Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nca (BDDK), liralaşma siyasetine takviye maksadıyla bankaların döviz tutma yönetmeliğinde değerli bir değişiklik yaptı. “Yabancı Para Net Genel Pozisyon/Özkaynak Standart Oranının Bankalarca Konsolide ve Konsolide Olmayan Bazda Hesaplanması ve Uygulanması Hakkında Yönetmelik”te yapılan değişikle, yüzde 20 seviyesinde belirlenmiş olan standart oran yüzde 5’e indirildi.
YÜZDE 75 DÜŞÜRDÜ
Değişiklikle BDDK’ya, standart oranları, bu tarafta alınacak karar tarihi prestijiyle 4 katına kadar artırma yahut en erken bu tarafta alınacak karar tarihini müteakip 1 ay sonra yürürlüğe girecek biçimde 4’te 1’ine kadar indirme yetkisi de verildi. 9 Ocak 2023’te yürürlüğe girecek değişiklikler kapsamında, bankaların yabancı para net durumunun öz kaynağa oranı alınarak hesaplanan standart oran aşağı taraflı revize edildi. Bu da bankaların net döviz varlığını yüzde 75 azaltması manasına geliyor.
10,8 MİLYAR $’I ELDEN ÇIKARMALARI LAZIM
BDDK bilgilerine nazaran; bankacılık kesiminin 1 trilyon 350 milyar lira (72 milyar dolar) civarında öz kaynağı bulunuyor. Eski düzenlemeye nazaran; öz kaynağının yüzde 20’sine karşılık gelen 14,4 milyar dolar kadar net döviz konumu yapabilen bankalar, tekrar düzenlemeye nazaran 3,6 milyar dolar tutabilecek. Bu da bankacılık kesiminin 10,8 milyar dolarlık dövizi elden çıkarması gerektiği manasına geliyor.
TL’YE TAKVİYE MESAJI
Bankalar, topladıkları TL mevduatlarını TL cinsi kredi olarak, döviz mevduatlarını ise döviz cinsi kredi olarak kullandırabiliyor. Topladıkları TL cinsi mevduatları dövize çevirmeleri yasak olan bankalar, öz kaynaklarının yüzde 20’ini döviz olarak tutabiliyordu. BDDK, yaptığı düzenlemeyle, bankalara; liralaşma siyasetine dayanak vermeleri tarafında değerli bir iletisi verdi.
SON GÜNCELLEME 2014’TE YAPILMIŞTI
Yönetmelik, bankaların döviz varlık ve yükümlülükleri ortasındaki ilgi ve dengelerin kurulmasını, ayrıyeten öz kaynaklarıyla uyumlu bir düzeyde döviz konumu tutmasını temin etmek hedefiyle uygulayacakları net döviz durumun öz kaynağa oranına ait metot ve temelleri belirliyor. 2006’da yayımlanan yönetmelikte en son güncelleme 2014’te yapılmıştı. Son değişiklikle, geçen mühlet zarfında başka düzenlemelerle getirilen değişikliklerin yönetmeliğe yansıtılması ve bankaların kendi içsel uygulamaları kapsamında hesapladıkları net döviz durumun öz kaynağa oranına daha yakın hesaplama yapılması hedefleniyor.