862 tarihli Suphi Beyefendi Bursa Nazım Planı, 1925 yılına ilişkin Türkiye Topografya Haritası ve Bursa’da 1958’de yaşanan büyük zelzeleden sonra Vilayetler Bankası ile Emlak Bankasının dayanağıyla İmar Planlama Ofisi tarafından 1960’ta İtalyan kent planlamacı Luigi Piccinato danışmanlığında hazırlanan 1/4000 ölçekli harita elden geçirildi.
Zamanla yıpranan ve aşınan haritaları tekrar kent belleğine kazandırmak için harekete geçen yetkililer, yaklaşık 6 ay süren onarım ve konservasyon çalışmasının akabinde bunları müzede sergilemeye başladı.
Müzenin sorumlusu ve sanat tarihçisi Goncagül Meriç, AA muhabirine, bağış yoluyla ya da satın alınarak envantere kazandırılan yapıtların rutin bakımlarını yaptıklarını söyledi.
Eserlerin yanı sıra bağışçılarının anılarını da gelecek kuşaklara aktarmak için onarma, muhafaza ve sergilemenin asli misyonlarından olduğunu belirten Meriç, şöyle konuştu:
“Bu yıl yaptığımız çalışmaya Bursa’nın kent haritaları ile bir Türkiye haritasını ekledik. Bunları ayrıntılı bir onarım sürecinden geçirdik. Haritaların kağıtları epey yıpranmıştı ve bakıma muhtaçlığı olan bir durumdaydı, artık rutin bakım yetmiyordu. Bunlar kentin eski hallerini gösteren ve o devir için titizlikle yapılan çalışmalar. Koleksiyonumuzda olan en eski harita, Bursa’nın da kent merkezini gösteren Suphi Beyefendi haritası. Bu harita 1862 yılına tarihlendiriliyor. Bunun şöyle bir özelliği var; bütün yollar, ipek fabrikaları, flatür fabrikaları (ipek çekme tesisi), caddeler, dini ve resmi yapılar isimleriyle işlenmiş ayrıntılı bir harita. Doğuda Sultan Yıldırım Bayezid’in ve Buyruk Sultan Hazretlerinin türbeleri, batıda da Muradiye’yi kapsıyor. Bilhassa Hanlar Bölgesi için kıymetli. 1855’te Bursa’yı etkileyen büyük bir zelzele olmuş. Bu sarsıntıdan sonra kent harabe haldeyken haritanın çizdirilmesi planlanıyor. 1862’de İstanbul’da Mühendishane-i Berri-i Hümayun’da misyonlu hem subay hem de bir mühendis olan Suphi Beyefendi başkanlığında çizdiriliyor. Bu haritanın 1200 nüshası var ve şu an biri bizde.”
– “Elle çizilmiş, yalnızca bizde diğer bir nüsha yok”
Meriç, Bursalı bir vatandaşın bağışıyla epey yıpranmış halde gelen Türkiye Topografya Haritası’nın da tümlenerek standa sunulduğunu lisana getirdi.
Sergilenen başka haritanın ismini İtalyan kent planlamacısı Piccinato’dan aldığını anlatan Meriç, şunları kaydetti:
“1958’de de Bursa’da kent merkezini etkileyen bir zelzele var. O dönemki yöneticiler tarafından bu sarsıntının yanı sıra artan nüfustan ötürü kentin tekrar planlaması öngörülüyor. Emlak Bankası ve Vilayetler Bankası, Bursa İmar Ofisini kuruyor. İtalyan kent planlamacısı Luigi Piccinato’yu getiren aslında onlar. Burada Bursa, Mudanya ve Ankara Yolu öngörülen bir plan çiziliyor. Plan büsbütün uygulanmasa da aslında şu anki günümüzdeki yolların altyapısını oluşturuyor. Elle çizilen bir harita, sulu boya tekniğiyle ve o periyot için kıymetli doneleri bize gösteriyor. Bir öteki özelliği de tek nüsha olması. Yalnızca bizde diğer bir nüsha yok.”
Goncagül Meriç, haritaların onarımının İstanbul’da yapıldığını ve kalıcı standa alındığını belirtti.
Başka haritaların da envanterlerinde bulunduğunu bildiren Meriç, “Belki bunlarla özel bir stant yapabiliriz. Aslında bizim yapmak istediğimiz en değerli şey; geçmişten günümüze gelen bu yapıtları korumak ve gelecek kuşaklara en uygun formda aktarmak.” dedi. (AA)