Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım katıldığı canlı yayında iktisatta öne çıkan bahisleri pahalandırıyor. Bakan Alim’in açıklamaları özetle şöyle: Sendikaların ‘iyi oldu’ demesini beklemek gerçek değil. Kendi görüş ve taleplerini güçlendirmek için kimi şeyler yapıyorlar, kamuoyunun da ‘açık sınırınınn altında’ diye gerçek tahrip edilince sorun başlıyor. Ortaya koydukları açlık ve yoksulluk sayıları bilimsel değil. Ben bu bahiste bir araştırma yaptırdım taban fiyat ile alakalı. Her sene yaptırıyoruz. Bu araştırmalar bir eğilimi tespit etmek için yapılır. Emekçilere fabrikalarda yaptırdık araştırmayı. Personeller 3 büyük kentte 8 bin liranın üstünde istedi. Türkiye ortalamasında ise daha azdı bu sayı.
Sendikalarımızla tek tek görüştük. Sendika liderlerinin taleplerini aldım. Bana gelen en değerli şey; Türkiye’de sendikacılığın bir manada eleştirmesi gerektiğinden bahsedeceğim. ‘Siz 8 bin liranın ne kadar üzerinde taban fiyat verirseniz, o kadar güç durumda kalırız’ dediler. ‘Neden’ dedim, ‘Bizim toplu kontratlarda aldığımız fiyatı aşmanızı istemiyoruz, toplu mukaveleyi etkiler’ dediler. Sendikalarımızın daha pazarlıkçı, etkin, sonuç alıcı söyleme sahip olmalarını tabir etmek için söylüyorum. Konfederasyonlara da sesleniyorum burada; Türkiye’de en yüksek toplu kontrat yaptıkları yerde 10 bin liranın üzerinde kaç işyerinde mukavele yaptılar? Bahsettiğiniz fiyatlar toplu sözleşmelerinizde var mı?
“ENFLASYON KUR SABİTLENMİŞ DURUMDA”
Ankara’da 15 marketten alınan fiyatla, Türkiye’nin açlık hududu algısını yönetmek nasıl bir sorumsuzluktur? Bunu şiddetle reddediyorum. Bizim belirlediğimiz taban fiyat büyük personellerin büyük çoğunluğu tarafından makul bulunmuş, pahalı bulunmuştur. Bir matbaada mecmua çıkaran arkadaşlarımız beni aradı ve telefona bağladı, arkadaşlarımız alkışlarla karşıladı. Bugünkü kaidelerde verilebilecek minimum fiyattır. Artık enflasyon kur sabitlenmiş durumda. Güç fiyatlarında yükseliş yok, hatta bir ölçü düşüş var. Taban fiyatın yükselmesinin bütün fiyatlara yansıyacağını söylemek mümkün olmazda. Bu artış enflasyonu hudutlu derecede tesirler.
“İHTİYAÇ OLURSA GEÇEN SENE ÜZERE ORTA ARTIRIM YAPILABİLİR”
Asgari fiyat yüksek belirlendikçe, gerçek olarak üstteki fiyatlarda yüzde 100 artmıyor ancak yüzde 60 artıyor. yüzde 70, yüzde 80 artıyor. Aşağıdan üste artıyor. Nitelikli emekte bu artış daha yüksek. Daha düşük usta, personel minimum fiyatın bir kademe üzerinde yer alıyorlar. Türkiye’de enflasyon dizginlenirse minimum fiyat gerçek artışlara tekabül edecek formda sürdürülürse ücretlilerin ulusal gelirden aldığı hissesi üste tırmandırır. Enflasyon denetim altına alındı. Bir an evvel önümüzdeki yıl sonunda yüzde 20’lere düşeceğini kestirim ediyoruz. Mayıs/Haziran’da yüzde 35-40 düşmesini bekliyoruz. Bizim işçileri koruyan fiyat siyasetini, toplu mukavelelerinin üzerinde minimum fiyat belirliyoruz. Burada sayın Cumhurbaşkanımızın takviyesi var. Minimum fiyatların üzerindekini de koruyacak siyaset izliyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız ‘Önümüzdeki yıl sonunda yüzde 20’leri göreceğiz, tasa etmeyin’ dedi. 1 yıl evvel savaş, pandemi olacağını biliyor muyduk? İnanılmaz şeyler olmazsa bizi yıl sonuna kadar götürecek minimum fiyat belirledik. Harikulâde koşullarda yine müdahale ederiz, geçen sene nasıl Temmuz ayında müdahale ettiğimiz üzere. Gereksinim olursa geçen sene üzere orta artırım yapılabilir.
“TÜRKİYE’NİN MODELİ İHRACATA DAYALI BİR EKONOMİDİR”
Kalkınma büyümenin gerisinden gelir. Büyümeyi sürdürmek lazım. Büyümeyi süreklileştirmenin kaynakları nelerdir? Türkiye daima yüksek faiz, enflasyon, devalüasyon sarmalı içerisindeydi. IMF’ye müracat edilmiş, kredi alınmıştır, bu sarmal devam etmiştir. Türkiye’nin gerçekliğine karşıt düşen varsayım; Türkiye borçlanmasız, cari açıksız büyüyemez yaklaşımıdır. Bunları değiştirmek üzere Türkiye yeni siyaset belirlemiştir. O denli bilinmeyen bir siyaset değildir. İhracata dayalı bir iktisat siyasetidir. Türk parasını çok kıymetli tutarsanız Türkiye’yi ithalat cenneti haline getirirsiniz. Türkiye’nin ortalama güç açığı nedir son 10 yıldır, 45-50 milyar ortasındadır. Bu sene yıl sonu itibariyle 100 küsur milyar. Türkiye’nin stratejisi enflasyona karşın büyüme. Tasarruf cebimize koyduğumuz para değildir; yatırıma dönüşendir.
EMEKLİ VE MEMURLARIN MAAŞ ARTIŞI NASIL OLACAK?
Memur maaşları ile ilgili kaydımız var. Kamu toplu mukavelesinde unsur var. Enflasyon farkını veriyoruz. Enflasyon farkının üstünde vereceğiz. Ocak içinde aşikâr olacak. Net bir sayı vermeyeyim lakin aralık ayında enflasyonda düşüş devam edecek. Enflasyon açıklandıktan sonra bu mevzuyu çalışıyoruz. Tüm bunları değerlendirip alım gücünü destekleyecek oranlarda bir artış olacak.
Kesin bir sayı yok. Tamamlanmamış bir çalışmayı açıklamak yanlışsız olmaz. 2 şey söylemek isterim, fiyat artışları dışında da çalışanlara çok değerli bir katkı yaptık. Vergileri dışarıda bıraktık. Hazine ve Maliye bakanlığımız vergi dilimleri ile ilgili yeni bir çalışma yürütüyor.