İngiltere’de son haftalarda hükümetin vergi kesintisi planını açıklaması ve çabucak akabinde gelen U dönüşü kararı iktisatta ve parti içinde çalkantılara neden oldu. Bugün Muhafazakar Parti konferansının son gününde konuşma yapan Başbakan Liz Truss, yükselen sesleri yatıştırmayı ve milletvekillerinin dayanağını kazanmayı hedefliyor.
23 Eylül’de Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng’in bir jenerasyonun gördüğü en büyük vergi kesintisi paketini açıklamasının akabinde İngiltere iktisadı büyük bir türbülansa girdi ve İngiliz sterlini Amerikan doları karşısında rekor düzeylere geriledi.
Ardından İngiltere Merkez Bankası uzun vadeli tahvillerde 65 milyar sterlinlik süreksiz alım müdahalesi yaptı.
Kwarteng, 10 gün sonra yüksek gelir kümesinin vergisini 45’ten 40’a çeken bütçe düzenlemesi teklifini geri çektiğini açıkladı.
Bu sırada 2030 yılına kadar İngiltere’yi bağımsız bir yeşil “süper güç” pozisyonuna getirmeyi ve bu sayede ekonomik büyüme sağlamayı hedefleyen yeni bir kalkınma stratejisi açıklayan Personel Partisi, kamuoyu yoklamalarında Muhafazakar Parti’nin önüne geçti.
Basın, hükümetin vergi siyasetinden kimin sorumlu olduğunu öğrenmeye çalışırken şimdi vazifedeki bir ayını yeni dolduran Başbakan Truss, Maliye Bakanı’na işaret etti.
Kwarteng ise piyasalardaki karışıklığın büyük bir kısmının memleketler arası belirsizliklerden kaynaklandığını söyledi.
Vergi kesintisi kararını kabinesine müracaattan onaylayan Truss’a karşı bakanların ve milletvekillerin yansısı son günlerde giderek büyüdü.
Çok sayıda milletvekili, başbakanın kamu harcamalarında kısıtlamalara gideceğinden telaşlı olduğunu paylaşıyor.
Boris Johnson kabinesinde yer alan Michael Gove ve Grant Shapps üzere isimler, Truss’ın ekonomik planlarının “muhafazakar olmadığını” ve tekliflere karşı oy kullanacaklarını belirtti.
Yüksek vergi-az büyüme döngüsü
Bugün parti konferansında konuşan Truss, İngiltere’yi yüksek vergi-az büyüme döngüsünden kurtarmak istediğini söyledi.
Muhafazakar Parti’nin her vakit düşük vergi siyasetini savunacağını hatırlatan Truss, “Devlet, insanların vergilerini harcamakla yükümlü. Hükümetlerin müdahalesi çok fazla olursa beşerler kendilerini güçsüz hissedebiliyor” dedi.
Truss, İngiltere’nin yeni yatırımlara ve işbirliklerine “açık” olduğunu vurguladı.
Konuşmasında Brexit sonrası ekonomik faaliyetlere değinen Truss, bu yılın sonuna kadar tüm Avrupa Birliği kısıtlamalarının ortadan kaldırılacağını, kontrolün daha fazla “şirketlerin çıkarlarına ve büyümeye yönelik yapılacağını” belirtti.
Bugün parti konferansında konuşan Truss, İngiltere’yi yüksek vergi – az büyüme döngüsünden kurtarmak istediğini söyledi
Greenpeace müdahalesi
Liz Truss’ın konuşması, Greenpeace protestocuları tarafından kısa bir müddetliğine durduruldu.
Ayağa kalkıp pankart açan protestocular, hükümetin iklim krizi ve etraf siyasetlerini eleştirdi.
Aralarında Greenpeace İngiltere Halka Bağlantılar Lideri Rebecca Newsom’un da bulunduğu protestocular, başbakana seslenerek “Doğalgaz için hafriyat çalışmalarına yönelik kim oy verdi?” diye bağırdı.
Protestocular güvenlik vazifelileri tarafından konferans odasından çıkartıldı.
Greenpeace, olayın akabinde seçmenlerin “çevrenin korunmasını sağlayacak ve iklim krizi ile çabaya yönelik yeni siyasetler geliştirecek bir hükümete oy verdiğini lakin başbakanın fosil yakıt devlerinden ve sağcı fikir kuruluşlarından komut aldığını” öne süren bir açıklama yayımladı.
Liz Truss’ın konuşması Greenpeace protestocuları tarafından kısa bir müddetliğine durduruldu
Ukrayna’ya destek
Truss, 2030’a kadar savunma harcamalarının ülkenin GSYİH’sinin yüzde 3’üne yükseltileceğini ve İngiltere’nin Ukrayna’yı desteklemeye devam edeceğini söyledi.
Truss, “Ukraynalı beşerler yalnızca kendi güvenlikleri için değil hepimizin güvenliği için savaşıyor. Bu özgürlük ve demokrasi savaşı” dedi ve kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Ukrayna kazanabilir, kazanmanlı ve kazanacaktır.”
Kamu harcamalarında kesintiler
Truss, bugün yaptığı konuşması sırasında yeni bir siyaset kararı açıklamadı, daha çok milletvekillerini kendi ekonomik büyüme vizyonunu desteklemeye davet etti.
Ancak milletvekilleri vergi kesintisi iptalinin yanı sıra Truss’ın ekonomik stratejisi kapsamında kamu harcamalarında yapılacak mümkün kesintilerden de şikayetçi.
Truss, geçtiğimiz günlerde emekli maaşlarının enflasyonla orantılı bir halde yükseleceğini fakat toplumda düşük gelirli ve yardıma muhtaçlığı olan şahıslara verilen mali takviye paketinin maaşlarla orantılı bir biçimde seyredeceğini belirtti.
Muhalefet partileri ve Muhafazakar Partili milletvekilleri, bu türlü bir uygulamanın toplumdaki en savunmasız beşerler için önemli bir gelir kaybı manasına geldiğini söyledi.
Muhafazakar Partisi liderlik müsabakasında adaylık gösteren ve artık Avam Kamarası Lideri olan Penny Mordaunt, itiraz edenlerden biriydi.
Truss, “kemer sıkma” teriminden hoşlanmadığını lakin ekonomiyi tekrar düzenlemek için bilhassa kamu harcamalarında birtakım kesintiler yapılması gerektiğini savundu.
İçişleri Bakanı milletvekillerini “darbeyle” suçladı
Muhafazakar Parti konferansının dünkü oturumlarından birinde konuşan İçişleri Bakanı Suella Braverman, vergi kesintisi stratejisini olumlu bulduğunu ve milletvekillerinin başbakanı “darbe yaparak” U dönüşüne zorladığını söyledi.
Braverman, kelam konusu milletvekillerinin başbakanın otoritesini profesyonel olmayan bir halde baltaladığını söz etti.
Düşük gelirli insanlara verilen takviye paketi hakkında konuşan Braverman, “Mali takviyesi olağan olarak kabul eden insanları iş bulmaya zorlamak için hükümetin daha katı davranması gerektiğini” söyledi.
Sığınmacı sayısını düşürme taahhüdü
Liz Truss bugün yaptığı konuşma sırasında Boris Johnson hükümeti tarafından başlatılan ve ülkeye gelen sığınmacıları Ruanda’ya gönderme planını desteklediğini söyledi.
Truss, hükümetin sonda vazife yapan grupları güçlendireceğini ve “hiçbir Avrupa mahkemesinin bu plana karşı çıkmasına müsaade vermeyeceklerini” belirtti.
İngiltere’de hükümet, yasa dışı yollarla ülkeye giren sığınmacılardan kimilerini Ruanda’ya gönderme doğrultusundaki kararını Nisan ayında açıklamıştı. O vakitten beri karara hem muhalefetten hem de iktidar partisinin birtakım öne çıkan isimlerinden çok sayıda tenkit geldi. Haziran ortasında plan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) pürüzüne takıldı.
İçişleri Bakanı Braverman dün İngiltere’ye gelen sığınmacıların sayısını düşürmenin önceliği olduğunu paylaşmıştı.
Braverman, Ruanda planının “en büyük hayali” olduğunu lakin yasal nedenlerden ötürü şimdilik askıya alındığını söyledi.