Merkez Bankası, 18 Ekim’de aldığı kararla TL’ye dayanak için bankalara yeni bilanço amacı koydu. Menkul Değer Tesisi Hakkında bildirimde yapılan değişiklik 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek. Liralaşma siyaseti kapsamında yapılan ve iki hafta sonra uygulaması başlayacak yeni düzenleme, bankalara mevduatın yüzde 60’ını TL, yüzde 40’ını döviz olarak tutma maksadı getiriyor.
HEDEFİ AŞMA MALİYETİ YÜZDE 7
Buna nazaran; bankalar, Türk Lirası mevduatın toplam mevduat içindeki hissesini temel alan maksada nazaran menkul değer (hazine bonosu) tesis edecek. Bu oranları tutturmayan bankalar, toplam mevduatının yarısını aşan döviz ölçüsünün yüzde 7’si kadar fazladan menkul değer tesis etmek zorunda kalacak. Bankaların Türk Lirası mevduatı toplam mevduat içindeki hissesi; yüzde 50 ile 60 ortasında olan bankalar ise aşan kısmın yüzde 2’si kadar ek maliyete katlanacak.
DÜZENLEME TESİRİNİ GÖSTERDİ
Merkez Bankası’nın yabancı para mevduattan Türk Lirası mevduata dönüşümü desteklemek emeliyle Aralık 2021’de başlattığı liralaşma stratejisi sayesinde banka bilançolarındaki Türk Lirası hissesi artarken, döviz mevduatlarının hissesi 15 puan azaldı. Gereksiniminden katbekat fazla döviz stoklayarak piyasaları bozan ve manipüle edenlerle uğraşta kapsamında iki ay evvel alınan kararla, bankaların önden önlemlerini alması sağlandı.
Bu kararın da tesiriyle bankalardaki mevduat dağılımı TL lehine süratle değişti. Merkez Bankası (MB) bilgilerine nazaran, 2 Aralık ile biten haftada bankalardaki döviz mevduatının hissesi uzun bir ortadan sonra birinci defa yüzde 50’nin altına geriledi. 2 Aralık’la biten haftada bankalardaki toplam mevduat 8 trilyon 582 milyar lira oldu.
DÖVİZİN HİSSESİ 64’TEN 49’A DÜŞTÜ
DÖVİZDEN KAÇIŞI HIZLANDIRIR
Bankalardaki mevduat dağılımı TL lehine süratle değişirken dövizde kalmaya devam edenlerin yararı yeterlice azaldı, hatta sıfıra yaklaştı. Bu durum dövizden kaçışı hızlandırdı. Son iki haftada bozdurulan döviz ölçüsü 10 milyar dolara yaklaştı. 1 Ocak 2023’te yürürlüğe girecek yeni düzenlemeyle birlikte dövize olan ilginin yeterlice azalması bekleniyor.
TL’YE DAYANAK SÜRECEK
Finans piyasalarındaki havanın TL’yi destekleyecek halde sürdürülmesi için düzenleyici ve denetleyici kurumların kararlılığı dikkat çekiyor. Merkez Bankası ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Heyeti (BDDK) kural belirlerken, Hazine ve Maliye Bakanlığı da geliştirdiği siyasetlerle liralaşma stratejisini bu yılın geri kalanında ve 2023 yılında sürdürmeye kararlı.