Aralarında eski Deniz Kuvvetleri Kumandanları Bülent Bostanoğlu, Eşref Oğuz Yiğit ve Murat Bilgel’in de yer aldığı emekli amirallerin Montrö ve üniformasıyla gittiği tarikat konutunda cüppe ve sarıklı fotoğrafları basına sızan Tuğamiral Mehmet Sarı’ya ait Nisan 2021’de yaptıkları açıklama nedeniyle “suç işlemek için anlaşma” gerekçesiyle açılan dava, 20 Aralık’ta sonuçlandı.
Mahkeme, cürmün yasal ögelerinin oluşmadığı gerekçesiyle tüm isimler için beraat kararı verdi.
Cumhuriyet’ten Sefa Uyar’ın haberine nazaran, 12 yıla kadar mahpus cezası istenen 12 isim açından ise karar istinafa taşındı. Mahkemenin gerekçeli kararı açıklandı.
“MADDİ ÖGE GERÇEKLEŞMEZ”
Suç için mutabakat cürmüne yönelik mevzuatın aktarıldığı kararda, Yargıtay’ın kararına atıf yapılarak, “Anlaşmaya katılan bireyler ortasında fikir uygunluğunun muhakkak, programlı bir hale girmiş olması, vasıtaların tespit edilmesi ve gayeye yakın önemli ve tehlikeli olma kaide bulunmaktadır. Kabahatin maddi ögesinin gerçekleşmesi için failler ortasında belirlenen hatanın ‘elverişli vasıtalarla’ işlenmesi konusunda muahede olmalıdır. Mutabakata bahis edilen kabahatin işlenebilmesi için elverişli vasıta bulunmuyorsa hatanın maddi ögesinin gerçekleştiği söylenemez” denildi.
Kararda, “cüppeli amiralin” imajlarının kamuoyuna yansıması, TBMM Lideri Mustafa Şentop’un da “Cumhurbaşkanı, ‘Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden çekildim, Montrö’yü tanımıyorum, feshettim’ diyebilir mi” sorusuna “Yapabilir” karşılığını vermesi üzerine tartışmaların başladığına dikkat çekildi.
“FİKİR AÇIKLAMASIDIR”
“Gerek Montrö Boğazlar Kontratı gerekse de kamusal tartışmaya açılan muvazzaf bir amiralin sarık ve cübbe ile görüntülenmesi konusunda sanıkların yapmış olduğu açıklama bir fikir yahut fikir açıklaması olarak nitelendirilebilir” denilen kararda, “ifade özgürlüğünün çağdaş demokrasilerin en temel yapı taşlarından birisi olduğu” vurgulanarak, “İfade özgürlüğü genel olarak anayasaların, kanunların, milletlerarası mukavelelerin, bilhassa de bağımsız ve tarafsız mahkemelerin müdafaası altındadır” denildi.
Kararda, “Vatandaşların haklarını kullanarak açıkladıkları görüş ve fikirlerinden ötürü kamusal otorite yahut toplumun başka kişi, kısım yahut kümeleri tarafından baskılanmamaları hakkın kullanımı açısından hayli önemli” denildi.
“HUKUKEN GERÇEK DEĞİL”
Kararda, imzacıların muvazzaf askerlerle irtibatta olmadığı, isnat edilen hatanın kapalılık gerektirmesine rağmen açıklamanın 141 kişilik WhatsApp hazırlandığı, metnin kaleme alınış üslubunun, açıklanma saatinin, halinin, “Yüce Türk Milleti” tabiriyle başlatılmasının, açıklamaya karşı hata duyurularının ve açıklamanın “muhtıra” olarak nitelendirilmesinin maddi kanıt niteliğinde olmadığı ve maddi kanıt olarak kabul edilmesinin ceza hukuku bağlamında yanlışsız olmadığı vurgulanan kararda, şunlar kaydedildi:
“Sanıkların üzerine atılı cürüm için muahede hatasına ait maddi ögelerin hiçbirinin somut olayda oluşmadığı, maddi ögeleri itibariyle oluşmamış kabahat açısından sanıkların kastından kelam edilmesinin mümkün olmadığı, bu haliyle atılı kabahatin yasal ögelerinin oluşmaması nedeniyle sanıkların tamamının başka ayrı beraatlerine karar vermek gerekmiştir.”
“ASIL HATALI SAVCIDIR”
Davada emekli amirallerin avukatlarından Yiğit Gökçehan Koçoğlu, karara ait açıklamasında, “Metnin tabir özgürlüğü olduğu net bir formda mahkemece tespit edildi. Bu insanlara aylarca durduk yere zulmettiniz. Ellerindeki TSK emekli kartı ile ‘darbe’ yapılacağını tez ederek mağduriyet yaratmaya çalıştınız. İddianameyi yazan savcılar, sanıkların ‘geçmişten ilham aldığını’ tez edecek kadar hukuk dışına çıktı. Sanırım ‘ilhammetre’si var. Asıl hatalı iddianameyi yazan savcıdır” dedi.
20 AYLIK YARGI SÜRECİ
104 emekli amiral hakkında Montrö ve üniformasıyla gittiği tarikat meskeninde cüppe ve sarıklı fotoğrafları basına sızan Tuğamiral Mehmet Sarı’ya ait yaptıkları açıklama nedeniyle “suç işlemek için anlaşma” gerekçesiyle dava açıldı.
Milli Savunma Bakanlığı’nın (MSB), “104 amiralin bildirisini kınadılar” açıklamasının reddetmesinin akabinde soruşturmaya dahil edilen eski TESUD Genel Lideri, emekli Tuğgeneral Namık Kemal Çalışkan da davada amiral olmayan tek isim olarak yer aldı. Dava sürecinde iki emekli amiral hayatını yitirdi. Birinci duruşması martta görülen davada temele ait mütalaasını açıklayan savcı, 91 isim için beraat istemiş; Alper Çetin Tezeren, Atilla Kezek, Atilla Kıyat, Arif Vehbi Alpman, Ergun Mengi, Işık Biren, İlker İnanç, Mustafa Özbey, Namık Kemal Çalışkan, Osman Metin Açımuz, Cem Gürdeniz ve Türker Ertürk için de 12 yıla kadar mahpus cezası talep edilmişti.