İsrail Başbakanı Lapid, düzenlediği basın toplantısında, İran’ın nükleer programına ait müzakere edilen memleketler arası mutabakata yönelik konuştu.
İsrail ordusu ve İsrail Dış İstihbarat Servisi Mossad’a “her türlü senaryoya” hazırlıklı olunması talimatı verildiği bilgisini paylaşan Lapid, “İsrail’in güvenliğini korumak için harekete geçmeye hazır olduğunun” ABD ve dünya tarafından bilinmesi gerektiğini lisana getirdi.
Lapid, İran’ın nükleer programına ait müzakere edilen muahede sırasında “inandırıcı bir askeri tehdidin masaya sürülmesi” gerektiğini, Tahran’ın 2015 yılındaki muahedeyi askeri seçenek karşısında imzaladığını savundu.
İran’ın nükleer programına ait 2015’te imzalanan muahedeyi da “kötü bulduklarını” fakat bugünkü mutabakatın “daha büyük tehlikeler barındırdığını” aktaran Lapid, “Amerikalılara, ‘Başkan Biden’ın istediği bu değildi’ dedik. Biden’ın Kudüs ziyareti sırasında verdiği vaat, imza attığı bildiri bu değildi.” diye konuştu.
Lapid, İran’ın nükleer programına itiraz eden ülkelerin katıldığı bir müzakerenin daha güzel olacağını belirterek, “daha uzun vadeli, daha sıkı kontrol sistemlerine sahip, İran’ın balistik füze programının ve Orta Doğu’daki terör faaliyetlerinin merceğe alınacağı” bir mutabakat talep ettiklerini söyledi.
LAPİD’DEN MUHALEFET BAŞKANI NETANYAHU’YA SUÇLAMA
İran’ın nükleer programına ait imzalanan 2015’teki muahede sırasında devrin Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Kongresi’nde yaptığı konuşma sonucunda Barrack Obama idaresiyle aykırı düşmesine işaret eden Lapid, bu devirde Washington’ın Tel Aviv ile diyaloğu kestiğini ve “İsrail’in mutabakatta değişiklik yapmasını önlediğini” söyledi.
Lapid, siyasi direktiflerinin birinci günden itibaren muahedeye karşı “tüm güçleriyle ama ABD ile stratejik ilgilerine ziyan vermeden savaşmak olduğunu” vurguladı.
İSRAİL’DEN “ASKERİ SEÇENEK” MESAJI
İsrail basınına konuşan üst seviye bir İsrailli yetkili de Tel Aviv’in ABD’den “daha güçlü bir askeri tehdit seçeceğinin masaya sunulmasını istediklerini, bu sayede uygun bir mutabakat sağlanacağına inandıklarını” söyledi.
Öte yandan, Mossad Lideri David Barnea’nın İran’ın nükleer programına ait olası muahedeyi görüşmek üzere bu hafta ABD’ye gideceği bildirildi.
İRAN İLE NÜKLEER MUTABAKAT VE MÜZAKERE SÜRECİ
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) ortasında 2015’te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve kontrol altına alındığı bir muahede imzalanmıştı. Washington, eski Lider Donald Trump periyodunda, 2018’de mutabakattan tek taraflı çekilerek İran’a yine yaptırım uygulamaya başlayınca Tahran da mutabakattaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmuş ve yine yüksek seviyede uranyum zenginleştirme dahil bir dizi adım atmıştı.
Anlaşmanın yine uygulanmasını sağlama ve ABD’nin mutabakata dönüşü için Nisan 2021’den beri Avrupa Birliği’nin (AB) koordinatörlüğünde Viyana’da yapılan müzakereler 8 Ağustos’ta sona ererken müzakerelerin koordinatörlüğünü üstlenen AB’nin sunduğu taslak mutabakat metni sonrasında taraflar kesin muahedeye varma konusunda evvelki aylara göre çok daha olumlu işaretler vermişti.
İran Dışişleri Bakanlığı, AB tarafından sunulan ve nükleer müzakerelerde sonuncu yol haritası olarak kabul edilen mutabakat taslağına ait görüşlerini 15 Ağustos’ta AB’ye iletmiş ve taslak metne verdikleri cevaba karşılık ABD’nin yanıtını beklediklerini açıklamıştı.
İran’ın karşılığını “makul” olarak niteleyen AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyasetleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, dün bahisle ilgili açıklamasında, ABD’den olumlu cevap gelmesi halinde bu hafta sonu İran ile nükleer mutabakata varılabileceğini söylemişti.
Washington, Tahran’ın mutabakattaki taahhütlerine geri dönmesini, İran ise mutabakattan ayrılan taraf olarak öncelikle ABD’nin muahedeye dönerek tüm yaptırımları kaldırmasını ve muahededen tekrar ayrılmayacağına dair garanti vermesini talep ediyor. İran ayrıyeten kesin muahede için nükleer programıyla ilgili memleketler arası “siyasi soruşturmaların” kapatılmasını istiyor.