Bu sene 24.sü düzenlenen Bizans konferansında tekrar alışıldık sahneler yaşandı. Akademisyenlerin; Çeşme’deki Bizans yapıları, Ani harabeleri, Fatih’teki Bizans mirası, Edirne’deki Bizans saray kalıntıları ile ilgilenmeleri olağandı ancak kimileri hadlerini aştı. Hâlbuki Türkiye Cumhuriyeti, Anadolu’dan geçen medeniyetleri “bizim-onların” diye ayırmadan ortaya çıkarmak için uğraşıyor.
Türk konuşmacılar Ayşe Ercan ve Barış Altan, İstanbul’da ‘Arkeoloji ve Miras Politikaları’ başlıklı bildirimlerinde Zeyrek Camii, Saraçhane’deki yer altı kilisesi, Küçükyalı ve Aydos arkeolojik hafriyat bölgeleri hakkında bilgi verdi. Yerebatan Sarnıcı ve Bukaleon Sarayında yapılan onarımlar örnek gösterildi.
HEYULA: TABULA!
‘Bizans Coğrafyası Dijital Haritalama Sistemi Tabula’ hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Andreas Külzer de Google Earth ve Zoom Earth üzerinde Bizans mimarisini aslına uygun olarak tekrar oluşturduklarını söyledi. ‘Uydu araçlarıyla yerlerin, zımnî kalıntıların ve kalelerin keşfi ni sağlıyoruz. Anadolu’da şimdiye kadar 950 bölgenin haritalaması yapıldı. Şu an yoğunlaştığımız yer ise Çeşme bölgesi. ‘Tıkla Bizans çıksın, işte bu da bizim hikâyemiz’ diyerek dijital işgal planını işaret etti.
FATİH’E KİN KUSTU
DePaul Üniversitesinden Elena Boeck “Gelişmekte olan problemli bir hudut olarak 1453” başlıklı sunumunda, Rus ve Bulgar kaynaklarından alıntı yaparak “Ortodoks dünyası İstanbul için ağlıyor. Çargrad’ımıza ne oldu? Gün gelecek tekrar sevgililer yetiştireceğiz. Zira biz gücümüzü Bilgelik Kilisesi Ayasofya’dan ve Ortodoksluktan alıyoruz” dedi. Boeck’e nazaran İstanbul’un fethinde “Türklerin gücü” değil, “Bizans’ın zaafı” müessirdi.
BİZ RUM’MUŞUZ!
Yunan akademisyen Konstantinos Moustakas “Küçük Asya Bizans Nüfusunun Kalıntıları” başlıklı sunumunda 16. yüzyıldaki Hristiyan nüfusun Anadolu’daki yerleşimini gösterdi. Moustakas’a nazaran 1520-1535 ortasında Anadolu’da 517 bin 813 Müslüman hane ve 8 bin 511 Hristiyan hane bulunuyor. Moustakas aslında Tokat, Amasya ve Sivas’ın Rum eyaleti olduğunu lakin dinlerini açıklamaktan çekindikleri için sayıların evraka geçmediğini argüman etti.
Salonda bulunan gazeteci Tolga Saçıkaralı, Türk akademisyenlerin karşılık vermemesini şaşkınlıkla izledi. Bizantolog grubunda yer alan konuşmacılar ise Türkiye’de Yunanca yaz kursları düzenlediklerini, Bizans tarihi üzerine okuma kampları, online konferanslar üzere bir çok faaliyet yaptıklarını anlattı. Bilindiği üzere bu faaliyet Stavros Niarchos Vakfı ve birtakım yerli kuruluşlar tarafından destekleniyor.