Eski Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Şenol Babuşcu, bankacılık dalının karlılık oranındaki artışın etkenlerini tek tek sıraladı.
Babuşcu, Bankacılık dalının 2021 yılı birinci 6 ayındaki karının 34 milyar TL iken 2022 yılı birinci 6 ayındaki karının yüzde 401 artışla 169 milyar TL’ye ulaştığı bilgisini paylaştıktan sonra etkenleri ise şöyle sıraladı:
“1- KUR MUHAFAZALI MEVDUAT HESABI ETKİSİ
Haziran sonunda KKMH 1 milyar TL’yi geçti. Bankaların uyguladığı faiz yıllık %17 (3 aylık devirde %4,25) iken müşteriye garanti edilen döviz kuru değişimi 3’er aylık periyotlarda yaklaşık % 20 oldu.Aradaki farkı devlet ödediğinden bankaların faiz sarfiyatları düşük.
2- TCMB DÜŞÜK FAİZLE FONLAMA ETKİSİ
Para siyaseti faizi yılın başından beri yüzde 14’de sabit. MB %14’ten bankaları fonlarken bankalar bu kaynakları ortalama yüzde 25’ten devlete borç vermekte ya da ortalama yüzde 30’dan (son 2 ayda yüzde 40 ve üzeri faizle) kredi olarak kullandırmakta.
3- KREDİ VE MEVDUAT FAİZ FARKININ ETKİSİ
Bankalar yılın birinci yarısında ortalama %18 ile topladığı kaynağı % 30 faizle kullandırdı. Kredi ve mevduat faizi ortasındaki fark açıldı. Geçen yılın birebir periyoduna nazaran faiz geliri %99 faiz sarfiyatı %44 net faiz geliri de %204 arttı.
4- VADESİZ MEVDUATIN ETKİSİ
5/12 pic.twitter.com/OMj8vKjTlM
— Şenol Babuşcu (@senolbabuscu) August 7, 2022
5- ENFLASYONA ENDEKSLİ MENKUL PAHALARIN ETKİSİ
Bankaların portföylerinde evvelki yıllarda alınmış uzun vadeli TÜFE’ye endeksli menkul değerler bulunmakta. Bu menkul değerlerin getirisi enflasyon oranı kadar iken bankaların TL cinsinden maliyeti ortalama %18’lerde.
6- KUR TESİRİ – KAMBİYO KARLARI
Kur tesirine; alım satım süreçleri ve döviz durumu dikkate alınarak 2 açıdan bakılabilir.
6- a-Döviz Alım Satımı
Bankalarca döviz alım-satım marjı geçtiğimiz yılda 0,02-0,03 iken 2022 yılı birinci yarısında 0,30-0,50 ortasında değişti.Hükümetin talebiyle döviz süreçlerinin dalgalanmasını azaltmak için marjlar açık tutuldu fakat dövize talep sürdü, kambiyo karı arttı
6- b- Pozisyon
7- FAİZ BASKISININ TESİRİ (MEVDUAT TARAFINDA)
Bankacılık bölümüne Hükümetin mevduat faizlerini artırmama konusunda baskısı bulunmakta. Enflasyon %80’lerde iken mevduat faizleri yılın birinci yarısında ortalama %18’lerde gerçekleşti. Bu durumun karlılık üzerinde tesiri büyük.
8-KREDİ KULLANDIRMAYIN TALİMATININ ETKİSİ
Son 2 aydır Hükümet hiperenflasyon telaşı ile krediyi durdurmak istedi. Kamu bankaları buna uyarken özel bankalar faizi %40-50’ye çıkarıp talebi azaltmak istedi. Lakin gereksinim ve enflasyonun altındaki faiz krediye talebi sürdürdü.
9- BAZ ETKİSİ
