Ankara Üniversitesi Jeofizik Kısmı Öğretim Üyesi ve deprembilimci Prof. Bülent Kaypak, sarsıntı bölgesindeki vilayetlerde yalnızca ağır değil orta ve hafif hasarlı binalara da girilmemesi gerektiğinin altını çizdi. Binaların etrafında güvenlik şeritleri oluşturulması gerektiğini söyleyen Kaypak, “Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6’lık sarsıntılar ‘büyük deprem’ kümesine girer. Bölgede artçılar üç aydan üç yıla kadar sürebilir. Dördüncü haftaya girilmesine karşın 10 bini aşkın artçı oldu. Bundan sonra da 6’nın üzerinde artçılar gelebilir, bunlar da yıkıcı olur. Hasebiyle sarsıntı yağmuru sürüyor” dedi.
YAĞMURDA BETON DÖKÜLMEZ
Kahramanmaraş zelzelelerinin akabinde meydana gelen Hatay sarsıntıları ve Malatya artçıları can almaya devam ederken, Hürriyet’in sorularını yanıtlayan sismolog (deprembilimci) Prof. Dr. Kaypak, bölgede binalara girilmemesi hatta kalıcı konut temellerinin de atılmaması gerektiğini vurguladı. Bütün bunlar için en az üç ay beklenilmesi gerektiğini tabir eden Kaypak, şöyle konuştu: “Deprem yağmuru devam ediyor. Yağmur varken beton dökülmez. Kalıcı konut inşa edilmesi planlanan Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman bu sarsıntıların merkezinde, kalbinde. Titreşimler devam ediyor. Diyelim kalıba betonu döktünüz. Titreşimler sürerken, betonun çakılları altta kalır, suyu üst çıkar. Hasebiyle o betonun dayanımı zayıf olur. Gayemiz burada sarsıntıya karşı güçlü konutlar yapmaksa en azından üç ay sarsıntı sağanağının dinmesini beklememiz, bu esnada ayrıntılı taban etütlerini yapmamız gerekir. Yoksa 6 ve üzeri büyüklükte artçı geldiğinde o beton çöp olur, sökmeniz gerekir. ‘TOKİ’nin elinde esasen yapılmış etütler var’ diyemezsiniz. Onlar yapılmış konutların etütleri, çabucak yanında bile olsa yeni parselin etüdü ayrıyeten yapılmalıdır.”
Bölgede güç boşalımının hala devam ettiğine dikkat çeken Kaypak, hasarlı ya da hasarsız hiçbir binaya girilmemesi gerektiğini de vurguladı. Kaypak, “Vatandaşlarımız ne olursa olsun, hiçbir formda rastgele bir binaya girmemeli. Ağır hasarlı, orta hasarlı, az hasarlı hatta hasarsız binaya bile girilmemeli” diye konuştu.
Bülent Kaypak
İSTANBUL’DA ÇÜRÜKLER ÇABUCAK BOŞALTILSIN
– Muhtemel bir Marmara sarsıntısının yaratacağı tesirlere de değinen Prof. Dr. Kaypak, etraftaki vilayetlerde de önlemler alınması gerektiğini tabir etti. Kaypak, “İstanbul diken üstünde. Avcılar, Küçükçekmece, Büyükçekmece, Bakırköy, Kartal kıyılarından başlayarak, 1999’dan evvel yapılmış tüm binaları süratle tarayıp çürükler tespit edilmeli. Bugünden itibaren yeni konut imali beklenmeksizin boşaltılmalı. Bunun için de merkezi hükümet mahallî idarelerle ortak hareket etmeli, tüm bilim kısımlarının iştirakiyle, ortak akılla bu işe deva bulunmalı. İstanbul sarsıntısı gerçekleştiğinde Türkiye iktisadı, endüstrisi çöker. Türkiye ikinci bir zelzelesi kaldıramaz. Hasebiyle kritik endüstrinin sarsıntı açısından sorun olmayan bölgeye, İç Anadolu Bölgesi’ne taşınması gerekir. Sanayi oradan demiryoluyla da Mersin Limanı’na bağlanabilir” ikazlarında bulundu.