PwC Toplumsal Güvenlik Hizmetleri Yöneticisi Celal Özcan, Dünya gazetesinde uzun müddettir konuşulan emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinin mümkün tesirleri hakkında bir yazı yazdı. Özcan, düzenlemenin en genç Ocak 2023’e kadar kanunlaşmasını bekliyor.
Özcan, yazısında şunları belirtti:
“EYT kapsamında 1 milyon kişinin çabucak emekli olduğunu varsaydığımızda, EYT nedeniyle SGK’ya aylık 3,5 milyar, yıllık 42 milyar lira ek yük (bütçe açığı) gelecektir. 2023 yılında alt hudut emekli aylığı düzeyinin yükseltilmesi durumunda bu açık daha da artacaktır.
EYT düzenlemesinin ortaya çıkaracağı mali yük, ya sigorta prim oranlarının/prime temel çıkar matrahının artırılması, ya vergi oranlarının yükseltilmesi, ya da genel borçlanma yoluyla finanse edilmeye çalışılacaktır.
Ancak, uygulamada çoklukla kullanılmamış yıllık müsaade fiyatları iş kontratının feshi tarihini izleyen birinci fiyat ödeme periyodunda ödenmektedir.
EYT düzenlemesi sonrası çalışanların işten ayrılmaları halinde, hak edipte kullanmadıkları müsaade mühletlerine ait fiyatlarının de işyerlerince ödenmesi gerekecektir.
Ancak, birtakım istihdam teşviklerden yararlanılabilmek için öteki kuralların yanı sıra belirli devirdeki (6 ay, 1 yıl) işyeri personel sayısına ek olarak emekçi çalıştırma kuralı bulunmaktadır.
Dolayısıyla, EYT düzenlemesi sonrası işten ayrılmalar nedeniyle ilgili ayda kelam konusu sigortalı sayılarının altına düşülmesi halinde yararlanılmakta olan kimi teşviklerden yararlanamama kelam konusu olabileceğinden patronlarca bu teşvik kayıplarının giderilebilmesi için teşvik hakkı olan sigortalıları işe alma istikametinde planlama yapmaları gerekecektir.
2022 yılı 01.07.2022 – 31.12.2022 devri için geçerli olan 6.471,00 TL asgari ücret üzerinden olağan çalışan için patron maliyeti 7.603,43 TL iken, emekli olarak çalışmakta olanın maliyeti ise 8.056,40 TL’dir. Hasebiyle, EYT düzenlemesinden yararlanarak emekli olan işçinin çalıştırılması durumunda patron maliyeti kişi başı 452,97 TL daha fazla olacaktır.
Henüz emeklilik hakkını elde etmemiş bireyler, hem prim gün sayısını tamamlayabilmek, hem daha yüksek emekli aylığı alabilmek, hem de sıhhat garantisinden yararlanabilmek için sigortalı (kayıtlı) çalışma konusunda daha hassas ve şuurlu davranmaktadırlar.”
Yazının tamamı için