Türkiye’de 2018 yılında birinci sefer Van’da dolu tedbiri olarak üretilen ‘dolu savar’ gün geçtikçe vilayet il yaygınlaşıyor.
Üreticiler, makinanın yaklaşık 10 kilometrelik arada üst püskürttüğü gazla birlikte, çıkan sesle de dolunun yere yağmur olarak düştüğünü söz ediyor.
Anadolu’da bir çok belediye de dolu savar için sipariş verdiğini açıklıyor.
Ancak İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Kısım Lideri, Afet İdaresi Enstitüsü ve İklim Değişikliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, ‘dolu savar’ isimli aygıtın bilim ve akıl dışı bir mucize arayışı olduğunu belirterek, dolu tedbiri olarak tarım sigortası yaptırılması, bahçelere de dolu ağı kurulmasını önerdi.
“TAMAMEN UMUT TACİRLİĞİ”
Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Dolu savar işi Bulgaristan’da yapılıyor lakin, meteorolojinin, bilimin en ileri olduğu ülke Amerika. Gelişmiş ülkelerde dolu savar diye bir şey yok. Dolu savar fotoğraflardan göreceğiniz üzere, uzun boru üzere bir şey. Yağışı havalarda kamyon lastiğinin patlaması üzere ses çıkarıyor. Bu ses güya 10 kilometre ötede, bulutun içindeki dolu tanelerini küçültüyor. Etilen gazı olduğu söyleniyor. Makine 10 kilometreden doluyu görüyor, etilen gazı ile de dolu yağmura çevriliyormuş. Düşünebiliyor musunuz? Buradan oraya etilen gazı gönderiyorsunuz, o gaz havada dağılmadan nasıl gidecek? Büsbütün umut tacirliği. Ben bir atmosfer bilimcisi ve bu mevzuda Amerika’da doktora yapmış, Türkiye’de uzun yıllar bulut yağış fiziği dersi vermiş biri olarak, uzaktaki borudan çıkan ‘çuf çuf’ seslerinin ya da tez edilen gazın bu türlü bir şey yapması mümkün değil. Doluyu nasıl engellediğinin hiçbir manası yok. Öbür yandan; ‘Efendim bu makina olmasaydı bu dolu daha büyük yağacaktı’ deniyor. Palavraların sonu yok. Bulutun içerisindeki gök gürültüsü doluyu engelleyemiyor lakin, 5-10 kilometredeki otomobil lastiği patlama sesi mi doluyu engelliyor? Bunu bazen otomobil fabrikaları da alıp koyuyor. Bunu imaj için kullanıyorlar Bakın bizde dolu tedbire makinası var, bizim otomobillerimizde dolu hasarı olmaz diyorlar. Lakin onların da otomobillerinde hasarlar oluyor, burada bir algı oyunu var. Hakikaten bu teknoloji çalışsaydı, Amerika ve Avrupa’da hiçbir bahçeyi dolu vurmazdı, ziyan görmezdi” diye konuştu.