Filistinli tutukluların haklarını savunan kuruluşlardan biri olan “Mehcet Kudüs Vakfı”ndan yapılan açıklamada, idari tutukluluk uygulamasına karşı 6 aya yakındır açlık grevinde olan Avavde’nin İsrail makamlarıyla mutabakata vardığı belirtildi.
Avavde’nin kelam konusu muahede doğrultusunda açlık grevini sonlandırdığı aktarılan açıklamada, buna nazaran Avavde’nin 2 Ekim 2022 tarihinde hür bırakılacağına işaret edildi.
Ne olmuştu?
İsrail tarafından en son 27 Aralık 2021’de olmak üzere birkaç sefer tutuklanan Avavde, kendisi hakkında verilen “idari tutukluluk” kararına karşı açlık grevi başlatmıştı.
Avavde, 111 gün sürdürdüğü açlık grevini, hakkındaki “idari tutukluluk” kararının kaldırılması teminatına karşılık 21 Haziran’da sonlandırmış fakat İsrail’in verdiği kelamı tutmaması üzerine 3 Temmuz’da yine açlık grevine başlamıştı.
İsrail’in Filistinlilere yönelik “yargısız” cezası: İdari tutukluluk
İngiliz sömürge periyodundaki İnanılmaz Hal Maddesi’nden uyarlanan İsrail askeri kanunları, tutuklanan kişinin hakkındaki suçlamayı ya da bununla ilgili kanıtları “güvenlik” gerekçesiyle öğrenemediği “idari tutukluluk” uygulamasını içeriyor.
İnsan haklarına ters bu uygulama, İsrailli ve Filistinli insan hakları örgütlerinin yanı sıra milletlerarası kuruluşlar tarafından da ağır biçimde eleştiriliyor.
İsrail ordusu, iç istihbarat teşkilatı Şabak (Şin-Bet) ile iş birliği halinde, işgal altındaki Batı Şeria’da “ileride hata işleyebileceği” gerekçesiyle Filistinlileri idari tutuklu olarak gözaltına alabiliyor. Gözaltındaki Filistinliler, 8 gün içinde askeri mahkemeye çıkartılıyor.
Ancak burada tutuklu Filistinli yahut avukatı, askeri savcının mahkemeye sunduğu tutuklama münasebetini, bununla ilgili kanıtları “güvenliğe ziyan verebileceği” gerekçesiyle öğrenemiyor. Bu nedenle bir yargı süreci ya da savunma mümkün değil.
İsrailli insan hakları örgütlerine nazaran, askeri mahkemeler, tutuklanan bireylere yönelik kararlarda “otomatik onay mercileri” şeklinde hareket ediyor.
Filistinliler, haklarındaki suçlamayı öğrenemeden ve kendilerini savunma hakkından yoksun biçimde 6 aya kadar mahpusa atılabiliyor. Altı ay sonra tekrar askeri mahkemeye sevk edilen lakin suçlamadan habersiz bir Filistinlinin tutukluluk müddeti 5 yıla kadar tekraren uzatılabiliyor.