Düzce Gölyaka merkezli 23 Kasım’da meydana gelen ve 93 kişinin yaralandığı 5.9 büyüklüğündeki zelzeleyle ilgili KTÜ ve Düzce Üniversitesi öğretim görevlilerince saha araştırmaları sonucu teknik rapor hazırlandı. Raporda, Kuzey Anadolu Fay zonunun geçtiği Düzce sonlarındaki betonarme binaların üretim etabından kaynaklanan eksikliklere yer verildi. 1999 yılından evvel inşa edilen ve büyük kısmında tasarım, mühendislik ile personellik yanılgıları bulunan ağır hasarlı yapıların zelzeleye dayanıksız olduğuna yer verilen rapora nazaran, kullanılan beton kalitesinin de yönetmelikte belirlenen limitlerin altında kaldığı tespit edildi.
‘Ağır hasarlı binaların yüzde 99’u, 1999 öncesi’
Düzce sarsıntısı sonrası bölgede inceleme yaptıklarını söyleyen KTÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık, “Düzce zelzelesinden sonra direkt olarak toptan göçmeye maruz kalmış yani binayı yerde gördüğümüz rastgele bir yapı mevcut değil lakin onlarca binayı orta ve ağır hasarlı olarak değerlendirdik. Binaları istatistik olarak değerlendirdiğimizde yüzde 99’a yakını, 1999 zelzelesinde hasar görmüş, hafif yahut orta hasarlı olarak kıymetlendirmiş; kimilerine güçlendirme yapılmış kimileri da motamot kullanılmış olan binalar. Ancak 1999 Düzce zelzelesinde bütün ilin yüzde 70’e yakın yapı stoku yıkıldığından ötürü 1999 sarsıntısından sonra inşa edilen binalarda yapısal hasar çabucak hemen görmedik, diyebiliriz. Yalnızca duvarlarda yapısal olmayan hasarların olduğunu gördük” diye konuştu.
‘Manzara, muhtemel İstanbul sarsıntısı için sevindirici’
Prof. Dr. Altunışık, 2000’den sonra inşa edilen binaların yönetmeliklere uygun olduğunu ve yapılacak kentsel dönüşüm çalışmalarına yönelik olumlu işaret verdiğini belirterek, “Bu bize çok kıymetli kimi şeyleri tabir ediyor. 2000’li yıllardan sonra ülkemizde yapı kontrol kanunu ve hazır beton teknolojisiyle birlikte artık bu binaların inşasında yaptığımız bu kusurların en az düzeye indiğiniz görüyoruz. Düzce’de gördüğümüz görüntü mümkün İstanbul zelzelesi için sevindirici bir haber. Zira 2000’li yıllardan sonra birinci kez bir bölge bu türlü bir sarsıntısı test ettiği için o tarihten sonra inşa edilmiş yapıların durumunun pek âlâ olduğunu gördük. Lakin 1999 öncesi yapılmış ve hala kullanılan yapılarda çok süratli bir kentsel dönüşüme gitmemiz gerektiğinin altını çizdik. Üretim evresinde olan sorunlarda projeye uyulmamış olması, projede belirtilmiş olan materyal özelliklerinin yani beton kalitesinin yerinde uygulanmadığı, vaktinde kürlenmediği, sulanmadığı yahut çimentosunun materyalinin içerisindeki agreganın uygun olmadığı üzere bir sürü sorun var. Bunların hepsi maalesef denetimsizliğin olduğu devirlerde, diyebiliriz” dedi.
‘1999 öncesi yapılan binalar süratlice dönüşüme girmeli’
Prof. Dr. Altunışık, 2000 yılından sonra yönetmeliklere uygun inşa edilen yapılarda kontrol, imalat ve proje etabında kıymetli yol katedildiğini de lisana getirerek, “Bu sorunların inşallah bu tarihten sonra olacak yeni binalarda yaşanmayacağını düşünüyorum ancak 1999 öncesinde hangi vilayetimizde olursa olsun, muhtemel bir sarsıntıdaki bütün yapı stokunun çok değerli bir risk altında olduğunu; sarsıntının şu an çok kıymetli derecede beklendiği İstanbul, İzmir, Bursa, Elazığ, Erzincan üzere faal fayların olduğu, büyük sarsıntıların beklendiği bu vilayetlerde öncelikli olarak 1999 öncesi yapılmış binaların süratlice kentsel dönüşüme girmesi yahut mevcut durumlarının güçlendirilmesi gerektiğini tekrar göz önüne sermiş oldu” diye konuştu.