Bütçeden faiz harcamalarına ayrılan hisse yirmi yılda radikal bir formda düşürüldü. 2002 yılında yüzde 43,2 olan faiz harcamalarının bütçe sarfiyatları içerisindeki oran yüzde 10 düzeylerine geriledi. Merkezi idare bütçe masrafları bu yılın Ocak-Kasım periyodunda 2 trilyon 567 milyar 605 milyon lira, bütçe gelirleri ise 2 trilyon 547 milyar 156 milyon lira oldu. Birebir devirde bütçe açığı 20 milyar 449 milyon lira ile hudutlu kaldı. Faiz harcamaları 2002 düzeyinde kalsaydı, devletin kasasından çıkacak para 1 trilyon TL olacaktı.
Uygulanan siyasetle kasadan kalan para vatandaşın refahı için harcandı. Bunda Türkiye İktisat Modeli ile faizlerin düşürülmesi ve kurların stabil hale getirilmesi tesirli oldu. İktisat idaresinin faizle uğraşının uzun soluklu bir geçmişi var. AK Parti hükümetleri devrinde bilhassa bütçe faiz harcamalarının her yıl bir evvelki yıla oranla azaldığı ve Hazine’ye binen faiz yükünün de eğitimden sıhhate milyonlarca vatandaşı ilgilendiren alanlarda harcandığı görüldü.
85 MİLYON VATANDAŞA HARCANDI
2002 yılında yüzde 43,2 olan faiz harcamalarının toplam harcamalar içerisindeki hissesinin bu yılsonunda yüzde 10,5’e gerilmesi bekleniyor. Faiz masraflarının bütçe harcamaları içerisindeki hissesi 20 yıl evvelki düzeyde kalsaydı, 2022 yılı bütçesinden faize ayrılacak ödenek 1,4 trilyon TL olacaktı. Faizler düşürüldüğü için her yıl devletin kasasında kalan 100 milyarlarca liralık kaynak eğitim, sıhhat yatırımları ile güç, akaryakıt, doğal gaz sübvansiyonu ve toplumsal yardım üzere temel gereksinimlere ayrıldı.
MİLLİ GELİRE ORANI YÜZDE 2,5’E DÜŞTÜ
2023 yılı bütçesi sayılarına bakıldığında, doğal gaz ve elektrik sübvansiyonlarına öngörülen kaynağın 530 milyar TL olduğu görüldü. Yalnızca faiz ödemesi ölçüsüne bakarak, faiz harcamalarının bütçe üzerindeki yükünü tahlil edilmesi iktisat idaresi tarafından hakikat bir yaklaşım olarak görülmüyor. Değerlendirmenin gerçekçi ve karşılaştırılabilir olabilmesi için faiz harcamalarının bütçe büyüklüklerine yahut ulusal gelire oranı bakılmasının kâfi olduğunu kaydeden iktisat idaresi, son 20 yılda faize harcamalarına ayrılan hisseye bakmanın kâfi olduğu görüşünde.
Faiz harcamalarının ulusal gelire oranı 2002 yılında yüzde 14,3 iken, 2022 yılında bu oranın yüzde 2,5 olarak gerçekleşmesi öngörülüyor.