DUVAR – Radyo ve Televizyon Üst Konseyi’nin (RTÜK) CHP kontenjanından seçilen üyesi İlhan Taşcı, Üst Kurul’un yıl içinde verdiği cezaları ve bu cezaların toplam maliyetlerini içeren ‘RTÜK 2022 Karnesi’ni hazırladı. Taşcı’nın hazırladığını karneye nazaran; RTÜK, 2022 yılında Halk TV’ye 23, TELE 1’e 16, KRT TV’ye 6, Fox TV’ye 4, Flash TV’ye 4 sefer olmak üzere toplam 54; TGRT’ye 2, Beyaz TV’ye 1, ATV’ye 1 kez ceza verirken A Haber, Ülke TV, Kanal 7, TV Net ve TV 24’e ise cezai yaptırım uygulamadı.
Üst Kurul’un Halk TV, TELE 1, KRT ve Flash TV’ye verdiği cezaların toplamı 17 milyon 335 bin lira fiyatında olurken TGRT, Beyaz TV ve ATV’ye uygulanan cezaların toplam ölçüsü 1 milyon 674 bin lira olarak kaydedildi. RTÜK, son olarak 21 Aralık’ta Halk TV’ye 3 defa yayın durdurma, TELE 1 ve Fox TV’ye idari para cezası verildiğini açıklamıştı.
‘ŞAHİN’İN PERİYODUNDA CEZA KESİLECEK KANALLAR BELLİ’
İlhan Taşcı, “Ebubekir Şahin’in lider olduğu devirde direkt doğruya ceza kesilecek kanallar aşikâr. Yalnızca o kanalların içindeki hangi yayınlara cezaların verileceği seçiliyor ve nokta atışlarıyla, talimatla hazırlanan raporlar Kurul’a getiriliyor. Gelen raporlar da oy çokluğuyla geçiyor” dedi.
RTÜK’teki izleme uzmanlarının hazırladığı raporların Üst Kurul’a lider aracılığıyla sunulması gerektiğinin gerçek olduğunu savunan Taşcı, “Aşağıdan üste gelmesi gereken raporlar, yukarından gelen talimatla aşağıya hazırlatılıyor ve belirlenmiş olan kanallara, yayınlara nokta atışı cezalandırmalar yapılıyor. Ben, 5 yıldır, 6 aylık devirlerle bu karneyi, yani RTÜK’ün bilhassa haber kanallarına yönelik yayıncılık anlayışına nasıl baktığını gösteren karneyi açıklıyorum. Artık şu tabloyu açıklamaktan, hazırlamaktan ve çıkan şu sonuçtan ben, bir üye olarak hicap duyuyorum” diye konuştu.
‘TABLO KENDİNİ ANLATIYOR’
Hazırladığı karnenin ayrıntılarını aktaran Taşcı, şunları söyledi:
“Halk TV’ye 23 ceza… TELE 1’in 16 cezası var. KRT’nin 6, Fox’un 4, Flash’ın 4 cezası var. Toplamda baktığınızda 54 farklı ceza kesilmiş ve bunların karşılığında 17 milyon 335 bin lira para cezası kesilmiş. Bu kanalların ortak özelliği; iktidarı, sarayı yeri geldiğinde sorgulayan, eleştiren, hatta ve hatta saray ve iktidar tarafında çok da hazzedilmeyen televizyon kanalları. Öbür tarafa bakıyorsunuz; orada da o denli bir tablo çıkıyor ki karşınıza. Burada 54’ü görüyorsunuz, toplam ceza; öbür taraf 4. Artık A Haber sıfır, Ülke TV sıfır, TV 24 sıfır, Kanal 7 sıfır, TGRT 2, Beyaz TV 1. Bir tane de nazar boncuğu niyetine ATV’ye ceza.
Ceza sayılarına baktığınızda, ortada 14 katlık bir fark var. İktidarı eleştirenlere, sorgulayanlara 54 ceza kesilmiş; kendini iktidara yakın pozisyonlandırmış bir yayın anlayışına sahip televizyon kanallarına 4. Bunun bir ekonomik boyutu var. 17 katlık bir fark çıkıyor. Bir taraf 1 milyon; eleştirenlere bakıyorsunuz, 17 milyon, hatta 18 milyona yakın ceza ile karşı karşıyalar.
Buradaki hukuksuzluğu, vicdansızlığı anlatmaya gerek yok, zira tablo kendini anlatıyor. Son periyotta, bilhassa son birkaç aydır Üst Konsey toplantılarında çıkan kararlara baktığınız vakit, sistematik bir biçimde artış görüyoruz cezalarda. Raporların içinde önemli manada zayıflama görüyoruz. RTÜK’ün kendi özel maddesine karşıtlıklar tespit edilmemiş olsa bile rapor hazırlatılması talimatı geliyor, zira talimatlar üstten geliyor. Bunu anlayabilmemizin en kıymetli göstergesi; RTÜK, 9 kişilik bir heyet halinde çalışıyor.
Ne hikmetse 1 Ocak-31 Aralık 2022 tarihinde Üst Kurul’un gündemine gelmiş, Üst Heyet tarafında değerlendirilmiş olup da ‘bunda cezai yaptırıma yer yoktur yahut idari yaptırıma yer yoktur’ formunda bir kararla sonuçlanmış bir tek karar yok, sıfır. Bu, bize, cezalandırılmak üzere hazırlanan raporların ceza verilmek ve onaylanmak üzere Kurul’a getirildiğini gösteriyor. Düşünsenize, bu raporların Üst Heyet üyeleri açısından hiçbir bağlayıcılığı yok.
Tabii ki izleme uzmanı kendi kanaatini belirtebilir, orada bir yaptırıma gereksinim olduğunu kıymetlendirebilir lakin sonuncu olarak bu kararı verecek olan RTÜK’tür. Bir yıllık tabloya bakıyorsunuz, bir tek rapor yok. Nasıl olur da her uzmanın hazırladığı rapor cezayla sonuçlanabilir? Bu, yalnızca ve yalnızca talimatla hazırlanmış raporun adrese teslim cezasıyla mümkün olabilir. Esasen biz, bunun bu halde olduğunun farkındayız. Bunun gayretini Kurul’da da veriyoruz.”
‘2023 DAHA SERT GEÇECEK’
RTÜK tarafından alınan ceza kararlarında bu yıl yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin ehemmiyetine vurgu yapan Taşcı, şöyle devam etti:
“Cezaların bu kadar artması, içeriklerin boşalması ve yayıncıların her Üst Şura toplantısından sonra daha ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalması, hayli manidar bir zamanlamaya sahip. Neden? Zira Türkiye, artık bugün itibariyle 2023’te seçime giden bir ülke. Seçime giden bir ülkede en değerli kaynaklardan birisi televizyonlar, radyolar olacaktır. RTÜK’ün temsil ettiği iradenin son gayesi, başta ana muhalefet partisi genel lideri Sayın Kemal Kılıçdaroğlu olmak üzere, muhalefet partilerinin başkanlarını ve sözcülerini susturmak, onların seçim sonrası tahlil tekliflerini duyurmasını engelleme amacı var burada. Bir; ana muhalefet partisini genel lideri ve muhalefet partilerinin önderlerini ve sözcülerini susturmak. İki; onların tahlil tekliflerinin halka duyurulmamasını sağlamak üzere bir misyonla hareket ediyor RTÜK.
2023 yılı televizyon yayıncıları bakımından 2022’den daha sert geçecek diyebiliriz. Zira Ebubekir Şahin, üstten aldığı talimatla gözünü daha da karartacaktır, oradakilerin gözüne girebilmek için. Bugüne kadar hukuk tanımayan anlayışı bize bunu net olarak ortaya koymuştur. Basın, söz özgürlüğü, haber alma hakkı, demokrasi ve hukukun üstünlüğü, bizim için kutup yıldızı. Bizim çabamızın yol göstericisi bunlar. RTÜK Lideri Ebubekir Şahin’in idaresindeki bir üst heyetten ben insan haklarına uygun, toplum vicdanını yaralamayan kararlar almasını yahut basın özgürlüğüne hürmet göstermesini bekleyecek kadar da hayalperest değilim.”
2023 yılında basın özgürlüğü açısında umudunu koruduğunu belirten Taşcı, “Bu çizdiğimiz tablo tahminen de çok iç karartıcı olarak görünebilir. Durum vahim üzere de görülebilir ki durum vahim, fakat bana nazaran hiçbir vakit umutsuz değil. Ben, 2023 yılından çok umutluyum. RTÜK’ün hukuka saygılı, yayıncıların özgür yayıncılık yapmasını sağlayan ve özgür bir rekabet ortamında basın özgürlüğünü sonuna kadar müdafaaya çalışan, halkın haber alma hakkına hürmet gösteren bir RTÜK anlayışının inşa edileceği umudunu taşıyorum” dedi. (HABER MERKEZİ)